Tahıl Türlerinin Kaba Yem Olarak Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma

Amaç: Bu çalışma, tahıllardan elde edilen otun kaba yem olarak verim ve besleme değerlerinin belirlenmesi amacıyla 2015-16 ve 2016-17 yetiştirme sezonunda iki yıl süreyle yürütülmüştür.Materyal ve Metot: Çalışmada 3 adet ekmeklik buğday, 3 adet makarnalık buğday, 3 adet tritikale, 2 adet iki sıralı arpa ve 2 adet altı sıralı arpa çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olacak şekilde kurulmuştur. Araştırmada; bitki boyu, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi, asit deterjanda çözünmeyen lif, nötral deterjanda çözünmeyen lif ve nispi yem değeri ile ilgili veriler ele alınmıştır.Bulgular: Araştırmada tahıl türlerinin ortalama olarak; bitki boyu 73.5-102.5 cm, yeşil ot verimi 1762-3532 kg da-1, kuru ot verimi 640-1268 kg da-1, ham protein oranı %11.1-12.0, ham protein verimi 76.2-141.2 kg da-1, asit deterjanda çözünmeyen lif %31.3-33.7, nötral deterjanda çözünmeyen lif %55.0-59.0 ve nispi yem değeri 99.7-108.3 arasında değişim göstermiştir.Sonuç: Bu araştırma sonuçları, tahıl hasıllarının kaba yem kaynağı olarak kullanılmasının Ülkemiz kaba yem açığının kapatılmasına katkı sağlayacağını göstermektedir. Türler arasında birkarşılaştırma yapıldığında, elde edilen verimin yüksekliğinden dolayı tritikale çeşitlerinin hasıl yem olarak kullanılmasının daha karlı olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

arpa, buğday, tritikale, ot verimi, ot kalitesi

A Research on the Evaluation of the Cereal Species as Roughage

Objective: This study was carried out to determine the yield and feed values of some cereals as roughage for two years in 2015-16 and 2016-17 growing seasons.Material and Methods: In the study 3 bread wheat, 3 durum wheat, 3 triticale, 2 two-row barley, 2 six-row barley cultivars were used as plant material. The experiment was conducted with three replications according to the randomized block design. Plant height, green herbage yield, dry herbage yield, crude protein ratio, crude protein yield, acid detergent fiber, neutral detergent fiber and relative feed value were investigated.Results: In the research the average of cereal species; plant height between 73.5-102.5 cm, green herbage yield between 1762-3532 kg da-1, dry herbage yield between 640-1268 kg da-1, crude protein ratio between 11.1-12.0%, crude protein yield between 76.2-141.2 kg da-1, acid detergent fiber between 31.3-33.7%, neutral detergent fiber between 55.0-59.0% and relative feed value between 99.7-108.3 have changed.Conclusion: The results of this research it is showed that the use of cereals as roughage will contribute to the closure of a lack of roughage in Turkey. When a comparison is made between the species, it is concluded that the use of the triticale cultivars as roughage is more profitable due to the high yield obtained.

Keywords:

