Su Ögesi ve Peyzaj Tasarımında Kullanımlarının İzmir’deki Alışveriş Merkezleri Örneğinde İrdelenmesi

Amaç: Bu çalışmada, İzmir ilinde bulunun 16 alışveriş merkezinde yer alan su ögelerinin nitel ve nicel yeterlilikleri değerlendirilerek hangi amaçlara hizmet verdiği ve kullanılabilirlikleri ortaya konulmuştur.Materyal ve Metot: Çalışmada alışveriş merkezlerindeki su ögesi tasarımlarına ilişkin etkiler hazırlanan gözlem formuyla her bir alanda incelenmiştir.Bulgular: Bu çalışmada elde edilen sonuçlara göre, alışveriş merkezlerinin barındırdığı donatılar genellikle dinlenme odaklı olup su ögesiyle bütünleştirilmiş mekanlardan oluşmaktadır. Peyzaj tasarımı ilke ve ögeleri dikkate alınarak yapılan araştırmada en başarılı su ögesi kullanım örnekleri Forum Bornova, Mavibahçe ve Agora alışveriş merkezlerinde saptanmıştır.Sonuç: Bu çalışmada, su ögelerinin varlığı, mevcut durumu, yakın çevresiyle ilişkisi, birlikte kullanıldığı donatılar ve tasarıma kattığı etkilerin farklılık gösterdiği ortaya konulmuştur. Bu durum, tasarım ilke ve ögelerin dikkate alındığı su ögelerinin bulunduğu alışveriş merkezlerinde daha çekici bir etki yaratırken tasarım etkinliği düşük olan su ögelerinin yer aldığı alışveriş merkezlerinin daha az tercih edilmesinde önemli etkenlerden biri olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Alışveriş merkezi, su ögesi, kentsel tasarım, peyzaj tasarımı

Investigation Of Water Facilities And Their Use In Landscape Desing In The Case Of Shopping Centers In Izmır

Objective: In this study, qualitative and quantitative qualifications of water facilities in 16 shopping centers in Izmir province were evaluated, in terms of their usage purposes and their usability were determined.Material and Method: Impressions of water facility design in shopping centers were examined in each area with an observation form.Findings: According to the results, the equipment components of the shopping centers generally consist of places integrated with the water facility for recreational purposes. According to the principles and elements of landscape design, the most successful examples of water facilities in the research were found in Forum Bornova, Mavibahçe and Agora shopping centers.Results: The existence of water facilities, the current status of them, surroundings of them, the equipment they are used with and impressions that they add to the design differ. While this creates a more attractive effect in shopping malls where water facilities that were built by taking design principles into consideration, it has been an important factor in being less preferred for shopping malls with water facilities with low design efficiency.

Keywords:

Shopping centre, water facilities, urban design, landscape design,

PDF

___

Baykan, N.M. ve Birişçi, T. 2013. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçesi Örneğinde Sürdürülebilir Peyzaj Tasarımı Yaklaşımıyla Xeriscape, V. Süs Bitkileri Kongresi (523-528), Yalova.
Bekiroğlu, D. Z. 1992. Tarihsel Süreç İçerisinde Su Öğesinin Peyzaj Planlamada Kullanımı YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Cendere, A. 1998. Su Elemanlarının Kentsel Mekanlarda ve Yeşil Alanlarda Kullanımı, İstanbul Örnekleri, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Demirkol Karci, A., Yurtsev, A.A., Önaç Kalayci, A., Birişçi, T. ve True Malkoç, E., 2018. Alışveriş merkezlerinin bir kent turizm destinasyonu olarak İzmir ili örneğinde değerlendirilmesi. IWACT’18 International West Asia Congress of Tourism Research, 27 -30 Eylül 2018, Van, Paradigma Akademi Basın Yayın Dağıtım, ISBN: 978-605-2292-64-8
Döner, S. 2015. Kentsel alanlarda kullanılan su öğelerinin görsel kalite değerlendirmesi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Düzce.
Eckbo, G. 1950. Landscape For Living, F.W. Dodge Corporation.
Erdal, Z. 2003. Su Elemanlarının Kentsel Mekanlarda Kullanımı 'İstanbul Örneği', İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Evyapan, G.A. ve Tokol, A.S. 2000. Peyzaj Tasarımı Ders Notları, ODTÜ, Ankara.
Harris, C., Dines, N.T. and Brown, K. 1998. Time-saver standards for landscape architecture: design and construction data, Second edition, McGraw-Hill publishing company, ISBN: 0070170274.
Kürkçüoğlu, İ.E. 2009. Kentsel açık mekanlarda yapay su elemanı tasarım ilkelerinin mekansal algı ve çevre psikolojisi bağlamında irdelenmesi: Üsküdar Belediye Meydanı örneği, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Marcus, C. C. and Francis, C. 1990. People Places: Design Guidelines for Urban Open Space, Van Nostrand Reinhold.
Moore, C. W. and Lidz, J. 1994. Water and Architecure, Thames & Hudson.
Özeren, M., Kılıçaslan, Ç., Malkoç, E. ve Küçükerbaş, E.V. 2011. Açık Hava Alışveriş Merkezlerinin Tasarım Kriterleri Yönüyle Değerlendirilmesi: Forum Bornova Alışveriş ve Yaşam Merkezi Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 (3), 255-264.
Rabbiosi, C. 2015. Renewing a historical legacy: Tourism, leisure shopping and urban branding in Paris. Cities, Vol 42, Part B, pages 195-203.
Uzun, G. 1997. Çevre Tasarımında Su Kullanımı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Genel Yayın No:179, 239 s., Adana.
Yanardağ, M.Ö. 2014. İzmir’de Turizm Yatırımlarının İhtiyaç Analizi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1 (81-104), Aydın.
Yücel, G. F. 2006. Kamusal Açık Mekanlarda Donatı Elemanlarının Kullanımı. Ege Mimarlık Dergisi, 4-59s.
Öztan, Y., 1970. Peyzaj Mimarlığında Su. Peyzaj Mimarlığı Dergisi, Sayı 2-3-6-8.
Sengül, E., 1995. Mimari Su İlişkisi Üzerine Bir İnceleme, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.