Matematik Öğrenme Fırsatları: Fark etme ve Harekete Geçme
Eğitim ve öğretimin kalitesini artırmaya yönelik son yıllardayapılan çalışmalar, öğrencilerin bilgi ve becerilerinin gelişimindeöğretmenlerin gözlemci, yol gösterici, teşvik edici ve destekleyicirollerinin ön plana çıktığını göstermektedir. Öğretmenlerinüstlenmeleri beklenen bu rollerini sınıf ortamında etkili bir şekildegerçekleştirebilmeleri mesleki bilgi ve becerileriyle ilişkidir. Gerekhizmet öncesinde gerekse de hizmet içinde öğretmenlerin meslekibecerilerinin gelişiminin desteklenmesi, sınıf içindeki öğretiminverimliliğini artırmaya yönelik bir çaba olarak düşünülmektedir.Bu bağlamda, fakülte-okul işbirliği modelinin geliştirildiği birçalışma kapsamında matematik öğretmen adaylarına bir yılboyunca öğrencilerle çalışma fırsatı verilerek öğretmen adaylarınınpedagojik alan bilgileri ve fark etme becerileri incelenmiştir.Çalışmanın verilerinden yola çıkılarak bu makalede öğretmenadaylarının öğretim anında matematik öğrenme fırsatı özelliğitaşıyan durumları fark edip etmedikleri ve fark ettiklerinde nasılharekete geçtikleri (karşılık verdikleri) bazı örnek durumlarüzerinden tartışılmıştır. Yapılan bu analizin öğretim anında farketme becerisinin özelliklerinin belirlenmesi ve fark edilen öğrenmefırsatları karşısında harekete geçme durumlarınındeğerlendirilmesi konusunda öğretmen yetiştirme alanına katkıyapacağı düşünülmektedir.
___
- Açıkgöz, K. Ü. (2007). Aktif öğrenme (8. bs.). İzmir: Biliş Yayıncılık.
- Adadan, E. ve Savasci, F. (2012). An analysis of 16–17-year-old students' understanding of solution
chemistry concepts using a two-tier diagnostic instrument. International Journal of Science
Education, 34(4), 513-544.
- Akgün, A., Gönen, S. ve Yılmaz, A. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının karışımların yapısı ve
iletkenliği konusundaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 1-
8.
- Akınoğlu, O. ve Tandoğan, R. Ö. (2007). The effects of problem-based active learning in science
education on students’ academic achievement, attitude and concept learning. Eurasia Journal of
Mathematics, Science & Technology Education, 3(1), 71-81.
- Allison, T. M. H. (2012). The impact of classroom performance system-based instruction with peer instruction
upon student achievement and motivation in eighth grade math students (Yayımlanmamış doktora tezi).
Liberty University, Amerika Birleşik Devletleri.
- Avinç Akpınar, İ. (2010). Kimyada çözeltiler konusunun öğretimi için yapılandırmacı yaklaşıma uygun aktif
öğrenme etkinliklerinin geliştirilerek uygulanması ve değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi).
Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Azizoğlu N., Alkan M. ve Geban Ö. (2006). Under graduate pre-service teachers’ understandings and
misconceptions of phase equilibrium. Journal of Chemical Education, 83(6), 947-953.
- Bağcı Kılıç, G. (2001). Oluşturmacı fen öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 7-22.
- Beall, H. ve Prescott, S. (1994). Concepts and calculations in chemistry teaching and learning. Journal of
Chemical Education, 71(2), 111-112.
- Bonwell, C. C. ve Eison, J. A. (1991). Active learning: Creating excitement in the classroom. ASHE-ERIC
higher education report. Washington DC: School of Education and Human Development, George
Washington University.
- Brooks, B. J. ve Koretsky, M. D. (2011). The influence of group discussion on students’ responses and
confidence during peer instruction. Journal of Chemical Education, 88(11), 1477-1484.
- Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2012). Eğitimde bilimsel
araştırma yöntemleri (18. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayımcılık.
- Canpolat, N., Bayrakçeken, S., Karaman, S., Çelik, S., Ağgül Yalçın, F. ve Avinç Akpınar, İ. (2009). Orta
öğretim ve yüksek öğretim düzeyinde kimya öğretimi için yapılandırmacı yaklaşıma uygun aktif öğrenme
etkinliklerinin hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi. Uygulanması ve Değerlendirilmesi (Proje
No: 107K095). Ankara: TÜBİTAK.
