Ali Çağatay KILINÇ, Taner ATMACA, Mahmut POLATCAN, Murat KOŞAR

247

Öğretmen Mesleki Öğrenmesinin Yordayıcıları Olarak Öğretmen Öz Yeterliği ve Bireysel Akademik İyimserlik: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi

Bu araştırmanın amacı, öğretmen öz yeterliği, bireysel akademik iyimserlik ve öğretmen mesleki öğrenmesi arasındaki ilişkilerin ortaya konmasıdır. İlişkisel tarama modelinde kurgulanan bu araştırmaya Karabük ili merkezinde bulunan ilk ve ortaokullarda görev yapan toplam 300 öğretmen katılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, “Öğretmen Mesleki Öğrenme Ölçeği”, “Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği” ve “Bireysel Akademik İyimserlik Ölçeği” kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı hesaplanmış; öğretmen öz yeterliğinin ve bireysel akademik iyimserliğin öğretmen mesleki öğrenmesi üzerindeki doğrudan yordayıcılık gücü ile öğretmen öz yeterliğinin bireysel akademik iyimserlik üzerinden öğretmen mesleki öğrenmesi üzerindeki dolaylı yordayıcılık gücünü sınamak için de yol (path) analizi kullanılmıştır. Sonuçlar, araştırmanın bağımlı ve bağımsız değişkenleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkilerin bulunduğunu, öğretmen öz yeterliğinin bireysel akademik iyimserliği ve öğretmen mesleki öğrenmesini pozitif yönde ve anlamlı bir biçimde yordadığını, bireysel akademik iyimserliğin öğretmen mesleki öğrenmesini pozitif yönde ve anlamlı bir biçimde yordadığını göstermektedir. Bununla birlikte mevcut araştırmada, öğretmen öz yeterliğinin bireysel akademik iyimserlik üzerinden öğretmen mesleki öğrenmesi üzerinde dolaylı yordayıcılık gücüne sahip olduğu belirlenmiştir. Mevcut araştırmanın sonuçları, öğretmenlerin gelişiminde önemli değişkenler arasında yer alan öğretmen mesleki öğrenmesi, öğretmen öz yeterliği ve bireysel akademik iyimserlik ilişkilerine yönelik kurulan teorik modeli istatistiksel olarak desteklemiştir.

