Okul Yöneticisi Seçme Sürecini Deneyimleyen Yönetici Adaylarının Sözlü Sınav Yöntemine İlişkin Algıları

Bu çalışmanın amacı, okul yöneticisi seçme sürecini deneyimleyen yönetici adaylarının sözlü sınav yöntemine ilişkin algılarını ortaya koymaktadır. Araştırmada fenomenoloji deseni kullanılmıştır.  Araştırmada maksimum çeşitlilik ve ölçüt örnekleme yöntemlerine uygun 10 kişilik bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırmanın verileri çalışma grubunda yer alan yönetici adaylarıyla yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmelerin yanı sıra doküman toplama yöntemiyle elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen nitel veriler içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular yönetici adaylarının sözlü sınavda başarılı olmaları, kişisel faktörlerden daha çok çevresel faktörlere bağlı olduğu yönündedir. Yönetici adayları, yönetici seçme sınavının yalnızca sözlü sınava dayalı olarak gerçekleştirilmesinin, kendileri üzerinde olumsuz psikolojik etkilere yol açtığını düşünmektedir. Çalışma grubundan elde edilen veriler sözlü sınavın yönetici yeterliklerini ölçmede son derece yetersiz kaldığını ortaya koymaktadır. Yönetici seçme sınavında sözlü sınava göre daha nesnel, geçerlik ve güvenirliği daha yüksek olan yazılı sınavlara başvurulmalıdır.  Sözlü sınav, yazılı sınavların eksik bıraktığı yeterlik alanlarını ölçmede kullanılmalı ancak adayın yazılı sınavdaki başarı/başarısızlığının önüne geçmemelidir.

Okul Yöneticisi Seçme Sürecini Deneyimleyen Yönetici Adaylarının Sözlü Sınav Yöntemine İlişkin Algıları

Bu çalışmanın amacı, okul yöneticisi seçme sürecini deneyimleyen yönetici adaylarının sözlü sınav yöntemine ilişkin algılarını ortaya koymaktadır. Araştırmada fenomenoloji deseni kullanılmıştır.  Araştırmada maksimum çeşitlilik ve ölçüt örnekleme yöntemlerine uygun 10 kişilik bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırmanın verileri çalışma grubunda yer alan yönetici adaylarıyla yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmelerin yanı sıra doküman toplama yöntemiyle elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen nitel veriler içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular yönetici adaylarının sözlü sınavda başarılı olmaları, kişisel faktörlerden daha çok çevresel faktörlere bağlı olduğu yönündedir. Yönetici adayları, yönetici seçme sınavının yalnızca sözlü sınava dayalı olarak gerçekleştirilmesinin, kendileri üzerinde olumsuz psikolojik etkilere yol açtığını düşünmektedir. Çalışma grubundan elde edilen veriler sözlü sınavın yönetici yeterliklerini ölçmede son derece yetersiz kaldığını ortaya koymaktadır. Yönetici seçme sınavında sözlü sınava göre daha nesnel, geçerlik ve güvenirliği daha yüksek olan yazılı sınavlara başvurulmalıdır.  Sözlü sınav, yazılı sınavların eksik bıraktığı yeterlik alanlarını ölçmede kullanılmalı ancak adayın yazılı sınavdaki başarı/başarısızlığının önüne geçmemelidir.

___

  • Açıkalın, A. (1999). İnsan kaynağının geliştirilmesi. Ankara: Pegem
  • Aldemir, C., Ataol, A. ve Budak, G. (2001). İnsan kaynakları yönetimi. İzmir: Fakülteler.
  • Ayaz, N. (1994). İl milli eğitim müdürleri eğitim yönetimi seminer açılışı konuşması. Çağdaş Eğitim Dergisi, 202, 3-9.
  • Aydın, M. (2007). Eğitim yönetimi (8. Baskı). Ankara: Hatipoğlu.
  • Balcı, A. ve Çınkır, Ş. (2002). Türkiye’de eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu içinde (ss. 211-236). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
  • Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem.
  • Bilgin, L. (2006). Personel bulma ve seçme. R. Geylan (Ed.), İnsan kaynakları yönetimi içinde (ss. 61-76). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Bursalıoğlu, Z. (1981). Eğitim yöneticilerinin yeterlikleri: İlk öğretmen okulu müdürlerinin yeterliklerine ilişkin bir araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
  • Bursalıoğlu, Z. (1999). Eğitim yönetiminde yeni yapı ve davranış. (11. Baskı) Ankara: Pegem.
