TÜRKİYE’DE MÜZİK MÜZELERİ VE EĞİTSEL İŞLEVLERİ

Dünya müzecilik tarihine bakıldığında, müzelerin sınıflandırıldığı, işlev ve içeriklerine göre ad ve anlam kazandırıldığı görülür. Bu müzelerin ortak bileşenleri ise, nesneler aracılığıyla geçmişle, şimdi ve gelecek arasında bilişsel ve duyuşsal bağ kurmak; biriktirmek ve korumak; benzerlik ve farklılıkları sergilemek; beğeni ve haz oluşturmak; eğitsel ve kültürel aktarımı kavramak diye sıralanabilir. Türkiye'deki müzecilik tarihi ve anlayışı da, belirtilen bileşenlerden oluşagelmiştir. Müzeleri çeşitlendirme konusunda yeterince yol alınamamış olmakla birlikte, özellikle Arkeoloji ve Etnografya müzeleri ile büyük bir kültürel birikim ve bilgi, gün ışığına çıkarılmıştır. Sınıflandırılması, sergilenmesi ve müze eğitbiliminin kurallarına uygun işlev kazandırılması ise son yıllarda azımsanmayacak yol almıştır. Sınırlı "sunum" yerine teknolojinin de olanaklarını kullanmak; "gezmek" yerine, katılımcı müzegezerlik yaygınlık kazanmaya başlamıştır. Gelişmiş ülkelere oranla gecikmiş de olsa tematik müzecilik, ülkemizde de yaygınlaşmaya başlamıştır. Bunlardan biri de "Müzik Müzeleri"dir. Az sayıdaki müzik müzelerinin kimilerinde sadece çalgıların sergilendiği, kimilerinde de çalgıların yanı sıra müziğe ilişkin değişik nesnelerin sergilendiği koleksiyonları görmek olasıdır. Bu müzelerin, müzik tarihine, müzik bilimine, müzik eğitimine ve müzik beğenisine ışık tutar nitelikte dağarcık, donanım ve sunum olanakları varlık nedenleridir. Kültürel ve bilimsel birikimin müzelerden çıkarılıp, yaşamın içine katılmak istendiğinde ise müzelerin eğitsel işlevleri önem kazanmaktadır. Bilginin tek başına yetmeyeceği; eğitim yoluyla işlenmesiyle anlam kazanacağı dikkate alındığında eğitsel işlev, müzelerin öncelikleri arasına girmektedir. Öte yandan günümüz eğitim anlayışları arasında, disiplinler arası öğrenme/ bütüncül yaklaşım gibi olgular önem kazanmaktadır. Çok yönlü öğrenme, yaşantı oluşturma ve canlandırmalar anlamlı bulunmakta ve buna göre eğitim programları oluşturulmaktadır. Çalışmanın amacı Türkiye'deki müzik müzelerinin yapılanmaları ve öğrenme ortamları olarak,eğitsel işlevlerinin neler olabileceğini araştırmaktır.Araştırmanın yöntemi betimsel olmakla birlikte, görüşme yoluyla da veri toplanmış ve yorumlanmıştır. Çalışma, Türkiye'deki müzik müzelerinin yapılanmasıyla sınırlıdır.

Music Museums in Turkey and Their Educational Functions

Looking at the history of museology in the world, it is seen that the museums are classified, andthey gained their meaning and name through their function and content. Common componentsof this museums can be listed as, setting up a connection with the past, now and the futurethrough objects; collecting and protecting; exhibiting similarities and differences; creatingadmiration and pleasure; comprehending educational and cultural transfer.The history of museology and its perception is made up of the stated components. Even thougha lot of advancement was not achieved in the diversification of the museums, especially withArcheology and Ethnography museums, a huge amount of cultural background and knowledgewas brought to light. Their classification, exhibition and making them gain function inaccordance with the educational sciences has advanced considerably in the recent years though.Using the opportunities of the technology instead of limited “presentation”, and instead of“visiting” participative museum visiting started to be common.Compared to the developed countries thematic museology become common in our countryin spite of a delay. One of the examples of this is “Music Museums”. It is possible to see theexhibition of the instruments in some of these rare museums and it is also possible to see theobject collections related to the music being exhibited in some others. Repertoire, equipageand exhibition facilities of these museums are the reason of their existence, enlightening musichistory, music science, music education and music taste.Museums’ educational function become crucial when the cultural and educational backgroundis brought out of the museum and transferred into the life. When it is considered that theknowledge cannot be enough itself but it will be with the processing of the knowledge througheducation, educational functions takes its place in the priorities of the museums.On the other hand, concepts like interdisciplinary learning/ holistic approach become importantamong the current educational approaches. Life-wide learning, creating experience andanimations are thought as meaningful and educational programs are created accordingly.The aim of the study is to investigate what the educational functions of the music museums inTurkey can be as structures and learning environments. The method of the study is descriptiveand the data has been gathered and interpreted through the interview. The study is limited withthe construction of music museums in Turkey.

___

  • Buyurgan, S. ve Mercin, L. (2005). Görsel Sanatlar Eğitiminde Müze Eğitimi ve Uygulamaları (1. Baskı). Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları, Ankara.
  • Elbaş, O. (2004). Sunuş, I. Uluslararası Tarihte Anadolu Müziği ve Çalgıları Sempozyumu, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayın No: 102, Ankara.
  • Elbaş, O. (2011). “Tarihsel Süreç İçinde Türkiye’de Müzik Kültürü ve Müzik Müzeleri”, Türkiye’de Müzik Kültürü Kongresi Bildirileri, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları: 401, (ss. 5-22), Ankara.
  • Elbaş, O. (Erişim yılı: 2017). “Türkiye Müzik Müzesi Üzerine” http://sazadair. com/sazadair/index.php?option=com_content&task=view&id=37&Item id=57
  • Elbaş, O. (2016). “Müzik Müzesi” http://hakindostları.com/uye/1/oguzelbas. aspx (Erişim tarihi: Şubat, 2017).
  • Oruç, S., Altın, Bekir N. (Erişim yılı: 2017). “Müze Eğitimi ve Yaratıcı Drama” acarindex.com (Erişim tarihi: 15.02.2017).
  • Öngör Ethem, R. (1988). “Türk Musikisi Müzesi ‘Belge-Çalgı’ Kurulması Üzerine Görüşler”, Birinci Müzik Kongresi Bildiriler, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, (ss.561-571), Ankara.
  • Öztürk, A. (2017). Oğuz Elbaş’la yapılan çevrimiçi görüşmeler. Şubat, Mart, 2017.
  • Öztürk, F., Çakır İlhan, A. (2011). “Türkiye’deki Arkeoloji Müzelerinde Müzik Kültürüne İlişkin Nesnelerin İncelenmesi ve Müzelerde Müzik Eğitimi.” İlköğretim Online, 10(3), 1202-1207, 2011. http://ilkogretim-online.org.tr
  • Tezcan Akmehmet, K., Ödekan, A. (2006). “Müze Eğitiminin Tarihsel Gelişimi” İTÜ Dergisi/b, Cilt:3, Sayı:1, ss.47-58, İstanbul.