Kimya Derslerinde Laboratuvar Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri

Bu çalışma kimya öğretmenlerinin derslerinde laboratuvar kullanma durumlarını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu, Marmara bölgesinde bulunan bir ilin merkezinde görev yapan 17 kimya öğretmeninden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve öğretmen görüşleri betimsel yollarla sunulmuştur. Araştırma sonucunda, laboratuvarlardaki kimyasal sarf malzemelerin eski ve yetersiz olduğu, deneyler için gerekli aletlerin yeterli sayıda olmadığı, öğretim programında yeterli sayıda deney etkinliği olmasına rağmen öğretmenlerin bu etkinliklerin çoğunu yapamadığı tespit edilmiştir. Öğretmenler deney etkinliklerini yapamama nedenleri olarak, öğretim programının yoğunluğundan deney etkinliklerine zaman ayıramama ve mevcut eğitim sisteminin sınav başarısına odaklanmasından dolayı soru çözmeyi önceleme şeklinde ifade etmişlerdir. Öğretmenler, deney yapmak için bilgi ve birikim olarak kendilerini yeterli görmekte, deney etkinliklerinin öğrenciyi derse karşı daha ilgili tuttuğu ve öğrenmenin daha etkili olduğu görüşündedirler. Ayrıca öğretmenler, sınıf yönetiminin laboratuvarda daha zor olduğu, öğrencinin laboratuvarda ciddiyetsiz davrandığı düşüncesindedirler. Öğretmenler, laboratuvarın daha etkili kullanılması için sadece deney uygulamalarının yapılacağı ayrı bir uygulama dersinin ihdas edilmesini önermişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Deney, Kimya öğretmeni, Loboratuvar, Öğretim programı

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (2007). Aktif öğrenme (8. baskı.). Biliş Yayıncılık.
Cooper, M. M. & Kerns, T. S. (2006). Changing the laboratory: Effects of a laboratory course on students' attitudes and perceptions. Journal of Chemical Education, 83(9), 1356-1361. https://doi.org/10.1021/ed083p1356
Cheung, D. (2007). Facilitating chemistry teachers to implement inquiry-based laboratory work. International Journal of Science and Mathematics Education, 6 (1), 107-130. https://doi.org/10.1007/s10763-007-9102-y
Demir, S., Böyük, U. & Koç, A. (2011). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar şartları ve kullanımına ilişkin görüşleri ile teknolojik yenilikleri izleme eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 66-79.
Feyzioğlu, B., Demirdağ, B., Ateş, A., Çobanoğlu, İ. & Altun, E. (2011). Kimya öğretmenlerinin laboratuvar uygulamalarına yönelik algıları: İzmir ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 1005-1029.
Garnett, P. J., Garnett, P. J. & Hackling, M. W. (1995). Refocusing the chemistry lab: A case for laboratory-based investigations. Australian Science Teachers Journal, 41(2), 26-32.
Güneş, M. H., Dilek, N.Ş., Topal, N. & Can, N. (2013). Fen ve teknoloji dersinde laboratuar kullanımına yönelik öğretmen ve öğrenci değerlendirmeleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 1-11.
Hawkes, S. J. (2004). Chemistry is not a laboratory science. Journal of Chemical Education, 81(9), 1257.
Hofstein, Avi (2004). The laboratory in chemistry education: Thirty years of experience with developments, implementation, and research. Chemistry Education Research and Practice, 5(3), 247-264. https://doi.org/10.1039/B4RP90027H
Hofstein, A., Levi-Nahum, T., & Shore, R. (2001). Assessment of the learning environment of inquiry- type laboratories in high school chemistry. Learning Environments Research, 4, 193-207.
Hofstein, A. & Lunetta, V. N. (2004). The laboratory in science education: Foundations for the twenty‐first century. Science Education, 88(1), 28-54. https://doi.org/10.1002/sce.10106
Hofstein, A. & Mamlok-Naaman, R. (2007). The laboratory in science education: the state of the art. Chemistry Education Research and Practice, 8(2), 105-107. https://doi.org/10.1039/B7RP90003A
Hofstein, A., Navon, O., Kipnis, M., & Mamlok-Naaman, R. (2005). Developing students’ ability to ask more and better questions resulting from inquiry-type chemistry laboratories. Journal of Research in Science Teaching, 42, 791-806. https://doi.org/10.1002/tea.20072
McMillan, J.H & Schumacher, S. (2010). Research in education: evidence-based Inquiry, MyEducation Lab Series. Pearson.
MEB (2018). Ortaöğretim kimya öğretim programı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Nakhleh, M. B. (1994). Student's models of matter in the context of acid-base chemistry. Journal of Chemical Education, 71(6), 495.
Nakiboğlu, C. (2021). Fen lisesi kimya ders kitaplarındaki deneylerin 2018 yılı fen lisesi kimya dersi öğretim programının deneysel çalışmaya yönelik amacı açısından analizi. Turkiye Kimya Dernegi Dergisi Kısım C: Kimya Egitimi, 6(2), 209-239. https://doi.org/10.37995/jotcsc.991061
Nakiboğlu, C. & Sarıkaya, Ş. (1999). Ortaöğretim kurumlarında kimya derslerinde görevli öğretmenlerin laboratuvardan yararlanma durumunun değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 395-405.
Oskay Ö. Ö., Erdem, E. & Yılmaz, A. (2009). Kimya laboratuvar uygulamalarının öğrencilerin kimyaya yönelik tutum ve başarılarına etkisi üzerine bir çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 222-231.
Tekbıyık, A. & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37.
Telli, A., Yıldırım, H. İ., Şensoy, Ö. & Yalçın, N. (2004). İlköğretim 7. sınıflarda basit makinalar konusunun öğretiminde laboratuar yönteminin öğrenci başarısına etkisinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 291-305.
Uluçınar, Ş., Cansaran, A. & Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 465-475.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9.baskı). Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, T. (2020). Changing concepts in chemistry curricula and their Rate of occurrence in university entrance exams. International Online Journal of Educational Sciences, 12(5), 177-194. https://doi.org/10.15345/iojes.2020.05.013