İnsan Hakları Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabının Okunabilirlik ve Yaş Düzeyine Uygunluk Açılarından Değerlendirilmesi
Bu araştırmada İlkokul 4.sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ders kitabının okunabilirlik ve yaş düzeyine uygunluk açılarından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma verilerine nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemiyle ulaşılmıştır. İncelenen doküman, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda okutulması önerilen ilkokul 4.sınıf ‘İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi’ ders kitabıdır. Araştırmanın amacına yönelik olarak her ünitenin konu içeriklerinden 100 kelimelik bilgi metinleri rastgele seçilmiş ve okunabilirlikleri Flesch-Kincaid Formülü, Gunning Fog İndex ve Ateşman tarafından Türkçe için geliştirilen formüllere göre hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda; İlkokul dördüncü sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ders kitabındaki bilgi metinlerinin Flesch-Kincaid formülüne göre incelendiğinde çok zor olduğu ve okunabilirlik yaşının ise 25 ve üstü olduğu, Gunning Fog İndex formülüne göre okunabilirlik seviyesi açısından zor olduğu, Ateşman formülüne göre ders kitabının bilgi metinlerinin okunabilirlik seviyesi açısından birinci metnin çok zor; iki ve dördüncü metinlerin orta güçlükte; üç, beş ve altıncı metinlerin ise zor olduğu, ders kitabının bilgi metinlerinin tümünün Felsch-Kincaid, Gunning Fog İndex ve Ateşman formüllerinin ortalamalarına göre zor olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda ilkokul dördüncü sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ders kitabında yer alan bilgi metinlerinin öğrencilerin düzeyine uygun olmadığı söylenebilir. Bu sonuçlardan hareketle, ders kitaplarındaki okuma metinlerinin öğrencilerin yaş ve seviyelerine uygun olarak hazırlanmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Okunabilirlik, Ders kitabı, Yaş düzeyine Uygunluk
Assessment of the Human Rights, Citizenship and Democracy Course Book for Readability and Age Level Compliance
In this research, it was aimed to evaluate the 4th grade primary school human rights, citizenship and democracy textbook in terms of readability and age level. The research data was obtained through the document review with qualitative research methods. The document examined is the 4th grade 'Human Rights, Citizenship and Democracy' textbook, which is recommended to be taught in schools affiliated to the Ministry of National Education in the 2017-2018 academic year. For the purpose of the study, 100 words of information texts were randomly selected from the subject contents of each unit and their readability was calculated according to the Flesch-Kincaid Formula, Gunning Fog Index and the formula of Ateşman for Turkish. As a result of the research, the information texts of the fourth grade primary school human rights, citizenship and democracy textbook are very difficult when examined according to the Flesch-Kincaid formula, and readability age is 25 or more; according to the Gunning Fog Index formula, it is difficult to read in terms of readability level; according to Ateşman formula, in terms of the readibility level, the first text is very difficult, the second and the fourth texts are moderately difficult, and the third, fifth and sixth texts are difficult. All of the texts of the course book are found difficult when the average of the Felsch-Kincaid, Gunning Fog Index and Ateşman formulas is taken. According to the obtained data, it can be said that the information texts in the fourth grade primary school human rights, citizenship and democracy textbook do not conform to the level of the students. In the light of these results, it is recommended the reading texts in the textbooks be developed in accordance with the age and level of the students.
Keywords:
Textbook, Readibility, Age level compliance,
___
- Altay, N., Ay, S, Ertek, Z.Ö., Polat, H., Selmanoğlu, E., Yalçın, H. (2017). İlkokul İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabı 4.(1.Baskı), Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.Ateşman, E. (1997). “Türkçede Okunabilirliğin Ölçülmesi”, Dil Dergisi, S. 58, s. 71–74.
- Baş, B. ve Yıldız, F., İ. (2015). 2. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Metinlerin Okunabilirlik Açısından İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 52-61.Çetinkaya, G. (2010). Türkçe Metinlerin Okunabilirlik Düzeylerinin Tanımlanması ve Sınıflandırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Çeçen, M. A. ve Aydemir, F. (2011). Okul Öncesi Hikâye Kitaplarının Okunabilirlik Açısından İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 185-194.Çiftçi, Ö., Çeçen, M. A. ve Melanlıoğlu, D. (2007). “Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Açısından Değerlendirilmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, S. 22, s. 206–219.Geçit, Y., (2010). Lise Coğrafya 9 ve Lise Coğrafya 11 Ders Kitaplarının Bazı Okunabilirlik Formülleri İle Değerlendirilmesi Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (4) , 2177-2220Güven, S.(2010). İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitabının Okunabilirliği ve Hedef Yaş Düzeyine Uygunluğu. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.Kaya, Z. (1998). Gs Eğitimi Kitaplarının Okunaklılığı. Eğitim ve Bilim. 108: 30–35.Karatay, H., Bolat, K. K. ve Güngör, H. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik ve anlaşılabilirliği. International Journal of Social Science. 6(6): 603-623. Köse, Ö., E. (2009). Biyoloji 9 Ders Kitabında Hücre ile İlgili Metinlerin Okunabilirlik Düzeyleri, Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, S: 12, 141-150. Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği (2012). 28409 Sayılı yönetmelik (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/09/20120912-2.htm) adresinden 28.02.2018 tarihinde erişilmiştir.Okur, A. ve Arı, G. (2013). 6, 7, 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirliği, İlköğretim Online, 12(1), 202‐226.Sever, S. (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.Soyibo, K. (1996). A Comparison of Communication Strategies Among Three Caribbean Higy School Biology Textbooks. Journal of Biological Education, 30(3), 190-194.Temur, T. (2002). İlköğretim 5.Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Bulunan Metinler ile Öğrenci Kompozisyonlarının Okunabilirlik Düzeyleri Açısından Karsılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Türkiye.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.Yürümez, B. (2010). Ortaöğretim 9. sınıf biyoloji ders kitabının okunabilirliği ve hedef yaş düzeyine uygunluğu (Unpublished master’s thesis). Selçuk University, Konya.Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe Ders Kitaplarındaki Masalların Kelime-Cümle Uzunlukları ve Okunabilirlik Düzeyleri Üzerine Bir Değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3 (1), 87- 101.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2005
- Yayıncı: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetiminde İlişkiler ve İletişime Yönelik Görüşleri
Nurbanu PARPUCU, Aslı YILDIRIM POLAT, Berrin AKMAN
Dünyadaki Önemli Keman Ekolleri ve Türkiye’de Uygulanan Ekoller
Özgül POLAT, Tuba ÖZKABAK YILDIZ