ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TOPRAK EROZYONU KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ “AĞRI İLİ ÖRNEĞİ

Bu araştırmanın amacı; ortaokul öğrencilerinin toprak erozyonu konusundaki görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 öğretim yılında Ağrı il merkezinde bulunan bir ortaokulun farklı kademelerinde öğrenim gören, beşinci sınıftan 58, altıncı sınıftan 105, yedinci sınıftan 43 ve sekizinci sınıftan 69 olmak üzere toplam 275 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma özel durum yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak toprak erozyonu konusu ile ilgili dört adet açık uçlu sorudan oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler içerik analizine tabii tutulmuştur. Verilerin analizinde öğrencilerin sorulara verdikleri cevaplardan benzer olanları aynı kategori altında toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizi iki araştırmacı tarafından tekrarlanmıştır. Çalışmada araştırmacılar arasındaki ortalama güvenirlik %96 olarak bulunmuştur. Çalışmadan elde edilen bulgular her sınıf kademesi için yüzde ve frekansları hesaplanarak tablolarla okuyucuya sunulmuştur. Çalışma sonucunda beşinci sınıf öğrencilerinden %67’sinin toprak erozyonunu “toprak kayması” olarak ifade ettikleri belirlenmiştir. Bu oran altıncı sınıfta %49, yedinci sınıfta %58 sekizinci sınıfta %65 olarak tespit edilmiştir. Araştırmada ayrıca öğrencilerin toprak erozyonunun sebepleri, oluşturacağı sorunlar ve erozyona karşı alınacak önlemler konusunda genel olarak bilgi sahibi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçlarından hareketle güncellenen 2017 fen bilimleri dersi öğretim programına toprak erozyonu ile ilgili konuların yeniden eklenmesi önerilmektedir. Ayrıca ortaokulda verilen seçmeli çevre eğitimi derslerinin daha etkili ve uygulamalı verilmesi çalışmanın önerileri arasındadır.

Determination of the Secondary School Students’ Views dn Soil Erosion “The Example Ağrı”

The aim of this study is determination of the secondary school students’ views on soil erosion. The sample group consists of 275 students (58 from fifth-grade, 105 from sixthgrade, 43 from seventh-grade, 69 from eight-grade) having education in different levels in a secondary -School in Ağrı province. The study was conducted using the special case method. The questionnaire form, having four open ended question related to erosion, was used as a data collection tool in the study. The data obtained from the study were subjected to content analysis. In the analysis of the data, similar answers given by the students to the questions were collected in the same category. Analysis of data obtained from the study was repeated by two researchers. İn the study the mean reliability of the two researchers was 96%. Findings obtained from the study are presented in tables by calculating the percentage and frequency of each class stage. At the end of the study, it was determined that 67% of the fifth grade students expressed soil erosion as landslide. This rate was found to be 49% in the sixth grade, 58% in the seventh grade and 65% in the eighth grade. The survey also concluded that students have a general knowledge of the causes of soil erosion, the problems they will create, and the measures to be taken against soil erosion. Based on the results of the research it is recommended to add the issues related to soil erosion to the updated 2017 science curriculum. In addition, more effective and practical applications of elective environmental education courses given in secondary schools are among the suggestions of the study.

___

Akgün, A., Gönen, S. ve Yılmaz, A. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının karışımların yapısı ve iletkenliği konusundaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/87707

Artun, H. ve Özsevgeç, T. (2014). Çevre eğitimi modüler öğretim programının akademik başarı üzerindeki etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-1(23), p, 9-22. Erişim adresi: https://www.academia.edu/36757896/%C3%87evre_ E%C4%9

Bozkurt, A., Salman Akın, B. ve Uşak, M. (2004). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin" erozyon" hakkındaki ön bilgilerinin ve kavram yanılgılarının tespiti, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 277-285 Erişim adresi: http://kefad.ahievran.edu.tr/InstitutionArchiveFiles/f44778c7-

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.

Coştu, B., Ayas, A. ve Ünal, S. (2007). Kavram yanılgıları ve olası nedenleri: Kaynama kavramı, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 123-136. Erişim adresi: http://www.kefdergi.com/pdf/15_1/123.pdf

Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (Genişletilmiş 3. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.

Doğan, O. (2011). Türkiye’de erozyon sorunu nedenleri ve çözüm önerileri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 134, 62-69. Erişim adresi: http://vizyon21y.com/documan/ Genel_Konular/

Kiassari, E.M., Nikkami, D., Mahdian, M.H. ve Pazira, E., (2012). Investigating rainfall erosivity indices in arid and semiarid climates of Iran. Turk J Agric For, 36, 365-378. doi:10.3906/tar-1103-9

MEB (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.

MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar), T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.

Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, California: Sage.

Özgen, N. (2012). Öğretmen adaylarının erozyon konusuna yönelik genel akademik bilgi düzeylerinin incelenmesi: Gazi Üniversitesi Örneği. Dicle Üniversitesi Z. G. Eğitim Fakültesi Dergisi. 18, 82-105. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/ download/article-file/787006

Özgen, N. (2013). Öğretmen adaylarının erozyon kavramına yönelik algıları: Fenomenografik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-2). Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/hunefd/article/view/500004810

Öztürk, N. ve Atalay, N. (2012). Öğretmen adaylarının ses konusundaki kavram yanılgılarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1). Erişim adresi: http://efdergi.inonu.edu.tr/article/view/5000011597/500001194

TEMA (2011). Dünya'da erozyon. http://www.tema.org.tr/Sayfalar/

Turan, Y. ve Kartal, A. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin doğal afetler konusu ile ilgili kavram yanılgıları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 13(3). 67-81. Erişim adresi: http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-14239

Ural Keleş, P. ve Aydın, S., (2014, Eylül). The 8 grade students’ opınıons on the erosion concept, Kafkasya Üniversiteler Birliği Uluslararası Ağrı Sosyal Bilimler Kongresi, 25-27 Eylül 2013, Ağrı, Türkiye. Tam metin bildiri kitabı, IC İbrahim Çeçen Vakfı Yayınları, 215-220.

Ural Keleş, P. ve Öner, A., (2017). Seçmeli bilim uygulamaları dersinin 7. Sınıf öğrencilerinin fen tutumuna etkisi, International Journal Of Education, Science And Technology. 3 (1), 13-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file

Uzun, N. ve Sağlam, N. (2005, Eylül). Ortaöğretim kurumlarında çevre eğitimi ve öğretmenlerin çevre eğitim programları hakkındaki görüşleri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi 28–30 Eylül. Denizli.

Vatandaşlar C., (2015). Toprak erozyonu risk analizinde bitki örtüsü ve ürün yönetimi faktörünün (c-faktör) uzaktan algılama yöntemleriyle tahmini, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Artvin.

Wellington, J. (2000). Educational research, contemporary ıssues and practical approaches. London: Continuum.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Yılmaz, F. ve Gültekin, M. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunları bağlamında öğrenim gördükleri programa ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 120- 132. Erişim adresi: https://dergipark. org.tr/tr/download/article-file/787008