- Canpolat, N., Pınarbaşı, T., Bayrakçeken, S. ve Geban, Ö. (2004). Kimyadaki bazı yaygın yanlış
kavramalar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 135-146.
- Coll, R. K. (2006). The role of models, mental models and analogies in chemistry teaching. P. J.
Aubusson, A. G. Harrison ve S. M. Ritchie (Ed.), Metaphor and analogy in science education içinde (s.
65-77). Springer, Dordrecht.
- Cortright, N. R., Colins, H. L. ve Di Carlo, S. E. (2005). Peer instruction enhanced meaningful learning:
Ability to solve novel problems. Advances Physiology Education, 29, 107-111.
- Creswell, J. W. ve Plano Clark, V. L. (2007). Designing and conducting mixed methods research. Sage
Publications.
- Crouch, C. H. ve Mazur, E. (2001). Peer instruction: Ten years of experience and results. American Journal
of Physics, 69, 970-977.
- Çalık, M. (2006). Bütünleştirici öğrenme kuramına göre lise 1 çözeltiler konusunda materyal geliştirilmesi ve
uygulanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,
Trabzon.
- Çalık, M. ve Ayas, A. (2003). Çözeltilerde kavram başarı testi hazırlama ve uygulama. Pamukkale
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 1-17.
- Çalık, M. ve Ayas, A. (2004). Farklı öğrenim seviyesindeki öğrencilerin çözünme hakkındaki anlamaları:
Olay odaklı bir karşılaştırma. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 61-81.
- Çalık, M. ve Ayas, A. (2005). A cross-agestudy on the understanding of chemical solutions and their
components. International Education Journal, 6(1), 30-41.
- Çalık, M., Ayas, A. ve Coll, R. K. (2007). Enhancing pre-service elementary teachers' conceptual
understanding of solution chemistry with conceptual change text. International Journal of Science and
Mathematics Education, 5(1), 1-28.
- Çelik, S., Şenocak, E., Bayrakçeken, S., Taşkesenligil, Y. ve Doymuş, K. (2005). Aktif öğrenme stratejileri
üzerine bir derleme çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 155-
185.
- Çiftçi, S. K. (2015). Effects of secondary school students' perceptions of mathematics education quality
on mathematics anxiety and achievement. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(6), 1487-1501.
- De Jong, O. (2008). Context-based chemical education: How to improve it?. Chemical Education
International, 8(1), 1-7.
- Demirbaş, M., Tanrıverdi, G., Altınışık, D. ve Şahintürk, Y. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının
çözeltiler konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde kavramsal değişim metinlerinin
etkisi. Sakarya University Journal of Education, 1(2), 52-69.
- Demircioğlu, H., Demircioğlu, G. ve Ayas, A. (2004). Kavram yanılgılarının çalışma yapraklarıyla
giderilmesine yönelik bir çalışma. Milli Eğitim Dergisi, 163.
http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/163/demircioglu.htm adresinden
erişildi.
- Demirel, F. (2013). Akran eğitiminin matematik dersinde kullanımının öğrenci tutumu, başarısı ve bilgi
kalıcılığına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,
Kayseri.
- Doğru, M. (2013). The effects of peer instruction on the success, motivation and decision-making styles
of primary seventh grade students. International Journal of Academic Research, 5(5), 299-304.
- Ebenezer, J. V. (2001). A hyper media environment to explore and negotiate students' conceptions:
Animation of the solution process of table salt. Journal of Science Education and Technology, 10(1), 73-
92.
- Eryılmaz, H. (2004). The effect of peer instruction on high school students’ achievement and attitudes toward
physics (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Gök, T. (2011). The impact of peer instruction on college students’ beliefs about physics and conceptual
understanding of electricity and magnetism. International Journal of Science and Mathematics
Education, 10(2), 417-436.
- Gök, T. (2013). Acomparison of students’ performance, skill and confidence with peer instruction and
formal education. Journal of Baltic Science Education, 12(6), 747-758.
- Gültepe, N. ve Kılıç, Z. (2013). Bilimsel tartışma ve lise öğrencilerinin çözünürlük dengesi ve asitlerbazlar konularındaki kavramsal anlamaları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(4), 5-21.