PDF

___

  • Acungil, A. T. (2014). Zihin yetersizliği olan öğrencilere görsel-işitsel teknolojilerle sunulan tablet bilgisayar öğretim programının etkililiği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Alberto, P. A. ve Troutman, A. C. (2009). Applied behavior analysis for teachers (8. bs.). Upper Saddle River, NJ: Merrill.
  • Aral, N., Gürsoy, F., Can Yaşar, M. ve Şimşek, Ş. (2015). Investigating the effect of puzzles on trainable mentally retarded children’s developmental domains. International Journal of Humanities Social Sciences and Education, 2(5), 271-280.
  • Ayar, T. (2009). Öğretme-öğrenme sürecinde geribildirim: Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmen ve öğrencilerinin görüşlerine göre sınıfta geribildirim kullanımının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Aydemir, H., Bozkurt, H. ve Şekerci, H. (2015). Serbest etkinlik derslerine yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Turkish Journal of Educational Studies, 2(2), 41-74.
  • Aytaç, Ö. (2002). Boş zaman üzerine kuramsal yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 232-233.
  • Babayemi, J. O. ve Akinsola, M. K. (2014). Effects of crossword-picture puzzleteaching strategy and mental ability on students’ achievement in basic science in Southwestern Nigeria. IOSR Journal of Research & Method in Education, 4(4), 8-13.
  • Bahçalı, T. (2016). Gelişimsel yetersizliği olan bireylere tablet bilgisayarla sunulan video modelle öğretimin iş görüşmesi becerisini öğretmedeki etkililiği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Bergin, D. (1992). Leisure activity, motivation, and academic achievement in high school students. Journal of Leisure Research, 24(3), 225-239.
  • Borg, J., Lindstrom, A. ve Larsson, S. (2009). Assistive technology in developing countries: National and international responsibilities to implement the convention on the rights of persons with disabilities. Lancet, 374(28), 1863-1865.
  • Cannella-Malone, H. I., Miller, O., Schaefer, J. M., Jimenez, E. D., Justin, E. ve Sabielny, L. M. (2016). Using video prompting to teach leisure skills to students with significant disabilities. Exceptional Children, 82(4), 463-478.
  • Chan, C. (2013). Developing a tablet computer game with visual-spatial concept jigsaw puzzles for autistic children. http://design-cu.jp/iasdr2013/papers/2197-1b.pdf adresinden erişildi.
  • Chan, J., Lambdin, L., Laarhoven, T. ve Johnson, J. (2013). Teaching leisure skills to an adult with developmental disabilities using a video prompting intervention package. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 48(3), 412-420.
  • Collins, B. C., Hall, M. ve Branson, T. A. (1997). Teaching leisure skills to adolescents with moderate disabilities. Exceptional Children, 63, 499-512.
  • Çay, E. ve Eldeniz Çetin, M. (2018). The effectiveness of video prompting in small groups teaching of leisure time skills to ındividuals with ıntellectual disabilities. International Online Journal of Educational Sciences, 10(4), 18-37.
  • Dağseven-Emecen, D. (2008). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim ve bilişsel süreç yaklaşımları ile yapılan öğretimin etkililiklerinin ve verimliliklerinin karşılaştırılması (Yayımlamamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Dutt, A. S. K. (2010). The effects of skill training on preference for individuals with severe to profound multiple disabilities (Doktora tezi). University of Iowa, Iowa. http://ir.uiowa.edu/etd/664 adresinden erişildi.
  • Dündar, H. ve Karaca, E. T. (2011). İlköğretim okullarında serbest etkinlikler dersinin değerlendirilmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 105-122.
  • Dollar, C. A., Fredrick, L. D., Alberto, P. A. ve Luke, J. K. (2012). Using simultaneous prompting to teach independent living and leisure skills to adults with severe intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 33(1), 189-195. doi:10.1016/j.ridd.2011.09.001
  • Eldeniz Çetin, M. (2016). Çoklu yetersizliği olan öğrenciler. V. Aksoy (Ed.), Özel eğitim içinde (s. 111- 145). Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Eldeniz Çetin, M. ve Çay, E. (2016). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere bowling becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 441-455.
  • Eliçin, Ö. (2015). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara işlevsel okuma becerilerinin kazandırılmasına tablet bilgisayar aracılığı ile sunulan programın etkililiği (Yayımlanmamış doktora tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Fok, D., Polgar, J. M., Shaw, L. ve Jutai, J. W. (2011). Low vision assistive technology device usage and importance in daily occupations. Work, 39(1), 37-48.
