Topluma Hizmet Uygulamaları Dersi Ne Değildir? Mevcut Problemler Üzerinden Bir Değerlendirme

Bu araştırmanın amacı; THU dersi literatürünü ders işlenişinde yaşanan problemler bağlamında sistematik olarak incelemektir. Bu bağlamda sistematik inceleme yöntemi kullanılmıştır. İlgili literatürde az sayıda çalışma olduğu için makale, bildiri, tez ve kitap bölümü düzeyindeki bütün çalışmalar incelenmiştir. Betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmada şu sonuçlara -bu bağlamda temalara- ulaşılmıştır: (a) THU dersi her öğretim elemanının danışmanlığını yürütebileceği bir ders değildir, (b) THU dersi önemsiz bir ders değildir, (c) THU dersi salt hizmet dersi değildir, (d) THU dersi hayırseverlik veya gönüllülük dersi değildir, (e) THU dersi sadece toplum hizmeti dersi değildir, (f) THU dersi materyal tasarım ve öğretmenlik uygulamaları dersi değildir, (g) THU dersi ders planı olmayan bir ders değildir, (h) THU dersi -genel açıdan- çok farklı uygulamaların olabileceği bir ders değildir, (i) THU dersi sadece uygulama saatlerinden oluşan bir ders değildir, (j) THU dersi değerlendirme boyutu önemsiz olan ya da sonuç odaklı değerlendirme yapılabilecek bir ders değildir. Bu sonuçlar bağlamında dersin işlenişine ilişkin bu problemlerin neler olduğu ve THU dersinin ne olduğu/olması gerektiği ilgili literatür açısından tartışılmış ve THU dersine ilişkin yeni bir plan ve tanım önerisi getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Topluma hizmet uygulamaları, hizmet ederek öğrenme, gönüllülük çalışmaları

What is Not A Community Service Practices Course A Review of Existing Problems

This research aims to systematically examine the CSP course literature in the context of the problems experienced in the course. The systematic review method was used. Since there are few studies in the related literature, all studies at the level of articles, papers, thesis, and book chapters were examined. A descriptive analysis technique was used. The following conclusions were reached in the research: (a) the CSP course is not a course that every lecturer can supervise, (b) the CSP course is not unimportant, (c) the CSP course is not a pure service course, (d) CSP course is not philanthropy or volunteering course, (e) CSP course is not just a community service course, (f) CSP course is not a material design and teaching practices course, (g) CSP course is not a course without a lesson plan, (h) the CSP course is not a course in which - in general terms - there can be many different applications, (i) the CSP course is not just a course consisting of practice hours, (j) the CSP course is not a course whose evaluation dimension is unimportant or results-oriented assessment can be made. In the context of these results, what these problems are related to the teaching of the course and what the CSP course is/should be discussed in terms of the relevant literature, and a new plan and definition proposal for the CSP course has been introduced.

Keywords:

Community service practices, service learning, volunteering,

PDF

___

Alakoç-Pirpir, D.; Girgin-Büyükbayraktar, Ç.; Yıldız-Çiçekler, C. & Konuk Er, R. (2014). Okulöncesi öğretmenliğinde okuyan öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22, 539-554.
Altınıok, A. (2019). Sosyal bilgilerde hizmet ederek öğrenmenin öğrencilerin iyi vatandaşlık algı, bilgi ve tutumlarına etkisi ve öğretmen görüşleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
Arcagök, S. (2011). Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı’ndaki topluma hizmet uygulamalarının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversites, Çanakkale, Türkiye.
Arcagök, S. & Şahin, Ç. (2013). Sivil toplum kuruluşu ve kamu kurumu yöneticilerinin Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı’ndaki topluma hizmet uygulamalarına ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 101-112.
Aykırı, K. (2019). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının topluma hizmet ederek öğrenme deneyimlerinin diğerkâmlık değeri ve sosyal problem çözme becerisi açısından değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Türkiye.
Aykırı, K. (2020). Topluma hizmet uygulamaları rehberi. Eğiten Kitapevi
Bengiç-Çolak, G. (2015). Sosyal bilgiler dersinde hizmet ederek öğrenme yaklaşımının vatandaşlık eğitimindeki rolü [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
Beldağ, A. Yaylacı, A. F., Gök, E & İpek, C. (2015). Topluma hizmet uygulamaları dersinin üniversite-toplum işbirliği açısından değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 161-168.
Berberoğlu, E. (2017). Türkiye’de üniversitelerde verilen topluma hizmet uygulamaları dersi ve sosyal sorumluluk derslerinin işlenişinin gençlerin katılımı yönünden incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
Billig, S, H., Root, S. & Jesse D. (2005). The relationship between the quality indicators of service-learning and student outcomes: Testing professional wisdom. In S. Root, J. Callahan & S. H. Billig (Eds.), Improving Service-Learning Practice: research on Models to Enhance Impacts (1 st. ed., pp.97-118). Age Publishing.
Boran, M. & Karakuş, F. (2017). Topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik öğretmen adayı görüşlerinin incelenmesi. Erciyes Journal of Education, 1(1), 22-41.
Coşkun, Z. S. (2012). Topluma hizmet uygulamalarının öğretmen adaylarının değer kazanımlarına etkisi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye.
Çetin, T. & Sönmez, Ö. F. (2009). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinin amaç ve içeriğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 851-875.
Çetinkaya, M. (2018). Topluma hizmet uygulamaları etkinliklerinin öğretmen adaylarının sosyal becerileri ve öz yeterlik inanç düzeylerine etkisi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(3), 623-635,
Çuhadar, A. (2008). Topluma hizmet uygulamaları aracılığı ile yurttaş öğretmen yetiştirmek [Bildiri sunum]. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. Çanakkale, Türkiye.
Demir, B. (2019). Prospective english language teachers’ opinions about community service practices. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(Özel Sayı 1), 11-23.
Dinçer Ç, F. (2006). Sonuç bildirgesi. F. Ç. Dinçer (Ed.) Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Eğitim Fakülteleri ve Topluma Hizmet İşlevi Çalıştayı içinde (s. 58-60). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Ekşi, Z. ve Cinoğlu, M. (2012). Topluma hizmet uygulamaları dersinin değerlendirilmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 3-22.
Elma, C., Kesten, A., Kıroğlu, K., Uzun, E. M., Dicle, A. N. & Plavan, Ö. (2010). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada eğitim Yönetimi, 16 (2), 231-252.
Ergül, H. F. & Kurtulmuş, M. (2014). Sosyal sorumluluk anlayışının geliştirilmesinde topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 221-232.
Erjem, Y. (2004). Katılımcı, etkin ve sorumlu yurttaş yetiştirmede hizmet ederek öğrenme (service learning) yöntemi, [Bildiri sunum]. Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu, Çanakkale, Türkiye.
Furco, A. (1996). Service-learning: A balanced approach to experiental education. In B. Taylor (Eds.) Expanding Boundaries: Service and Learning (pp.1-6). Taylor Design and Publishing.