  • Can, H., Akgün, A. ve Kavunubaşı, Ş. (2001). Kamu ve özel kesimde insan kaynakları yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Canman, D. (2000). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Yargı.
  • Çelik, V. (2002). Eğitim yöneticisi yetiştirme politikasına yön veren temel eğilimler. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu içinde (ss. 3-13). Ankra: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilmleri Fakültesi.
  • Doğan, N. (2006). Sözlü sınavlar. H. Atılgan (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (ss.169-184). Ankara: Anı.
  • Doğan, S., Demir, S. B. ve Pınar, M. A. (2014). Yönetici görüşlerine göre MEB 2013 yılı yönetici atama ve yer değiştirme yönetmeliği. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(2), 224-245.
  • Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası [Eğitim-Sen] (2013). Milli Eğitim Bakanlığı eğitim kurumu yöneticileri atama ve yer değiştirme yönetmeliği taslağı hakkındaki görüşlerimiz. Http://Www.Egitimsen.Org.Tr/Ekler/Af849be58b1f8a4_Ek.Pdf. adresinden alınmıştır. (Erişim Tarihi: 2015, 02 Nisan).
  • Ergin, C. (2002). İnsan kaynakları yönetimi psikolojik bir yaklaşım. Ankara: Academyplus.
  • Erginer, A. ve Köse, F. M. (2012). Okul yöneticilerinin yöneticiliği tercih ve bırakma nedenlerine ilişkin nitel bir çalışma. E-Journal of New World Sciences Academy, 7(4), 14-28.
  • Erol, H. (2014). Eğitim kurumlarına müdür seçiminde uygulanan sözlü sınava katılmış adayların sınava ilişkin görüşleri (Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Tokat). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
  • Gazetekamu.com (2014, Ekim 31). Müdürlük mülakatında başarılı olanların sendikal dağılımı. http://www.Gazetekamu.Com/Mudurluk-Mulakatinda-Basarili-Olanlarin-Sendikal-Dagilimi.Html (Erişim Tarihi: (2015, 25 Temmuz).
  • Gaziantep 1. İdare Mahkemesi 05.02.2015 tarih Esas No: 2014/1224 Kararı. http://www.turkegitimsen.org.tr/upload_doc/00_2012_y/00_4/gaziantep_1idare_esas_2014_1224 (Erişim Tarihi: (2015, 30 Ekim).
  • Genç Gazete (2014, Aralık 6). Eskişehir’de atanan 110 müdürden 100’ü Eğitim Bir-Sen üyesi http://gencgazete.org/eskisehirde-atanan-110-mudurden-100u-egitim-bir-sen-uyesi (Erişim Tarihi: (2015, 8 Kasım).
  • Işık, H. (2002). Okul müdürlüğü formasyon programları ve okul müdürlerinin yetiştirilmesi. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu içinde (ss. 25-35). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
  • Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Karip, E. ve Köksal, K. (1999). Okul yöneticilerinin yetiştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18, 193-207.
  • Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Ankara: Bağlam.
  • Maarif Teşkilatına Dair Kanun (1926). T. C. Resmi Gazete, 338, 03. Nisan 1926.
  • Mayring, P. (2000). Nitel sosyal araştırmaya giriş. A. Gümüş ve M. Sezai Durgun (Çev.). Adana: Baki.
  • Merraim, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
  • Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atanmaları ve Yer Değiştirmeleri İlişkin Yönetmelik. (1998). T. C. Resmi Gazete, 23472, 23 Eylül 1998.
  • Milli Eğitim Temel Kanunu (1973). T.C. Resmi Gazete, 14574, 24 Haziran 1973.
  • Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine İlişkinYönetmelik (2014). T.C. Resmi Gazete, 29026,10 Haziran 2014.
  • Okçu, V. (2011). Türkiye’de okul yöneticilerinin yetiştirilmesi ve atanmasına ilişkin mevcut durum, beklentiler ve öneriler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 244-26.
  • Sart, G. (2015). Fenomenoloji ve yorumlayıcı fenomenolojik analiz. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Ed.). Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar içinde (ss. 70-81). Ankara: Anı.
  • Şahin, A. (2000). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlilikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22, 243-260.
  • Şen, M. L. (1995). Yeterlilik ilkesi ve Türk personel sistemindeki uygulanması. Amme İdaresi Dergisi, 28(1), 77-92.
  • Sözcü Gazetesi (2015, Kasım 3). AKP iktidarında MEB’e açılan dava sayısı yüzde 313 artı! http://www.sozcu.com.tr/2015/egitim/akp-iktidarinda-mebe-acilan-dava-sayisi-yuzde-313-artti-976374/ (Erişim Tarihi: (2015, 4 Kasım).