  • Hacıoğlu, N., Gökdeniz, A. ve Dinç, Y. (2009). Boş zamanlar ve rekreasyon yönetimi: Örnek animasyon uygulamaları (2. bs.). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Hanley, G. P., Cammilleri, A. P., Tiger, J. H. ve Ingvarsson, E. T. (2007). A method for describing preschoolers’ activity preferences. Journal of Applied Behavior Analysis, 40(4), 603-618.
  • Hazar, A. (2009). Rekreasyon ve animasyon. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Holburn, S., Nguyen, D. ve Vietze, P. M. (2004). Computer assisted learning for adults with profound multiple disabilities. Behavioral Interventions, 19(1), 25-37. doi:10.1002/bin.147
  • Jerome, J., Frantino, E. P. ve Sturmey, P. (2007). The effects of errorless learning and backward chaining on the acquisition of internet skills in adults with developmental disabilities. Journal of Applied Behavior Analysis, 40(1), 185-189.
  • Kemp, C., Stephenson, J., Cooper, M. ve Hodge, K. (2016). Engaging preschool children with severe and multiple disabilities using books and iPad apps. Infants and Young Children, 29(4), 249-266. doi:10.1097/IYC.0000000000000075
  • Küçüközyiğit, M. S. ve Özdemir, S. (2016). Görme yetersizliğinden etkilenmiş öğrencilerde matematikte çarpma işlem akıcılığını arttırmada kendini izleme tekniğinin etkililiği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 676-694. doi:10.16986/HUJE.2016018530
  • Lancioni, G. E., Singh, N. N., O’Reilly, M. F., Sigafoos, J., Oliva, D., Signorino, M. … ve De Tommaso, M. (2010). Helping a man with acquired brain injury and multiple disabilities manage television use via assistive technology. Clinical Case Studies, 9(4), 285-293.
  • MEGEP. (2007). Serbest zaman etkinlikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • MEGEP. (2008). Serbest zaman etkinlikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Miller, O. S. (2014). Teaching leisure skills to ındividuals with significant disabilities using video prompting (Yüksek lisans tezi). The Ohio State University, Ohio. http://rave.ohiolink.edu/etdc/view?acc_num=osu1406363940 adresinden erişildi.
  • Obinna, V., Owei, O., Ayodele, A. ve Okwakpam, I. (2009). Patterns and determinants of recreational behaviour in Port Harcourt, Rivers State, Nigeria. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 3(12), 150-165.
  • Pettersson, I. ve Fahlstrom, G. (2010). Roles of assistive devices for home care staff in Sweden: A qualitative study. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, 5(5), 295-304.
  • Reed, P. ve Bowser, G. (2005). Assistive technologyand the IEP. Edyburn, K. Higgins ve R. Boone (Ed.), Handbooks of special education technology research and practice içinde (s. 61- 77). Whitefish Bay, WI: Knowledge by Design.
  • Saygılı, S. ve Ergen, G. (2016). 3K ve hesaplama stratejileri öğretiminin toplama-çarpma işlemleri akıcılıkları gelişimi üzerine etkililiklerinin karşılaştırılması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(6), 1337-1369.
  • Schleien, S., Kiernan, J. ve Wehman, P. (1981). Teaching leisure skills to severely handicapped adults: An age-appropriate darts game. Journal of Applied Behavior Analysis, 14, 513-519.
  • Schleien, S., Meyer, L., Heyne, L. ve Biel Brandt, B. (1995). Lifelong leisure skills and lifestyles for persons with developmental disabilities. Baltimore: Paul H. Brookes.
  • Sivan, A. ve Ruskin, H. (2000). Leisure education, community development and populations with special needs. Wallingford, GB: CAB International. http://www.ebrary.com adresinden erişildi.
  • Tekin-İftar, E. (2012). Davranış kayıt teknikleri. E. Tekin-İftar (Ed.), Eğitim ve davranış bilimlerinde tekdenekli araştırmalar içinde (s. 71-108). Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
  • Tezcan, M. (1994). Boş zamanların değerlendirilmesi sosyolojisi. Ankara: Atilla Kitabevi.
  • Wall, M. E., Gast, D. L. ve Royston, P. A. (1999). Leisure skills instruction for adolescents with severe or profound developmental disabilities. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 11(3), 193- 219. doi:10.1023/A:1021803331413
Eğitim ve Bilim-Cover
  • ISSN: 1300-1337
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Yayıncı: Türk Eğitim Derneği (TED) İktisadi İşletmesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Öğretmen Mesleki Öğrenmesinin Yordayıcıları Olarak Öğretmen Öz Yeterliği ve Bireysel Akademik İyimserlik: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi

Ali Çağatay KILINÇ, Taner ATMACA, Mahmut POLATCAN, Murat KOŞAR