İdeal Vatandaşlık Hikâyesi: Farklı Devlet Üniversitelerinden ÖğretmenAdaylarının Anlatı Sorgulaması

Araştırmanın amacı “ideal vatandaşlık” kavramının inşasını sosyalbilgiler öğretmen adaylarının gözünden anlamaktır. Araştırmanıngerçekleştirilmesinde nitel araştırma yöntemlerinden anlatısorgulaması deseni uygulanmıştır. Anlatı sorgulaması; deneyimleri,anlamları ve öyküleri bireyin yaşamı süresince karşılaştığı kişi, olayve çevre bağlamında mercek altına alan nitel araştırma desenidir.Katılımcıların belirlenmesinde tipik vaka örneklemesikullanılmıştır. Tipik vakanın ortaya konulması amacıylaaraştırmanın yapıldığı üniversitelerin sosyal bilgiler öğretmenliğilisans programına kayıtlı 3. ve 4. sınıf düzeyi öğrencilerineVatandaşlık Algısı Ölçeği, Aktif Vatandaşlık Ölçeği ve açık uçlu soruformu uygulanmıştır. İlgili ölçme araçlarından çıkan sonuçlarışığında sahadaki tipik durumun nasıl olduğu gözlenmiştir. Budoğrultuda, çalışma 4 farklı devlet üniversitesinin sosyal bilgilereğitimi anabilim dalında okuyan 3. veya 4. sınıf düzeyindeki 15katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, yarı yapılandırılmışgörüşme tekniği ile toplanmıştır. Bu kapsamda, her bir katılımcı ileen az 2 en fazla 3 defa bireysel ve yarı yapılandırılmış görüşmeleryapılmıştır. Çalışmanın verilerini çözümlemek için problem-çözümanlatı analizi (çevre, kişi, eylem, problem ve çözüm) kullanılmıştır.Çalışma sonucunda, katılımcıların görüşlerinin, demokratikvatandaşlık anlatısı ve vatansever vatandaşlık anlatısı olmak üzereiki farklı ideal vatandaşlık anlatısı temasında kümelendiğibelirlenmiştir. Demokratik anlatıya uygun görüş bildirenkatılımcılara göre demokrasinin Türkiye’de içselleştirildiğisonucuna ulaşılmıştır. Bu katılımcıların görüşlerine göre, idealvatandaş̧farklılıkları tanıyan, önemseyen, saygı duyan demokratikinsandır. Vatansever anlatıya uygun görüş bildiren katılımcılaragöre ise Türkiye zor bir coğrafyada bulunmaktadır. Bu katılımcılarıngörüşlerine göre, yabancı devletler Türkiye hakkında olumsuzdüşüncelere sahiptirler. Araştırma sonuçları, öğretmen adaylarınınproblem, eylem, yer, karakter ve çözüm gibi anlatı öğeleribakımından iki farklı hatta çatışan anlatı arasında bölündüğünügöstermektedir. Sonuçlar ışığında vatandaşlık eğitimine vegelecekte yapılacak araştırmalara dönük önerilerde bulunulmuştur.

___

  • Atay, G., Eras, Z. ve Ertem, İ. (2011). Çocuk hastaların hastane yatışları sırasında gelişimlerinin desteklenmesi. Çocuk Dergisi, 11(1), 1-4.
  • Ayaz Sezgin, S. (2006). Hastane okullarında çalışan yönetici ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
  • Baykoç, N. (2006). Hastanede çocuk ve genç. Ankara: Gazi.
  • Bilir, Ş. ve Baykoç Dönmez, N. (1995). Çocuk ve hastane. Ankara: Sim Matbaacılık.