- Halakova, Z. ve Proksa, M. (2007). Two kinds of conceptual problems in chemistry teaching. Journal of
Chemical Education, 84(1), 172.
- Kabapınar, F. (2001). Ortaöğretim öğrencilerinin çözünürlük kavramına ilişkin yanılgılarını besleyen düşünce
birimleri. Yeni Bin Yılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş sözlü
bildiri, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
- Kalın, B. ve Arıkıl, G. (2010). Çözeltiler konusunda üniversite öğrencilerinin sahip olduğu kavram
yanılgıları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(2), 177-206.
- Kan, A. ve Akbaş, A. (2005). Lise öğrencilerinin kimya dersine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması.
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 227-237.
- Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. İstanbul: Milli Eğitim Yayınevi.
- Karamustafaoğlu, S., Ayas, A. ve Coştu, B. (2002). Sınıf öğretmeni adaylarının çözeltiler konusundaki kavram
yanılgıları ve bu yanılgıların kavram haritası tekniği ile giderilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik
Eğitimi Kongresinde sunulmuş sözlü bildiri, Ankara.
- Kavak, N. ve Yamak, H. (2015). Kimya öğretiminde rol oynama yönteminin kullanımı. Ayas, A. ve
Sözbilir, M. (Edt). Kimya Öğretimi içinde (s. 401-416). İstanbul: Pegem Akademi.
- Kline, T. J. (1999). The team player inventory: Reliability and validity of a measure of predisposition
toward organizational team-working environments. Journal for specialists in Group Work, 24(1), 102-
112.
- Lucas, A. (2009). Using peer instruction and i-clickers to enhance student participation in
calculus. Primus, 19(3), 219-231.
- Marx, R. W., Blumenfeld, P. C., Krajcik, J. S. ve Soloway, E. (1997). Enacting project-based science. The
Elementary School Journal, 97(4), 341-358.
- Mazur, E. (1997). Peer instruction: A user’smanual. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall
- McMillan, J. H. ve Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry (7. bs.). Boston:
Pearson Education.
- Nakhleh, M. B. (1992). Why some students don’t learn chemistry: Chemical misconceptions. Journal of
Chemical Education, 69(3), 191-196.
- Nakhleh, M. B. ve Krajcik, J. S. (1994). Influence of levels of information as presented by different
technologies on students' understanding of acid, base, and pH concepts. Journal of Research in
Science Teaching, 31(10), 1077-1096.
- Nakhleh, M. B. ve Mitchell, R. C. (1993). Concept learning versus problem solving: There is a difference.
Journal of Chemical Education, 70(3), 190-192.
- Nicol, D. J. ve Boyle, J. T. (2003). Peer instruction versus class-wide discussionin large classes: A
comparison of two interaction methods in the wired classroom. Studies in Higher Education, 28(4),
457-473.
- Özcan, O. (2017). Akran öğretim yöntemiyle asitler ve bazlar konusunun 12.sınıflarda öğretimi: Bir eylem
araştırması (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Erzurum.
- Özer, B. (1998). Eğitim bilimlerinde yenilikler. A. Hakan (Ed.), Öğrenmeyi öğretme içinde (s. 147-162)
Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Açıköğretim Fakültesi.
- Pekdağ, B. (2010). Kimya öğreniminde alternatif yollar: Animasyon, simülasyon, video ve multimedya
ile öğrenme. Türk Fen Eğitim Dergisi, 7(2), 79-110.
- Pınarbaşı, T. ve Canpolat, N. (2003). Students' understanding of solution chemistry concepts. Journal of
Chemical Education, 80(11), 1328.
- Pınarbaşı, T., Canpolat, N., Bayrakçeken, S. ve Geban, Ö. (2006). An investigation of effectiveness of
conceptual change text-oriented instruction on students' understanding of solution
concepts. Research in Science Education, 36(4), 313-335.
- Pınarbaşı, T., Sözbilir, M. ve Canpolat, N. (2009). Prospective chemistry teachers' misconceptions about
colligative properties: Boiling point elevation and freezing point depression. Chemistry Education:
Research and Practice, 10(4), 273-280.
