Küresel Dinamiklerin Kamu Özel İşbirliğine Yaklaşımı: Türkiye İçin Finansal Bir Değerlendirme

Kamu hizmetlerinin üretim ve sunumunun gerçekleştirilmesi amacıyla Neoliberal politikalar çerçevesinde devletin etki alanının en aza indirilmesi amacıyla finansman yönünde dönüşümün meydana gelmesiyle Kamu Özel İşbirliği modeli ortaya çıkmıştır. 1990 yılında Kamu Özel İşbirliği modelini ortaya çıkaran ve uygulamaya koyan ülke Birleşik Krallık olmuştur. Modelin kullanımı ülkelerin artan altyapı yatırımları için gerekli olan finansman kaynaklarına olan ihtiyaç çerçevesinde Avrupa ve diğer gelişmiş ülkelerde uygulanmıştır. Küresel dinamiklerin KÖİ modeline olan yaklaşımı rehberlik ve öneri niteliğinde olmuştur. 1990 yılından 2018 yılına kadar uluslararası kurumların yaklaşımı çerçevesinde Dünya Bankası, OECD, Avrupa Birliği, IMF, Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının yaklaşımı ele alınacaktır. Türkiye’deki modelin doğuşu, hukuki altyapısı ve uygulamaları hakkında literatürdeki (kitap, dergi ve bildiri vb. )kaynaklar dikkate alınarak Türkiye’de uygulanan KÖİ modelinin finansal değerlendirilmesi yapılarak bütçenin sürdürülebilirliğini etkilememesi amacıyla alınabilecek önlemler üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

kamu özel işbirliği, yap işlet devret, bütçe politikaları

The Approach Of Global Dynamics To Public Private Cooperation: A Financial Evaluation For Turkey

In order to realize the production and presentation of Public Services, a model of Public Private Cooperation has emerged as a result of the transformation towards the financing in order to minimize the impact of the state within the framework of Neoliberal policies. In 1990, the United Kingdom was the country that the first introduced and implemented the model of public cooperation. The use of the model has been expanded in Europe and other developed countries in the context of the expanded for financing resources need for increased infrastructure investments of countries. The approach of global dynamics to the PPP model has been in the nature of guidanced and recommended. From 1990 to 2018, the approach of the World Bank, OECD, European Union, IMF and international credit rating agencies will be taken into consideration within the framework of the approach of international institutions. There are books, works, articles, reports and papers in the literature about the birth of the PPP model, legal infrastructure and its applications in Turkey. Therefore, fiscal evaluation of PPP model implementations will be made in Turkey and it will be emphasized of the preventions that it can be taken in order not to affect the sustainability of the budget.

Keywords:

Public Private Partnership, Build-Operate-Transfer, Budget Policies,

PDF

___

Akitoby B. , Hemming R., ve G. Schwartz (2007), “Public Investment and Public Private Partnership”,International Monetary Fund Economic Issues 40,1-20.
Ataç B. (2012). Maliye Politikası: Gelişimi, Amaçları, Araçları ve Uygulama Sorunları, Gözden Geçirilmiş 9. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
Bayraktar F (2015).Yönetişim Paradigması ve Neoliberalizm: Çelişki ve Kopuş mu Uyum ve Süreklilik mi?, Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,(2),71-94.
Carrol P. ve Steane P. (2000). Public-Private Partnership: Sectoral Perspectives, Public Private Partnership- Theory and Practice in İnternational Perspective, ed. Edited in by Stephen P.Osborne, London and Newyork, 2000,36-56.
Christiansen H. (2007). The OECD Principles For Private SectorParticipation In Insfrastructure , International Seminar On Strenghening Public Investment and Managing Fiscal Risks from Public Private Partnerships, Hungary.
Çakır M. K. (2016). 6428 Sayılı Kanuna Göre Kamu Özel İşbirliği Kavramı ve Yeni Bir Model: Yap Kirala Devret, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Çetinkaya Ö. (2012). Türkiye’de Kamu İşletmeciliği ve Özelleştirme, 3. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Edizdoğan N. ve Çetinkaya Ö. (2010). Kamu Bütçesi, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Emek U. (2009). Türkiye’de Alt Yapı Hizmetlerinin Özel Sektöre Gördürülmesi: Neden, Ne Zaman ve Nasıl ?, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, (24), 9-45.
Emek U. (2009)., “Karşılaştırmalı Perspektiften Kamu Özel İşbirlikleri: Avrupa Topluluğu ve Türkiye’’, Rekabet Dergisi, 10(1), 7-53.
Ersöz M.(2010). Avrupa Birliği ve Türk Hukuku Işığında Public Private Partnership Uygulamaları, İktisadi Araştırmalar Vakfı , Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
European Commission (2003).Guidelines for successful public-private partnerships,Brussels:Directorate-General Regional Policy. http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/guides/ppp_en.pdf 08.05.2018.
European Commıssıon (2004).Green Paper On Public Private Partnership And Community Law On Public Conctracts and Concessions. 30.04.2004,https://publications.europa.eu/en/publication-detail/ /publication/94a3f02f-ab6a-47ed-b6b2-7de60830625e/language-en (E.T:07.05.18;16:26.)
European Commıssıon (2013). Public Private Partnership: Large- Scale Demonstrators and Small- Scale Testing Units , Enterprise and İndustry, Business Innovation Observatory Case Study 6, 1-16.
European Commission (2014). Public-private partnerships under Horizon 2020: launch of activities and first calls http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-14-468_en.htm E.T:17.02.2019.
European Commission (2016). Horizon 2020 Information Day on the Research Public-Private Partnerships http://ec.europa.eu/research/index.cfm?pg=events&eventcode=E8549B02-9403-39F9-E71BF7B28BF5B857. E.T: 17.02.2019.
European Court of Audıtors (2018). Public Private Partnerships in the EU: Widespread shortcomings and limited benefits, Special Report.
European Court of Audıtors (2018). Public Private Partnerships in the EU: Widespread shortcomings and limited benefits, Special Report,2018, s.5. https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR18_09/SR_PPP_EN.pdf (E.t:28.02.2019).
Grimsey D. ve M. K.Lewis (2004),The Economics Of Public Private Partnershıp”, The ınternational Library Of Critical Writings In Economics 183, Edward Elgar Publishing Inc.
Güngör H (2012). Sağlık Sektöründe Kamu Özel İşbirliği Uygulamaları ve Türkiye İçin Bir Değerlendirme, Uzmanlık Tezi, 2012, T.C. Kalkınma Bakanlığı.Hemming R. (2006).Public-Private Partnerships, Government Guarantees, and Fiscal Risk International Monetary Fund Washington, 4-13.
Güzelsarı S. (2013).Kamu Özel Ortaklıkları Üzerine Eleştirel Bir İnceleme”, Kriz ve Türkiye, Aşınan Teoriler, (Editörler: Hale Balseven ve Fuat Ercan), Ankara: Phonex Yayınları içinde, 313-363.