  • Taş, A. ve Önder, E. (2010). 2004 yılı ve sonrasında yayınlanan eğitim kurumları yöneticilerinin atama ve yer değiştirmelerine ilişkin yönetmeliklerin karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(12), 171-185.
  • Taymaz, H. (1997). Okul yönetimi. Ankara: Pegem.
  • Tekışık, H. H. (1995). Milli eğitim şûraları ve eğitimin üç temel sorunu. Çağdaş Eğitim Dergisi, 214, 1-6.
  • Toklucu, E. (2000). Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumları yöneticilerinin seçilmesine yönelik yapılan seçme sınavlarının değerlendirilmesi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5(22), 313-323.
  • Tortop, N. (1999). Personel yönetimi. (6. Baskı). Ankara: Yargı.
  • Turgut, F. (1992). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. (9. Baskı ). Ankara: Saydam.
  • Tutum, C. (1979). Personel yönetimi. Ankara: Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
  • Türk Eğitim Derneği [TED] (2014). 2014 eğitim değerlendirme raporu. Ankara: İşkur.
  • Uyargil, C., Adal, Z., Ataay, İ., Acar, A. C., Özçelik, O., Sadullah, Ö., Dündar, G. ve Tüzüner, L. (2009). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin.
  • Yolcu, H. ve Kavalcılar, M. (2005). Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurum yöneticiliği seçme sınavı kapsamında yapılan değişikler öncesi ve sonrası seçme sınavına giren yönetici adaylarının başarı düzeylerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 11(41), 87-111.
  • Yüksel, Ö. (2007). İnsan kaynakları yönetimi (6. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Açıkalın, A. (1999). İnsan kaynağının geliştirilmesi. Ankara: Pegem
  • Aldemir, C., Ataol, A. ve Budak, G. (2001). İnsan kaynakları yönetimi. İzmir: Fakülteler.
  • Ayaz, N. (1994). İl milli eğitim müdürleri eğitim yönetimi seminer açılışı konuşması. Çağdaş Eğitim Dergisi, 202, 3-9.
  • Aydın, M. (2007). Eğitim yönetimi (8. Baskı). Ankara: Hatipoğlu.
  • Balcı, A. ve Çınkır, Ş. (2002). Türkiye’de eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu içinde (ss. 211-236). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
  • Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem.
  • Bilgin, L. (2006). Personel bulma ve seçme. R. Geylan (Ed.), İnsan kaynakları yönetimi içinde (ss. 61-76). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Bursalıoğlu, Z. (1981). Eğitim yöneticilerinin yeterlikleri: İlk öğretmen okulu müdürlerinin yeterliklerine ilişkin bir araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
  • Bursalıoğlu, Z. (1999). Eğitim yönetiminde yeni yapı ve davranış. (11. Baskı) Ankara: Pegem.
  • Can, H., Akgün, A. ve Kavunubaşı, Ş. (2001). Kamu ve özel kesimde insan kaynakları yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Canman, D. (2000). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Yargı.
  • Çelik, V. (2002). Eğitim yöneticisi yetiştirme politikasına yön veren temel eğilimler. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu içinde (ss. 3-13). Ankra: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilmleri Fakültesi.
  • Doğan, N. (2006). Sözlü sınavlar. H. Atılgan (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (ss.169-184). Ankara: Anı.
  • Doğan, S., Demir, S. B. ve Pınar, M. A. (2014). Yönetici görüşlerine göre MEB 2013 yılı yönetici atama ve yer değiştirme yönetmeliği. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(2), 224-245.
  • Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası [Eğitim-Sen] (2013). Milli Eğitim Bakanlığı eğitim kurumu yöneticileri atama ve yer değiştirme yönetmeliği taslağı hakkındaki görüşlerimiz. Http://Www.Egitimsen.Org.Tr/Ekler/Af849be58b1f8a4_Ek.Pdf. adresinden alınmıştır. (Erişim Tarihi: 2015, 02 Nisan).
  • Ergin, C. (2002). İnsan kaynakları yönetimi psikolojik bir yaklaşım. Ankara: Academyplus.
  • Erginer, A. ve Köse, F. M. (2012). Okul yöneticilerinin yöneticiliği tercih ve bırakma nedenlerine ilişkin nitel bir çalışma. E-Journal of New World Sciences Academy, 7(4), 14-28.