Gelmez-Burakgazi, S. (2018). Volunteering: Evaluation of community service learning program. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 9(4), 342-372.
GenerationON (2018). IPARDE resources. https://www.generationon.org/page/iparde-resources Gökçe, N. (2011). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının topluma hizmet uygulamalarına ilişkin değerlendirmeleri. Uluslararası İnsan Bilimler Dergisi, 2, 176-194.
Gürol, A. & Özercan, M. G. (2010). Topluma Hizmet Uygulaması dersinin uygulanmasına ilişkin görüşlerin belirlenmesi, [Bildiri sunum]. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Elâzığ, Türkiye.
Hoş-Ercin, N. (2011). Topluma Hizmet Uygulamaları dersi ile ilgili öğretim elemanları ve öğretmen adaylarının bilgi, beceri ve deneyimlerinin belirlenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
Kaf-Hasırcı, Ö. & Sarı M. (2013). Öğretim elemanı ve öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik görüşlerinin demokratik vatandaşlık eğitimi bağlamında incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 3(5), 25-42.
Kaye, C. B. (2014). The complete guide to service learning. Free Spirit.
Kekeç-Morkoç, D. (2017). Topluma hizmet uygulamaları boyutunda üniversite web sitelerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (2), 256-266.
Kesten, A. (2012). Öğretmen adaylarının ve öğretim elemanlarının bakış açısıyla topluma hizmet uygulamaları dersinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2125-2148.
Kesten, A., Göçer, M. & Egüz, Ş. (2014) Topluma hizmet uygulamaları dersinin toplumsal bilinç kazandırmadaki etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (2), 393-410.
Kılınç, E. & Dere, İ. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin algıları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40, 209-220.
Kocadere, S. A. & Seferoğlu, S. S. (2013, s.75-89) Topluma hizmet uygulamaları dersinin işlenişi: Uygulama örnekleri ve sürece ilişkin öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 75-89.
Kop, Y. (2017). Encountered problems and solution recommendations about project development process at community service practices. In R. Efe ve diğerleri (Ed.) Developments in Social Sciences, 131-140. St. Klıment Ohrıdskı Unıversıty.
Korkmaz, S. (2015). Prospective english language teacher’s views on the implemantation process and the outcomes of community service practices course, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
Kotil, Ç. (2003, Temmuz). Hizmet ederek öğrenme ve katılım süreçlerine katkısı, [Bildiri sunum]. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Malatya, Türkiye.
Kotil, Ç. (2004). Topluma hizmet ederek öğrenme. 6. Ulusal Sosyal Hizmetler Konferansı içinde (317-323). Türkiye.
Kuran, K. (2013). Topluma hizmet uygulamaları dersinin sınıf öğretmeni adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi, [Bildiri sunum]. V. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi. Çanakkale, Türkiye.
Kurtaslan, Z,; Barışeri, N. & Sevinç, S. (2012). Güzel sanatlar bölümü öğrencilerinin topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(4), 405-417.
Küçükoğlu, A., Kaya, H. İ., Bay, E., Taşgın, A. & Ozan, C. (2010). Öğretmen yetiştirmede sosyal girişimciliği ve katılımcılığı destekleyen bir yaklaşım olarak topluma hizmet uygulamaları, [Bildiri sunum]. II. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Antalya, Türkiye.
Küçükoğlu, A. & Coşkun, Z. S. (2012). Yeni bir çoklu pedagojik yaklaşım: Topluma hizmet uygulamaları. Milli Eğitim Dergisi, 194, 92-107.
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & PRISMA Group*. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Annals of internal medicine, 151(4), 264-269.NSLC (2009). K-12 Service-Learning Project Planning Toolkit. https://www.yumpu.com/en/document/view/20602092/k-12-service-learning-project-planning-toolkit-national-ffa-
NYLC (2018). The IPARD Framework. https://gsn.nylc.org/clearinghouse/results?key=&type=&attrs=33,34,35,36,37,38,39,40
Özdemir, S. M. & Tokcan, H. (2010). Topluma hizmet uygulamaları dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Selçuk üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 41-61.
Remen, R. N. (2013). Helping, fixing or serving? https://www.mentalhealthsf.org/wp-content/uploads/2020/01/HelpingFixingServing-by-Rachel-Remen.pdf