  • Birleşmiş Milletler. (1989). Convention on the rights of the child. Treaty Series, 1577(20). Bonneau, J., Lebreton, J., Taque, S., Chappe, C., Bayart, S., Edan, C. … Gandemer, V. (2011). School
  • performance of childhood cancer survivors: Mind the teenagers!. The Journal of Pediatrics, 158(1), 135-141. doi:10.1016/j.jpeds.2010.07.008
  • Butler, R. W. ve Mulhern, R. K. (2005). Neurocognitive interventions for children and adolescents surviving cancer. Journal of Pediatric Psychology, 30(1), 65-78. doi:10.1093/jpepsy/jsi017
  • Carstens, L. E. (2008). Teachers’ experience of teaching in a hospital school (Yayımlanmamış doktora tezi). Johannesburg Üniversitesi, Güney Afrika.
  • Charlton, A., Larcombe, I. J., Meller, S. T., Jones, P. M., Mott, M. G., Potton, M. W. … Walker, J. J. (1991). Absence from school related to cancer and other chronic conditions. Archives of Disease in Childhood, 66(10), 1217-1222. doi:10.1136/adc.66.10.1217
  • Chen, D. F., Tsai, T. C., Su, Y. T. ve Lin, C. W. (2015). Hospital-based school for children with chronic illness in Taiwan. Journal of the Formosan Medical Association, 114(10), 995-999. doi:10.1016/j.jfma.2013.12.006
  • Crump, C., Rivera, D., London, R., Landau, M., Erlendson, B. ve Rodriguez, E. (2013). Chronic health conditions and school performance among children and youth. Annals of Epidemiology, 23(4), 179- 184. doi:10.1016/j.annepidem.2013.01.001
  • Espezel, H. J. ve Canam, C. J. (2003). Parent-nurse interactions: care of hospitalized children. Journal of Advanced Nursing, 44(1), 34-41. doi:10.1046/j.1365-2648.2003.02765.x
  • Fazlıoğlu, K., Hocaoğlu, Ç. ve Sönmez, M. F. (2010). Çocukluk çağı epilepsisinin aileye etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(2), 190-205.
  • French, A. E., Tsangaris, E., Barrera, M., Guger, S., Brown, R., Urbach, S. … Nathan, P. C. (2013). School attendance in childhood cancer survivors and their siblings. The Journal of Pediatrics, 162(1), 160- 165. doi:10.1016/j.jpeds.2012.06.066
  • Gillham, B. (2000). Case study research methods. New York: Continuum.
  • Gönener, D. ve Görak, G. (2009). Okul yaş grubu çocukların hastane ve hastalığı ile ilgili bilgilendirme durumlarının endişe kaynakları ile etkileşimi. Gaziantep Tıp Dergisi, 15(1), 41-48.
  • Hen, M. (2020). Teaching emotional intelligence: An academic course for hospital teachers. Continuity in Education, 1(1), 22-36. doi:10.5334/cie.13
  • Irwin, M. K., Elam, M., Merianos, A., Nabors, L. ve Murphy, C. (2018). Training and preparedness to meet the needs of students with a chronic health condition in the school setting: An examination of teacher preparation programming in the United States. Physical Disabilities: Education and Related Services, 37(2), 34-59.
  • Işıktekiner, F. S. ve Altun, S. A. (2011). Problems and issues at hospital schools. Education and Science, 36(161), 318-331.
  • Kamışlı, H. (2014). Türkiye'deki hastane okullarının mevcut durumu ve geliştirilen eğitici eğitimi programının öğretmenler üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
  • Kan, N. (2019). İlköğretim eğitimini kronik hastalıklarından dolayı hastanelerde almak zorunda kalan çocukların duygu durumlarının resme yansıması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kelo, M., Eriksson, E. ve Eriksson, I. (2013). Perceptions of patient education during hospital visit– described by school‐age children with a chronic illness and their parents. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 27(4), 894-904.
  • Kılıç, M. (2003). Ülkemizdeki hastane ilköğretim okullarına devam eden öğrencilerin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 49-74.
  • Lum, A., Wakefield, C. E., Donnan, B., Burns, M. A., Fardell, J. E., Jaffe, A. … Marshall, G. M. (2019). School students with chronic illness have unmet academic, social, and emotional school needs. School Psychology, 34(6), 627-636. doi:10.1037/spq0000311
  • Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation (2. bs.). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
  • Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Miles, S. ve Singal, N. (2010). The education for all and inclusive education debate: Conflict, contradiction or opportunity?. International Journal of Inclusive Education, 14(1), 1-15.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2015). Hastanede eğitim hizmetleri. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_07/29123929_mebhastanesnflar.pdf adresinden erişildi.