Hazine ve Maliye Bakanlığı (2018).2019 Yılı Bütçe Gerekçesi, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü.Hazine ve Maliye Bakanlığı, Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ve Ekleri, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü. http://www.bumko.gov.tr/TR,61/merkezi-yonetim-butce-kanunu-ve-ekleri.html (E.t:07.05.2018).
Karahanoğulları O. (2011).Kamu Hizmetleri Piyasa İlişkisinde Dördüncü Tip : Eksik İmtiyaz (Kamu-Özel Ortaklığı), Ankara Üniversitesi SBF Dergisi,(3), 177–215.
Karahanoğulları Y. (2011).Kamu Özel Ortaklığı Modelinin Mali Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi,66(3),177-215.
Maliye Bakanlığı (2010), ’Kamu Özel İşbirlikleri Ve Topluluk Hukukunda Kamu İhaleleri Ve İmtiyazlarına İlişkin Yeşil Kitap (Gayri Resmi Çeviri) ’, Avrupa Birliği Ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı.
MC Kinsey (2013).Infrastructure Productivity : How To Save 1 Trillion ABD Usd A Year. https://www.mckinsey.com/industries/capital-projects-and-infrastructure/our-insights/infrastructure-productivity E.T: 19.02.2018.
Minassian T. T. (2006).The Economics of Public Private Partnership”, OECD Working Party of Senior Budget Officials Symposium on Agencies and Public Private Partnersihps, Madrid.
OECD (2008). Public-Private Partnerships: İn Pursuit Of Risk Sharing And Value For Money, Paris: OECD. http://www.oecd.org/gov/budgeting/public-privatepartnershipsinpursuitofrisksharingandvalueformoney.htm#B3 (E.T:20.10.2018).
OECD (2010).Dedicated Public Private Partnership: A Survey Institutional and Governance Structures,https://read.oecd-ilibrary.org/governance/dedicated-public-private-partnership-units_9789264064843-en#page13 (E.T: 28.05.2019).
OECD (2012).Recommendation of the Council on Principles for Public Governance of Public-Private Partnerships, Paris: OECD. http://www.oecd.org/governance/budgeting/PPP-Recommendation.pdf (E.T:20.10.2018).
OECD (2018).Subnational Public Private Partnership Meeting Insfrastructure Challenges, OECD Multi Level Governance Studies. https://read.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regional-development/responding-to-the-infrastructure-challenge_9789264304864-en#page4 20.02.2018.
Palakovic L. (2008). Public Private Partnership (PPP) and Credit Risk, Standar& Poors, Geneva.
Pınar A. (2012). Maliye Politikası: Teori ve Uygulama, 5. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
Sarısu A. (2016).Bütçe Katılığına Etkisi Açısından Türk Sağlık Sektöründe Yap Kirala Devret Projeleri, Tarih Okulu Dergisi, (26),504-567.
Selen U. (2011). Maliye Politikası Aracı Olarak Teşvik Politikaları, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Strateji Bütçe Başkanlığı (2019).Dünya’da ve Türkiye’de Kamu Özel İşbirliği Uygulamalarına İlişkin Gelişmeler Raporu, Sektörler ve Kamu Yatırımları Genel Müdürlüğü.
Şahin M. ve Uysal Ö. (2008). Kamu Ekonomisi Perspektifinden Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Şener O.(2010). Teori ve Uygulamada Kamu Ekonomisi, İsanbul:Beta Yayın Basım.
Şenyüz D., Erdem M ve Tatlıoğlu İ. (2009)., Kamu Maliyesi, 7. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2009.
Thiel S. V., Pollitt C., ve V. Homburg (2007). New Public Manager in Europe: Changes and Trends’’ New Public Management in Europe: Adaptation and Alternatives, Palgrave Macmıller. (E-Book)
Tokatlıoğlu M.(2005). Küreselleşme ve Kamu Hizmetleri, Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
Tokatlıoğlu M. ve Selen U.(2017). Maliye Politikası, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Türk İ. (2010). Maliye Politikası: Amaçlar, Araçlar ve Çağdaş Bütçe Teorileri, 23. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
Uysal Y. (2018).Avrupa Birliği’nin Seçilmiş Bazı Ülkelerinde ve Türkiye’de Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Yatırımlarının Karşılaştırmalı Analizi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(2), 158–173.
Yerlikaya G.K. (2003).Türkiye’de Yap İşlet Devret Modeli ve Kamu Borçlanması, 13. Maliye Sempozyumu Girne: Marmara Üniversitesi. http://www.maliyesempozyumu.org/wp-content/uploads/2017/10/MaliyeSempozyumu_18_419_447.pdf.
Yescombe E. R. (2011). Public Private Partnerships: Principles of Policy and Finance, United Kingdom: Yescombe Consulting Ltd.