arpa, buğday, tritikale, ot verimi, ot kalitesi,

PDF

___

Açıkgöz, E. 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 82.
Açıkgöz, E. 2013. Yem Bitkileri Yetiştiriciliği. Süt Hayvancılığı Eğitim Merkezi Yayınları No:8, 56 s.
Akçalı, RR., F. Aykut, M.A. Furan ve S. Yüce. 2007. Makarnalık buğday çeşit ve hatlarının Bornova koşullarında performansları. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi (25-27 Haziran 2007, Erzurum) Bildirileri, s. 130-133.
Albayrak, S., Z. Mut ve Ö. Töngel. 2006. Tritikale (XTriticosecale Wittmack) hatlarında kuru ot ve tohum verimi ile bazı tarımsal özellikler. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1):13-21.
Anonim, 2002. SAS Institute. JMP Statistics. Cary, NC, USA: SAS Institute, Inc. pp.70.
Anonim, 2016. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Ankara.
Ay, İ. ve H. Mut. 2017. Yaygın fiğ ile yem bezelyesinin arpa ve yulaf ile karışımlarında uygun karışım oranının belirlenmesi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. (COMU J. Agric. Fac.), 5(2): 55-62.
Büyükburç, U. and Y. Karadağ. 2002. The amount of NO3-N transferred to soil by legumes, forage and seed yield, and the forage quality of annual legume+triticale mixtures. Turkish J. of Agric. And Forestry, 26: 281-288.
Canbolat, Ö. 2012. Bazı buğdaygil kaba yemlerinin in vitro gaz üretimi, sindirilebilir organik madde, nispi yem değeri ve metabolik enerji içeriklerinin karşılaştırılması. Kafkas Univ Vet Fak Derg., 18(4): 571-577.
Cherney J.H. and G.C. Marten. 1982. Small grain crop forage potential: I. Biological and chemical determinants of quality, and yield. Crop Sci., 22: 227-231.
Droushiotis, D.N. 1989. Mixtures of annual legumes and small-grained cereals for forage production under low rainfall. J. Agric. Sci., 113: 249-253.
Erkul, A. ve A. Ünal. 2007. Aydın ekolojik koşullarında ileri arpa hatlarında verim, verim öğeleri ve agronomik özelliklerin saptanması. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi (25-27 Haziran 2007, Erzurum) Bildirileri, s. 174-178.
Geren, H., H. Geren, H. Soya, R. Ünsal, T.Y. Kavut, İ. Sevim ve R. Avcıoğlu. 2012. Menemen koşullarında yetiştirilen bazı tritikale çeşitlerinin tane verimi ve diğer verim özellikleri üzerinde araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49(2): 195-200.
Göçmen, N. ve A. Özaslan Parlak. 2017. Yem bezelyesi ile arpa, yulaf ve tritikale karışım oranlarının belirlenmesi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. (COMU J. Agric. Fac.), 5(1): 119-124.
Hackmann, T.J., J.D. Sampson and J.N. Spain. 2008. Comparing relative feed value with degradation parameters of grass and legume forages. J Anim Sci, 86: 2344-2356.
Şenel, S. 1986. Hayvan Besleme. İ.Ü. Veteriner Fak. Yay., Rektörlük Yay. No: 3210, Dekanlık Yay. No: 5, İstanbul, s 251.
Kaplan, M., K. Kökten, M. Akçura, A. Bakoğlu ve Z. Kavurmacı. 2011. Bazı tritikale çeşit ve hatlarının ot verimleri ve ot kaliteleri üzerinde araştırma. Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi (12-15 Eylül 2011, Bursa) Bildirileri, s. 191-196.
Karadağ, Y and U. Büyükburç. 2004. Forage qualities, forage yields ans seed yields of some legume-triticale mixtures under rainfed conditions. Acta Agric. Scand. Sec. B- Soil and Plant Sci., 54: 140-148.
Karaman, M.R. 2012. Bitki Besleme. Gübretaş Rehber Kitaplar Dizisi:2. Editör: Zengin, M., Toprak ve Bitki Analiz Sonuçlarının Yorumlanmasında Temel İlkeler (Bölüm 12), 874 s.
Keleş, G. 2014. Farklı gelişme dönemlerinde hasat edilmiş tritikale hasılında morfolojik unsurların besin değeri. Hayvansal Üretim, 55(1): 1-6.
Lekgari, LA., P. Stephen Baenziger, K.P. Vogel, D. David, and D.D. Baltensperger. 2008. Identifying winter forage triticale (×Triticosecale Wittmack) strains for the central great plains. Published in Crop Sci, 48: 2040-2048.
Moore, J.E. and D.J. Undersander. 2002. Relative forage quality: An alternative to relative feed value and quality index. Proceedings 13th Annual Florida Ruminant Nutrition Symposium (11-12 January 2002), pp. 16-32.
Morrison, J.A. 2003. Illinois Agronomy Handbook. Hay and Pasture, Chapter 6. Rockford Extension Center. http://extension.cropsciences.illinois.edu/handbook/pdfs/chapter06.pdf E.T: 16.008.2018.
Rohweder, DzA., R.F. Barnes and N. Jorgensen. 1978. Proposed hay grading standards based on laboratory analyses for evaluating quality. J Anim Sci, 47: 747-759.
Santiveri, F., R. Conxita, and R. Ignacio. 2004. Growth and yield responses of spring and winter triticale cultivated under Mediterranean conditions. European J. of Agronomy, 20: 281-292.
Sezen, Y. 1995. Gübreler ve Gübreleme. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 679, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 303, Erzurum, 15 s.
Tan, M. ve Y. Serin. 1997. Kaba Yem Olarak Kullanılan Tahılların Besleme Değerine Yaklaşımlar. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 28(1): 130-137.
Twidwell, A.K., K.D. Johnson, J.H. Cherney and H.W. Ohm, 1987. Forage yield and quality of soft red winter wheats and a winter triticale. Applied Agric. Res., 2: 84-88.
Van Soest, PJ. 1994. Nutritional Ecology of the Ruminant. 2nd ed., Ithaca, N.Y., Cornell University Press.
Yağmur, M. ve D. Kaydan. 2007. Van ekolojik koşullarında bazı buğday, arpa ve tritikale çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi (25-27 Haziran 2007, Erzurum) Bildirileri, s.162-165.
Yolcu, H. 2008. Kaba yem olarak kullanılan arpa ve buğday çeşitlerinin ahır gübresi uygulamasının morfolojik, verim ve kalite özelliklerine etkisi. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 23(3): 137-144.