- Prince, M. (2004). Does active learning work? A review of the research. Journal of engineering
education, 93(3), 223-231.
- Reid, N. (2000). The presentation of chemistry logically driven or applicatıons-led? Chemistry Education:
Research and Practice in Europe, 1(3), 381-392.
- Sevim, S. (2007). Çözeltiler ve kimyasal bağlanma konularına yönelik kavramsal değişim metinleri geliştirilmesi
ve uygulanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Trabzon.
- Silberman, M. (1996). Active learning: 101 strategies to teachany subject. DesMoines: Prentice-Hall.
- Simon, B., ve Cutts, Q. (2012). Peer instruction: A teaching method to foster deep
understanding. Communications of the ACM, 55(2), 27-29.
- Simpson, R. D. ve Oliver, J. S. (1990). A summary of major influences on attitude toward an achievement
in science among adolescent students. Science Education, 74(1), 1-18.
- Skamp, K. ve Peers, S. (2012, June). Implementation of science based on the 5E learning model: Insights
from teacher feedback on trial Primary Connections units. The 43th Annual Conference of the
Australasian Science Education Research Association (ASERA) içinde. University of the Sunshine
Coast, Australia.
- Smith, M. K., Wood, W. B., Adams, W. K., Wieman, C., Knight, J. K., Guild, N. ve Su, T. T. (2009). Why
peer discussion improves student performance on in-class concept questions. Science, 323(5910),
122-124.
- Suppapittayaporn, D., Emarat, N. ve Arayathanitkul, K. (2010). The effectiveness of peer instruction and
structured inquiry on conceptual understanding of force and motion: A case study from
Thailand. Research in Science & Technological Education, 28(1), 63-79.
- Şekerci, A. R. ve Canpolat, N. (2017). Argumentation skills of Turkish freshman university students in
chemistry laboratory. Journal of Educational Sciences and Psychology, 7(19), 26-39.
- Şekercioğlu Çirkinoğlu, A. G. (2011). Akran öğretimi yönteminin öğretmen adaylarının elektrostatik
konusundaki kavramsal anlamalarına ve tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Balıkesir
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
- Şimşek, U. (2009). The effects of animation and cooperative learning on chemistry students' academic
achievement and conceptual understanding about aqueous solutions. World Applied Science
Journal, 7(1), 23-33.
- Tezcan, H. ve Bilgin, E. (2004). Liselerde çözünürlük konusunun öğretiminde laboratuvar yönteminin
ve bazı faktörlerin öğrenci başarısına etkileri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 175-
191.
- Tokgöz, S. S. (2007). The effect of peer instruction on sixth grade students’ science achievement and attitudes
(Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Tosun, C. ve Taşkesenligil, Y. (2011a). The effect of problem based learning on student motivation
towards chemistry classes and on learning strategies. Journal of Turkish Science Education, 9(1), 104-
125.
- Tosun, C. ve Taşkesenligil, Y. (2011b). Revize edilmiş Bloom’un taksonomisine göre çözeltiler ve fiziksel
özellikleri konusunda başarı testinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu
Eğitim Dergisi, 19(2), 499-522.
- Ültay, N., Durukan, Ü. G. ve Ültay, E. (2015). Evaluation of the effectiveness of conceptual change texts
in the REACT strategy. Chemistry Education Research and Practice, 16(1), 22-38.
- Vazquez, A. V., Mc Loughlin, K., Sabbagh, M., Runkle, A. C., Simon, J., Coppola, B. P. ve Pazicni, S.
(2012). Writing-to-teach: A new pedagogical approach to elicit explanative writing from under
graduate chemistry students. Journal of Chemical Education, 89(8), 1025-1031.
- Weir, J. A. (2004). Active learning in transportation engineering education (Yayımlanmamış doktora tezi).
Worcester Poly Technic Institute, MA, USA.
- Yavuz, O. C. (2014). Web tabanlı akran ve öz değerlendirme sistemi ile zenginleştirilmiş akran öğretiminin 7.
sınıf rasyonel sayılar konusunda öğrencilerin başarı ve tutumlarının üzerine etkisi (Yayımlanmamış
doktora tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
- Yeşiloğlu, Ö. (2015). Lise düzeyinde elektrikle ilgili kavramların öğretimi üzerine akran öğretimi yönteminin
etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.