Türkiye Ekonomisinde Temel Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki Etkileşimler Üzerine Analitik Notlar
Çalışma, 1990-2007 Türkiye bağlamında, cari-işlemler dengesi (CİD), sermaye hareketleri ve kamu tasarruf-açığına ilişkin bir dizi "temel makro-değişken" (fundamentaller) arasındaki etkileşimleri ve döngü-dinamiklerini, bu değişkenlere ait gerçekleşmeler ve piyasa beklentileri ayrımı da dikkatle vurgulayarak incelemektedir. Ayrıca bu etkileşim-dinamikleri çerçevesinde, güncel bir tartışma konusu olan cari-işlemler açığının azaltılması için ülke-parasının reel-değerinin düşmesi (veya düşürülmesine yönelik politikalar uygulanması) durumunda oluşacak piyasa dinamiklerinin bir analizi sunulmaktadır. Büyüme oranı ve/veya reel-kur-endeksinde CÎD/GSMH oranını arttıracak istikametteki değişmelerin neden ve nasıl bir dizi ikileme ve açmaza yol açacağı gösterilmekte; ve cari işlemler açığı sorununa kalıcı çözümün ancak (orta/uzun vadede) tasarruf oranı, toplam faktör verimliğindeki artış hızı ve ihracatın GSMH oranı gibi yapısal değişkenlerde artışlar ve endüstri sektörünün kullandığı ithal malı girdilerin sektör üretimine oranında düşüşler vasıtasıyla kavuşulabileceği sonucuna varılmaktadır.
Analytical Notes on the Dynamics of Interactions Between a Set of Key-Fundamentals in the Turkish Economy
This study presents an analysis of the interactions between the realized and the expected values of a selected set of key-fundamentals that have to do with the current account balance, capital movements and the public-sector deficits in Turkey in the 1990-2007 period. The paper also addresses a current topic of discussion: Analyzing the market-dynamics that would start operating if a correction in the overvalued-YTL were to begin, the study demonstrates why and how an increase in the rate of depreciation of the YTL would lead to a series of dilemmas and concludes that a lasting solution to the problem is possible only via increases in the savings rate, the exports/GNP ratio and the rate of total factor productivity growth and a fall in the ratio of imported-inputs to the output of the industrial-sector.
___
- Akçoraoğlu, A. (2000), "International Capital Movements, External Imbalances and Economic Growth: The Case of Turkey," Yapı Kredi Economic Review 11, no. 2,21-36.
- Alper, C.E. (2002), "Business Cycles, Excess Volatility and Capital Flows: Evidence from Mexico and Turkey," Russian and East European Finance and Trade 38, no. 4, 22-54.
- Alper, E.ve Z. Onis, (2003), "Financial globalization, the democratic deficit and recurrent crises in emerging markets: The Turkish experience in the aftermath of capital account liberalization." Emerging Markets Finance and Trade 39 (3), 5-26.
- Celasun, O, C. Denizer ve D. He. (1999), "Capital Flows, Macroeconomic Management, and the Financial System: The Turkish Case, 1989-97," World Bank Working Paper.
- Çakmak,U.(2006), "2001 Krizinin Anatomisi, --Krizin Kökenlerinin ve Oluşumunun Bir Analizi, İç ve Diş Tasarruf Açığının Sürdürülebilirliğine İlişkin Kantitatif Çalışmalar ve Yorumlar" Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı
- Çakmak, U ve K. Çakman (2007), "Türkiye Ekonomisinde İstikrar KoşuUanna İlişkin Bir Çalışma:Türkiye'de Kamu Borç Stoku/GSMH Oranının Sabit Kalabilmesi İçin Gerekli Faiz-Dışı-Bütçe Fazlası/GSMH Eşik Değerinin 9x12 Boyutunda Bir Matris İle Örneklenen Olası Senaryoların Gerçekleşmesi Halinde Hesaplanması ve Sonuçların Kuramsal İmlemleri", İktisat İşletme ve Finans (Basım aşamasındadır. Kopyası için okuyuculara e-posta atılabilir).
- Çakman, K.(1990), "The Public Finance Problem of Turkey: On the Interrelations between the Budget Deficit, Inflation, Tax Fraud and the Domestic Savings Gap", The Turkish Studies Association Bulletin, Muncie, Indiana, USA. Vol.14 No.l, March 1990, 1-12
- Çakman, K., (1996(1)), "Türkiye'nin Kamu Maliyesi Sorunu" Ekonomik Yaklaşım. No.20, 15-36
- Çakman, K. (1996(2)), "Toprak, Tarım, Nüfus", Ekonomik Yaklaşım, No: 22, 23-48.
- Çakman, K. ve U. Çakmak (2007(1)), "Cari İşlemler Açığı, Net Sermaye Hareketi, Kur Değişim Hızı ve Reel Kur Endeksi: Bağlamdaki İkilemlerin Bir Analizi", Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Cilt 44, Sayı 511, 28-37.
- Çakman, K. ve U. Çakmak (2007(2)), "Para Döviz ve Sermaye Piyasaları Arasındaki İlişkiler ve İstikrarsızlık Döngüsüne Katkı Yapan Dinamikler: Türkiye Örneği" Abant İzzet Baysal Üniv. SBE Dergisi, Cilt 2007-1, No.14.
- Çavusoglu, T, N.D. Güngör ve H. Olgun. (1997), "The Characteristics of Capital Inflows in Turkey: An Econometric Investigation," METU Working Paper, no. 97/18.
- Ekinci, N. (1996), "Financial Liberalization Under External Debt Constraints: The Case of Turkey" Middle East Technical University Economic Research Center Working Paper, 96/05.
- Flood, R. ve P. M. Garber (1984), "Collapsing Exchange-Rate Regimes: Some Linear Examples", Journal of International Economics, No:17, 1-13.
- Keyder, N. (2001), "The Aftermath of the Exchange Rate-Based Program and the November 2000 Financial Crisis in Turkey," Russian and East European Finance and Trade 37, no. 5, 22-44.
- Keyder, N, (2003), "Kur Değişimi ve Türkiye'de Borcun Sürdürülebilirliği", İktisat İşletme ve Finans, No:207, 57-64.
- Kirmanoglu, H ve O. Özçiçek (1999), "The Effect of Short-Term Capital Inflow on the Turkish Economy," Yapı Kredi Economic Review 10, no. 1, 27-34.