  • Erol, H. (2014). Eğitim kurumlarına müdür seçiminde uygulanan sözlü sınava katılmış adayların sınava ilişkin görüşleri (Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Tokat). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
  • Gazetekamu.com (2014, Ekim 31). Müdürlük mülakatında başarılı olanların sendikal dağılımı. http://www.Gazetekamu.Com/Mudurluk-Mulakatinda-Basarili-Olanlarin-Sendikal-Dagilimi.Html (Erişim Tarihi: (2015, 25 Temmuz).
  • Gaziantep 1. İdare Mahkemesi 05.02.2015 tarih Esas No: 2014/1224 Kararı. http://www.turkegitimsen.org.tr/upload_doc/00_2012_y/00_4/gaziantep_1idare_esas_2014_1224 (Erişim Tarihi: (2015, 30 Ekim).
  • Genç Gazete (2014, Aralık 6). Eskişehir’de atanan 110 müdürden 100’ü Eğitim Bir-Sen üyesi http://gencgazete.org/eskisehirde-atanan-110-mudurden-100u-egitim-bir-sen-uyesi (Erişim Tarihi: (2015, 8 Kasım).
  • Işık, H. (2002). Okul müdürlüğü formasyon programları ve okul müdürlerinin yetiştirilmesi. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu içinde (ss. 25-35). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
  • Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Karip, E. ve Köksal, K. (1999). Okul yöneticilerinin yetiştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18, 193-207.
  • Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Ankara: Bağlam.
  • Maarif Teşkilatına Dair Kanun (1926). T. C. Resmi Gazete, 338, 03. Nisan 1926.
  • Mayring, P. (2000). Nitel sosyal araştırmaya giriş. A. Gümüş ve M. Sezai Durgun (Çev.). Adana: Baki.
  • Merraim, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
  • Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atanmaları ve Yer Değiştirmeleri İlişkin Yönetmelik. (1998). T. C. Resmi Gazete, 23472, 23 Eylül 1998.
  • Milli Eğitim Temel Kanunu (1973). T.C. Resmi Gazete, 14574, 24 Haziran 1973.
  • Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine İlişkinYönetmelik (2014). T.C. Resmi Gazete, 29026,10 Haziran 2014.
  • Okçu, V. (2011). Türkiye’de okul yöneticilerinin yetiştirilmesi ve atanmasına ilişkin mevcut durum, beklentiler ve öneriler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 244-26.
  • Sart, G. (2015). Fenomenoloji ve yorumlayıcı fenomenolojik analiz. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Ed.). Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar içinde (ss. 70-81). Ankara: Anı.
  • Şahin, A. (2000). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlilikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22, 243-260.
  • Şen, M. L. (1995). Yeterlilik ilkesi ve Türk personel sistemindeki uygulanması. Amme İdaresi Dergisi, 28(1), 77-92.
  • Sözcü Gazetesi (2015, Kasım 3). AKP iktidarında MEB’e açılan dava sayısı yüzde 313 artı! http://www.sozcu.com.tr/2015/egitim/akp-iktidarinda-mebe-acilan-dava-sayisi-yuzde-313-artti-976374/ (Erişim Tarihi: (2015, 4 Kasım).
  • Taş, A. ve Önder, E. (2010). 2004 yılı ve sonrasında yayınlanan eğitim kurumları yöneticilerinin atama ve yer değiştirmelerine ilişkin yönetmeliklerin karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(12), 171-185.
  • Taymaz, H. (1997). Okul yönetimi. Ankara: Pegem.
  • Tekışık, H. H. (1995). Milli eğitim şûraları ve eğitimin üç temel sorunu. Çağdaş Eğitim Dergisi, 214, 1-6.
  • Toklucu, E. (2000). Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumları yöneticilerinin seçilmesine yönelik yapılan seçme sınavlarının değerlendirilmesi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5(22), 313-323.
  • Tortop, N. (1999). Personel yönetimi. (6. Baskı). Ankara: Yargı.
  • Turgut, F. (1992). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. (9. Baskı ). Ankara: Saydam.
  • Tutum, C. (1979). Personel yönetimi. Ankara: Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
  • Türk Eğitim Derneği [TED] (2014). 2014 eğitim değerlendirme raporu. Ankara: İşkur.
  • Uyargil, C., Adal, Z., Ataay, İ., Acar, A. C., Özçelik, O., Sadullah, Ö., Dündar, G. ve Tüzüner, L. (2009). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin.
  • Yolcu, H. ve Kavalcılar, M. (2005). Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurum yöneticiliği seçme sınavı kapsamında yapılan değişikler öncesi ve sonrası seçme sınavına giren yönetici adaylarının başarı düzeylerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 11(41), 87-111.
  • Yüksel, Ö. (2007). İnsan kaynakları yönetimi (6. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.