  • Mintz, J., Palaiologou, I. ve Carroll, C. (2018). A review of educational provision for children unable to attend school for medical reasons. Londra: University College London.
  • Patenaude, A. F. ve Kupst M. J. (2005). Psychosocial functioning in pediatric cancer. Journal of Pediatric Psychology, 30(1), 9-27.
  • Patton, M. Q. (2002). Qualitative research a n d evaluation methods (3. bs.). Thousand Oaks, CA: Sage. Prevatt, F., Heffer, R. W. ve Lowe, P. A. (2000). A review of school reintegration programs for children with cancer. Journal of School Psychology, 38(5), 447-467.
  • Ratnapalan, S., Rayar, M. S. ve Crawley, M. (2009). Educational services for hospitalized children. Paediatrics & Child Health, 14(7), 433-436. doi:10.1093/pch/14.7.433
  • Seymour, C. (2004). Access to education for children and young people with medical needs: A practioner’s view. Child: Care, Health & Development, 30(3), 249-254.
  • Shiu, S. (2001). Issues in the education of students with chronic illness. International Journal of Disability, Development and Education, 48(3), 269-281. doi:10.1080/10349120120073412
  • Steinke, S. M., Elam, M., Irwin, M. K., Sexton, K. ve McGraw, A. (2016). Pediatric hospital school programming: An examination of educational services for students who are hospitalized. Physical Disabilities: Education and Related Services, 35(1), 28-45. doi:10.14434/pders.v35i1.20896
  • Tarcan, Y. (2007). Hastane ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin sorunları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
  • Torres, R. M. (1999). One decade of education for all: The challenge ahead. Hindistan: IIPE.
  • Türköz Bozdoğan, G. (2012). Hastane ilköğretim okullarına devam eden öğrenci ailelerinin hastane ilköğretim okullarına ilişkin algıları ve beklentileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Uçar, G. (2010). Ankara ili hastane okullarında öğrenim gören öğrencilerin yaşadıkları sorunlar ve bu sorunların çözümüne ilişkin önerileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • UNESCO. (2000). Education for all: Meeting our collective commitments. Notes on the Dakar Framework for Action. Paris: UNESCO.
  • UNICEF. (2007). A human rights-based approach to education for all: A framework for the realization of children's right to education and rights within education. New York: United Nations Publications.
  • Vannatta, K., Gartstein, M. A., Short, A. ve Noll, R. B. (1998). A controlled study of peer relationships of children surviving brain tumors: Teacher, peer, and self ratings. Journal of Pediatric Psychology, 23(5), 279-287. doi:10.1093/jpepsy/23.5.279
  • Vanneste, Y., Loo, M. V. D., Feron, F., Rots de Vries, C. ve Goor, L. V. D. (2016) Attitudes towards addressing medical absenteeism of students: A qualitative study among principals and special education needs coordinators in dutch secondary schools. PLoS One, 11(2), e0148427. doi:10.1371/journal.pone.0148427
  • Weitzman, M. (1984). School and peer relations. The Pediatric Clinics of North America, 31, 59-69.
  • Wiles, P. M. (1987). The schoolteacher on the hospital ward. Journal of Advanced Nursing, 12, 631-640. doi:10.1111/j.1365-2648.1987.tb03056.x
  • Yin, R. K. (2011). Applications of case study research (3. bs.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
  • Yin, R. K. (2014). Case study research: Design and methods (5. bs.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Yurdabakan, İ. (2019). Hastane okullarına giden süreğen hastalığı olan çocukların sağlıkla ilgili yaşam kalitesi düzeyleriyle öğretmen ve çocukların bu okullar hakkındaki görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Eğitim ve Bilim-Cover
  • ISSN: 1300-1337
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Yayıncı: Türk Eğitim Derneği (TED) İktisadi İşletmesi