Türkiye'de Pamukta Uygulanabilir Destekleme Araçlarından Destekleme Alımı ve Fark Ödeme Sisteminin Refah Etkileri: Kısmi Denge Analizi

T ürkiye’de çok kapsamlı ve kısa sürede uygulamaya konulan tarım reformu uygulamaları günümüzde tartışılır hale gelmiştir. Özellikle destekleme araçlarında bazı uygulamalara geri dönülürken, bazı uygulamaların kaldırılması gündeme gelmiştir. Bu araştırmada amaç, son dönemlerde Türkiye’de ekim alanlarında önemli azalmanın yaşandığı pamukta, farklı iki destekleme aracından fark ödeme sistemi ve destekleme alımının (fiyat desteğinin), refah analizlerinin 1990-2006 dönemi itibariyle yapılmasıdır. Bu kapsamda, kısmi denge analizi (klasik refah analizi) yapılmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda hiç müdahale olmayan koşullara göre her iki destekleme aracının uygulanmasının üretimde artışa neden olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, pamukta fark ödeme sistemi ve destekleme alımı çalışmadaki şekliyle uygulandığında bütçeye yük bakımından destekleme alımının, tüketici refahı açısından değerlendirme yapıldığında fark ödeme sisteminin tercih edilmesinin uygun olduğu görülmektedir. Net toplumsal kayıp açısından değerlendirildiğinde ise, fark ödeme sisteminin dikkate alınması gerekmektedir. Bu çalışmada, tüm toplum refahı dikkate alınarak fark ödeme sisteminin (bugünkü prim sistemi) uygulanmasına devam edilmesi önerilmektedir. Ancak, mevcut sistemde pamuk ekim alanlarının azalması ve üreticilerin başka alternatif ürünlere kaymasının engellenmesi için uygulanan destekleme miktarının artırılmasının gerekli olduğu belirtilmelidir

Anahtar Kelimeler:

-

The effects on welfare of support purchase and deficiency payment system from among the applicable supporting on cotton: Analysis of partial balance

Keywords:

-,

PDF

___

Akça, H. 2003. Türkiye Tarımında Destekleme Alımı ve Fark Ödeme Sisteminin Refah Etkilerinin Analizi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi), Tokat, 130s.
Aydoğuş, O. 1999. Buğdayda Destekleme Politikalarının Refah ve Dağılım Etkileri: Destekleme Alım ve Fark Ödeme Sistemlerinin Karşılaştırmalı Analizi, TMMOB, Ziraat Mühendisleri Odası, Dünya’da ve Türkiye’de Tarımsal Desteklemelere Yeni Yaklaşımlar, Simpozyum, Ankara, 1999, s.198-205
Çakmak, E., H. Kasnakoğlu ve T. Yıldırım, 1998. Fark Ödeme Sisteminin Ekonomik Analizi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, No.3, Ankara, 33s.
Demirci, S. 1999. Destekleme Alımı ve Fark Ödeme Sisteminin Refah ve Dağılım Etkilerinin İncelenmesi (şeker, tütün ve fındık örneği), Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Proje Raporu No:12, Ankara, 69s.
Dinler, Z. 1996. Mikro İktisat, Ekin Kitapevi Yayınları, Bursa, 474s.
Işın, F. Ş.Işın ve A. Uzmay. 2008. Ege Bölgesinde 2007 yılı Pamuk Maliyetleri ile Brüt Marjının Hesaplanması ve Maliyetleri Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma, S.S. TARİŞ Pamuk ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği-Ziraat Fakültesi (Proje), İzmir, 56s.
OECD 2004. PSE-CSE database, http//www.oecd.org.com
Scandizzo, P.L. and C.Bruce, 1980. Methodologies for Measuring Agricultural Price Intervation Effects, World Bank Staff Working Paper No: 394, Washington, 96p.
Sodulet, E. and A. Janvry, 1995. Quantitative Development Policy Analysis, The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London, 397p.
TÜİK, 2008, Tarım istatistikleri.http://www.tuik.gov.tr
Uzmay,A., 2003. Türkiye’de 1980 sonrası Tarımda Uygulanan Fiyat ve Gelir Politikasının Sonuçları Üzerine Bir Araştırma, (E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi), İzmir, 364 s.
Uzmay,A.,2004. Entwicklung der Direktzahlungen in der gegenwaertigen Situation und Zukunft in der Landwirschaft der Türkei, Ergebnisse Deutsch-Türkischer Agrarforschung, Ankara, In: Verband deutsch-türkischer Agrar-und Naturwissenschaftler e.V. (ed.), Deutsch-Türkische Agrarforschung -7. Symposium, 24.-30. Maerz 2003. Cuvillier Verlag, Göttingen, z.271-279
Uzmay A., F.Işın ve N. Koyubenbe, 2006. Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Pamukta Uygulanan Destekleme Politikalarının Karşılaştırılması, VII. Tarım Ekonomisi Kongresi, Antalya, s.1019-1026.