İbrahim BEKTAŞ, Gamze GÜLTEKİN, Ahmet TUTUŞ, Ayşenur KILIÇ AK

Odun Türünün Dinamik Eğilme Direnci Üzerine Etkisi

Ağaç malzemenin kullanım alanlarında diri odun ve öz odun oranları, farklı özellikleri nedeni ile dikkate alınması gereken odun elamanlarındandır. Bu çalışmada Doğu Akdeniz Yöresinden alınan Okaliptüs (Eucalyptus grandis) ve Kavak (Populus usbekistanica) odunlarında diri odun ve öz odunlarının dinamik eğilme direnci (DED) değerleri araştırılmıştır. İlgili standartlara uygun olarak diri ve öz odun kısımlarından ayrı ayrı hazırlanan örneklerde dinamik eğilme (şok) direnci testleri şok test cihazında yapılmıştır. Yapılan testlerde elde edilen verilerin analiz edilmesi ile okaliptüs ve kavak diri ve öz odunlarının DED değerlerinin p<0.000 önem düzeyinde anlamlı farklılıklar oluşturduğu görülmüştür. Yine okaliptüs ve kavak diri ve öz odunlarının ayrı ayrı ağaç türlerine bağlı olarak hesaplanan DED değerleri üzerinde ağaç türünün signifikant olarak etki ettiği belirlenmiştir. Aynı zamanda, dinamik kalite değerleri (ID) arasında da T-testi sonuçlarına göre signifikant farklılıklar oluştuğu tespit edilmiştir. Ağaç malzemede diri ve öz odun oranları kullanım yerine bağlı olarak dikkate alınsa da genel olarak öz odun oranı yüksek ağaç odunlarının daha değerli olduğu kabul edilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Diri ve öz odun, okaliptüs, kavak, dinamik eğilme direnci

PDF

___

[1] Öner N., Aslan S., ''Titrek kavak (P.tremula) odunun teknolojik özellikleri ve kullanım yerleri'', Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fak. Dergisi, 2002, Seri:A, Sayı:1, 135-146.
[2] Anonim, 1994: Türkiye’de Kavakçılık, Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, İzmit.
[3] Adalı F., ''Health Tree; Eucalyptus'', Publications Directorship of Agriculture Ministry, Practical Books, No:3, Istanbul, (1944).
[4] Githiomi J.K., Kariuki J.G., ''Wood basic density of E. grandis from plantations in central rifts valley, Kenya: Variation with age, height level and between sapwood and heartwood'', Journal of Tropical Forest Science, 2010, 22(3):281–286.
[5] Bozkurt A.Y., Erdin N., ''Ağaç Teknolojisi'', İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul, (1997).
[6] Bektaş İ., Alma M.H., Bal B.C., Ayata Ü., ''Okaliptüs (E.grandis) odununun dinamik eğilme direncinin belirlenmesi ve bazı ağaç türleriyle karşılaştırılması'', 1.Ulusal Okaliptüs Semp., Tarsus, 274-280, (2008).
[7] Erten P., Önal S., Özer S., ''Titrek kavak (Populus tremula L.) odununun bazı fiziksel ve mekanik özellikleri üzerine araştırmalar'', İç Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Yayınları, 1995, No.79:51-74.
[8] TS 4176, ''Odunun fiziksel ve mekaniksel özelliklerinin tayini için homojen mescerelerden numune ağacı ve laboratuvar numunesi alınması'', (1984).
[9] TS 2477,'' Odunun çarpmada eğilme dayanımının tayini'', (1976).
[10] Korkut S., Güller B., ''Physical and mechanical properties of European Hophornbeam (Ostrya carpinifolia Scop.) wood''. Bioresource Technology, 2008, 99(11): 4780-4785.
[11] Gültekin G., ''Bazı yapraklı ve iğne yapraklı ağaçların diri ve öz odunlarının kimyasal, anatomik, morfolojik, fiziksel ve mekanik özelliklerinin incelenmesi'', Doktora tezi KSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü (2014).
[12] Awan A.R., Chughtai M.I., Ashraf M.Y., Mahmood K., Rizwan M., Akhtar M., Khan R. A., ''Comparison for physico-mechanical properties of farm-grown Eucalyptus camaldulensis Dehn. with conventional timbers'', Pak. J. Bot., 2012, 44(6): 2067-2070.
[13] Bozkurt A.Y., Göker Y., ''Fiziksel ve mekanik ağaç teknolojisi''. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 3944, Fakülte Yayın No:436, İstanbul, (1996).
[14] Odabaşı Y., Acar O., ''Yapı malzemesi olarak kara kavak ağacının bazı özellikleri üzerine araştırmalar'', Kavak ve Hızlı Yetişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yıllık Bülten, 1975, No.10:320-327.
[15] Acar O., ''Populus euphratica Oliv. odununun anatomik ve teknolojik özellikleri'', Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Yıllık Bülten, 1973, No.8:121-132.
[16] Bektaş İ., ''Kızılçam odununun teknolojik özellikleri ve yörelere göre değişimi'', Doktora Tezi, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, (1997).
[17] Loulidi I., Famir A., Chergui M., Elghorba M., ''The physical and mechanical properties of eucalyptus hybrid (E.camaldulensis x E.grandis): comparison with its parental species'', Int. J. of Engineering and Sci., 2012, 1: 01-07.