Saran, M., Coşkun, G., İnal Zorel, F. & Aksoy, Z. (2011). Üniversitelerde sosyal sorumluluk bilincinin geliştirilmesi: Ege Üniversitesi topluma hizmet uygulamaları dersi üzerine bir araştırma. Journal of Yasar University, 22(6), 3732-3747.
Seban, D. (2013). Danışman öğretim üyelerine göre öğretmen eğitiminde topluma hizmet ederek öğrenme. Çukurova University Faculty of Education Journal, 42(2),18-35.
Sezer, C. & Erjem, Y. (2004). İnsan kaynağını geliştirmede bir araç: hizmet ederek öğrenme (service learning), [Bildiri sunum]. IV. İnternational Educational Technology Conference, Antalya, Türkiye.
Sevim, O. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik düşünceleri: Atatürk Üniversitesi örneği. Ekev Akademi Dergisi, 48, 293-302.
Snyder, M., & Omoto, A. M. (2001). Basic research and practical problems: Volunteerism and the psychology of ındividual and collective action. In W. Wosinska, R. Cialdini, D. Barrett, & J. Reykowski (Eds.), The Practice of Social Influence in Multiple Cultures (pp. 287-307). Erlbaum.
Şahin, Ç. & Arcagök, S. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik algıları: bir metaforik çalışma, [Bildiri sunum]. VII. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi. Muğla, Türkiye.
Şentürk, M., Adıgüzel, Y. & Turan, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin gönüllülük algıları, eğilimleri ve deneyimleri araştırması: İstanbul üniversitesi örneği. Limit Ofset.
Tanrıseven, İ., Üredi, L. &Yanpar-Yelken, T. (2010). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin kazanımları, karşılaştıkları güçlükler ve çözüm önerileri, [Bildiri sunum]. I. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Balıkesir, Türkiye.
Tanrıseven, I. & Yanpar-Yelken, T. (2011). Topluma hizmet uygulamaları dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 415-428.
Tilki, F. (2011). Beden eğitimi ve spor eğitimi alan öğrencilerin topluma hizmet uygulamalarını algılama düzeyleri (Sakarya İli örneği), [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye.
TOG-Rapor (2013). Üniversitelerde sosyal sorumluluk ve sosyal girişimcilik pilot projesi. https://www.tog.org.tr/wpcontent/uploads/2019/01/2Universitelerde_Sosyal_Sorumluluk_Rapor.pdf
Tuncel, G., Kop, Y. & Katılmış, A. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretmen adaylarının “topluma hizmet uygulamaları” dersine yönelik görüşleri, [Bildiri sunum]. II. International Conference on New Trends in Education and Their İmplications, İstanbul, Türkiye.
Uçan, Y. E.; Yiğit, A.; Toprak, E. & Tabak, G. (2009, Ekim). Topluma hizmet uygulamaları dersinin öğretmen adaylarının görüşlerinine göre değerlendirilmesi [Bildiri sunum]. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Aydın, Türkiye.
Uğurlu & Kıral (2012). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinin işleyiş süreci ve kazanımlarına ilişkin görüşleri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 59-93
Ulu, S. (2017). Bir öğretim yöntemi olarak hizmet ederek öğrenme uygulamalarının din kültürü ve ahlak bilgisi derslerindeki yeri ve değeri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Ulusoy, K. & Topçubaşı, T. (2019). Değerler eğitiminde hizmet ederek öğrenme yaklaşımı: hayat bilgisi dersinde örnek bir uygulama. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1509-1544.
Ural-Keleş, P. & Aydın, S. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersi hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(2), 169-184.
Uzun, N. (2016). Community service learning in international contex: a cross-cese analysis [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bilkent Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Yanık, F. (2019). Topluma hizmet uygulamaları dersini alan öğretmen adaylarının sosyal sorumluluk düzeylerinin belirlenmesi ve derse yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversites, Erzurum, Türkiye.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, K. (2011). Eğitim fakültelerinin sosyal sorumluluğu ve topluma hizmet uygulamları dersi: Nitel bir araştırma. Kuramsal Eğitimbilim, 4(2), 86-108.
YÖK (2011). Topluma hizmet uygulamaları yönergesi. https://docplayer.biz.tr/405543-Topluma-hizmet-uygulamalari-yonergesi.html