Hakan GEREN, Behçet KIR, Yaşar Tuncer KAVUT

Farklı Biçim Zamanlarının Tatlı Darı (Sorgum Bicolor Var. Saccharatum) Çeşitleri Üzerinde Verim ve Bazı Yem Kalite Unsurlarına Etkisi

Amaç: Bu çalışma, Akdeniz ikliminin egemen olduğu Bornova ovasında yetiştirilen tatlı darı (Sorgum bicolor var. saccharatum)’nın, kuru madde (KM) verimi, silaj mayalanma özellikleri ve yem kalitesini belirlemek amacıyla, 2013 ve 2014 yılları yazlık ikinci ürün yetiştirme koşullarında, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü’nün Bornova deneme tarlalarında iki yıl süreyle yürütülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

tatlı darı, çeşit, biçim dönemi, KM verimi, silaj kalitesi

Effect of Different Harvest Stages on the Yield and Some Forage Quality Components of Sweet Sorghum (Sorghum Bicolor Var. Saccharatum) Cultivars

Objective: This study was conducted in order to determine dry matter (DM) yield, silage fermentation and some forage quality components of sweet sorghum (Sorghum bicolor var. saccharatum) grown in summer second crop production period, on the experimental fields of Faculty of Agriculture, Ege University under Mediterranean ecological conditions of Bornova-Izmir during two years in 2013-2014.Material and Methods: Two different sweet sorghum cultivars (Keller and Rio cv.) were used as crop material. Sweet sorghums were cut three different harvesting stages (panicle emergence, anthesis and doughy), and, field experiment were conducted with three replicates. Some traits were tested in the experiment such as DM yield, sugar content, silage pH, and crude protein content, cell wall properties.Results: Results indicated that, there were significant differences between harvest stages and sweet sorghum varieties in terms of above-mentioned characteristics. Delaying harvest stage affected positively on DM yield and fermentation quality but not forage characteristics (metabolisable energy and NDF, ADF). It was also concluded that Keller cv. was superior to Rio cv. with regard to abovementioned traits.

Keywords:

Sweet sorghum, cultivar, harvesting stage, dm yield, silage quality,

PDF

___

Alçiçek, A. ve K.Özkan. 1996. Silo yemlerinde destilasyon yöntemi ile süt asiti, asetik asit ve bütirik asit tayini, Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 33(2-3):191-198.
Almodares, A., M.R.Hadi, M.Ranjbar and R.Taheri. 2007. The effects of nitrogen treatments, cultivars and harvest stages on stalk yield and sugar content in sweet sorghum, Asian Journal of Plant Sciences, 6(2):423-426pp.
Anonymus, 1993. Bestimmung des pH-Wertes. In: Die chemischen Untersuchungen von Futtermitteln. Teil 18 Silage. Abschnit 18.1 Bestimmung des pH-Wertes. Methodenbuch Bd. III. VDLUFA-Verlag. Darmstadt.
Avcıoğlu, R., H.Soya, H.Geren, G.Demiroğlu ve A.Salman. 1999. Hasat dönemlerinin bazı değerli yem bitkilerinin verimine ve yem kalitesine etkileri üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-20 Kasım, Adana, III:29-34s.
Baytekin, H. ve İ.Gül. 2009. Yem bitkileri, 'Genel Bölüm', Bölüm 4.1, Yem bitkilerinde Hasat, Kuru Ot Üretimi ve Depolama, TC Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, TÜGEM, Cilt:1, s:121-141.
Chavan, U.D., J.V.Patil and M.S.Shinde. 2009. An assessment of sweet sorghum cultivars for ethanol production, Sugar Tech., 11(4):319-323pp.
Deniz, S., H.Nursoy, İ.Yılmaz ve M.A.Karslı. 2001. Vejetasyonun farklı devrelerinde hasat edilmenin bazı mısır varyetelerinde besin madde içeriği ve silaj kalitesi ile sindirilebilir kuru madde miktarına etkisi, Vet. Bil. Derg., 17(3):43-49.
Geren, H. and V.Ç.Girgin. 2014. Effects of nitrogen levels on the grain yield and related characteristics of sweet sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum) in a Mediterranean environment, 25th International Scientific-Experts Congress on Agriculture and Food Industry, Çeşme-Turkey, 25-27 September 2014, Book of Abstracts, pp:14.
Geren, H., R.Avcıoğlu and V.Ç.Girgin. 2013. Effects of different nitrogen levels on stalk yield and ethanol productivity of sweet sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum) under Mediterranean climatic conditions, Proceedings of 24th International Scientific-Expert Conference of Agriculture and Food Industry, Sarajevo, September 25 – 28, 2013, pp:323-325.
Geren, H., R.Avcıoğlu, Y.T.Kavut, Ç.Sakinoğlu Oruç ve H.Öztarhan. 2011. İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Şeker Darısının (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum) Verim ve Verimle İlgili Diğer Bazı Özellikleri Üzerinde Bir Ön Araştırma, Türkiye 4.Tohumculuk Kongresi, 14-17 Haziran 2011, Samsun, Cilt:2:525-530.
Girgin, V.Ç. 2012. Bornova Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Tatlı Sorgum (Sorghum bicolor L.)’da Farklı Azot Dozlarının Bazı Tarımsal ve Teknolojik Özelliklere Etkisi Üzerinde Araştırmalar, Ege Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, YL Tezi, 42s., İzmir.
İptaş, S. ve R.Avcıoğlu. 1997. Mısır, sorgum, sudan otu ve sorgum-sudan otu melezi bitkilerinde faklı hasat devrelerinin silo yemi niteliğine etkileri, Türkiye 1. Silaj Kongresi, Bursa. 16-19 Eylül 1997; 42-51s.
İptaş, S., H.Geren ve M.Yavuz. 2009. Yem bitkileri, 'Genel Bölüm', Bölüm 4.2, Silaj Yapım Tekniği, TC Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TÜGEM, Cilt:1, 142-162s.
Johnson, H.E., R.J. Merry, D.R.Davies, D.B.Kell, M.K.Theodorou and G.W.Griffith. 2005. Vacuum packing: a model system for laboratory-scale silage fermentations, Journal of applied Microbiology, 98(1):106-113.
Martin, J., W.Leonard and D.Stamp. 1976. Principles of Field Crop Production, Collier McMillan Publishers: 383-404.
Naumann, C. und R.Bassler. 1993. Die Chemische Untersuchung Von Futtermitteln. Methodenbuch, Band III. Vdlufa-Verlag, Darmstadt.
Pyś, J.B., F.Borowiec, A.Karpowicz and V.Vlizlo. 2009. The effect of harvest date and bacterial-enzymatic additives on chemical composition and aerobic stability of sorghum silage, Institute of Animal Biology of NAAS, Animal Biology Tom:11, №:1-2
Pyś, J.B., A.Karpowicz and A.Szałata. 2010. The effect of harvest date and additives on chemical composition and aerobic stability of sorghum silage, Slovak J. Anim. Sci., 43(4):187-194pp.
Reddy, B.V.S. and R.P.Sanjana. 2003. Sweet sorghum: characteristics and potential. International Sorghum and Millets Newsletter, 44:26–28.
Sarfraz, M., N.Ahmad, U.Farooq, A.Ali and K.Hussain. 2012. Evaluation of sorghum varieties/lines for hydrocyanic acid and crude protein contents, Journal Agric. Res., 50(1):39-47.
Serbester, U., M.R.Akkaya, C.Yücel ve M.Görgülü. 2013. Mısır-soya karışımı silajlarda biçim zamanı ve botanik kompozisyonun verim, besin madde kompozisyonu ve in vitro kuru madde sindirilebilirliği üzerine etkileri, 8. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 5-7 Eylül 2013, Çanakkale, 373s.
Sher, A., M.Ansar, M.A.Malik, A.Wasaya, G.Shabbir and R.Qureshi. 2012. Variability of hydrocyanic acid in fresh leaves of forage sorghum grown under different soil moisture regimes, Archives des sciences, 65(11): 752-762.
Singh, S. 2009. Studies on integrated nutrient management in sweet sorghum and phillipesara intercroppıng system, Govind Ballabh Pant University of Agriculture & Technology, India, Ph.D. Thesis, 283p.
TSE, 2004. Hayvan yemleri metabolik (çevrilebilir) enerji tayini (kimyasal metot), Türk Standartları Enstitüsü, Standart No:9610, Ankara.
Tsuchihashi, N. and Y.Goto. 2004. Cultivation of sweet sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench) and determination of its harvest time to make use as the raw material for fermentation, practiced during rainy season in dry land of Indonesia, Plant Proc.Sci.,7(4):442-448pp.
Van Soest, P.J., J.B.Robertson and B.A.Lewis. 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. J. Dairy Sci., 74:3583-3597pp.
Yavuz, M., S.İptaş, V.Ayhan ve Y.Karadağ. 2009. Yem bitkilerinde Kalite ve Yem bitkilerinden Kaynaklanan Beslenme Bozuklukları, Bölüm 5.1 Yem bitkilerinde Kalite Tayini ve Kullanım Alanları, Yem bitkileri Genel Bölüm, Cilt:1, Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, 63-172s.
Yıldız, C., İ.Öztürk ve Y.Erkmen. 2010. Hasat dönemi, kıyma boyutu ve sıkıştırma basıncının Sorgum-Sudanotu melezi (Sorghum sudanense Staph.) silajının yem niteliği üzerine etkileri, Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg, 41(2):137-143.
Yurtsever, N. 1984. Deneysel İstatistik Metotlar, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları No:121, Ankara.
Zhao, Y.L., A.Dolat, Y.Steinberger, X.Wanga, A.Osman and G.H.Xie. 2009. Biomass yield and changes in chemical composition of sweet sorghum cultivars grown for biofuel, Field Crops Research, 111:55–64pp.