Aysun UĞUR, Güngör YENER, M. Murat SAÇ, Mustafa BOLCA, Yusuf KURUCU, Banu ÖZDEN, Ünal ALTINBAŞ

Muğla ili Yatağan Havzasında eğimli alanların büyük toprak gruplarında $^{137} Cs$ ' nin dağılımı

Bu çalışmada Yatağan Havzasındaki ayrımlı toprak gruplarında Cs konsantrasyonlarının horizonlara göre dağılımlarının incelenmesi yanında ayrımlı horizon özelliklerine göre toprak profili boyunca $m^{-1}$ adsorbsiyonunu etkileyen kimi toprak faktörleri saptanmıştır. Ayrımlı horizonlardaki toprak özelliklerine bağlı olarak $m^{-1}$ konsantrasyonları ile toprak özellikleri arasındaki korelasyon katsayıları belirlenmiştir. Toprak örneklemesi pedon bazında beş toprak alt grubunda yapılmıştır. Bu araştırmanın sonuçlan $m^{-1}$ konsantrayonlarının yüzeysel ve dikeysel dağılımı olarak verilmiştir. Topraklardaki $m^{-1}$ konsantrasyonundaki değişimin kil ( $r^2$ =+0.71-+0.99) ve organik madde ( $r^2$ = +0.78-+0.93) niceliği ile pozitif, kum içeriği ( $r^2$ =-0.53- -0.93) ile negatif ilişkili olduğu belirlenmiştir.

Distirbution of $m^{-1}$ in great soil groups formed by slope surfaces in the Muğla-Yatagan Basin

In this study, the horizontal distribution of 137Cs concentrations in great soil groups in Yatağan Basin was investigated and effective factors for $m^{-1}$ adsorption were determined. Correlation coefficients between U7Cs concentrations and soil characteristics were examined with respect to soil characteristics on the horizons. Soil samples were collected from five different soil taxonomic units. The results of this study were given as distributions of spatial and vertical of $m^{-1}$ concentrations. It was observed that the variation in $m^{-1}$ concentrations in the soils was positively correlated with soil clay ( $r^2$ =+0.71-+0.99) and organic matter content ( $r^2$ = +0.78-+0.93) and negatively correlated with sand content ( $r^2$ =-0.53- -0.93).

PDF

___

Altınbaş, Ü. 1996. Toprak Etüd ve Haritalama (Ders Kitabı) E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 521, Bornova-İzmir.
De John, E., C. Wang and H.W. Rees. 1986. Soil Redistribution on Three Cultivated New Brunswick Hillslopes Calculated from 137Cs Measurements, Solum Data, and the USLE, Can. J. Soil Sci. 66: 721-730.
Chappell, A., 1999. The Limitations of Using 137Cs for Estimating Soil Redistribution in Semi-arid Environments Geomorphology, 29: 135-152.
Ionita I, R.M. Margineanu and C. Hurjui. 2000. Assessment of the Reservoir Sedimebtation Rates from l37Cs Measurements in the Moldavian Plateau, Acta Geologica Hispanica, 35 (3-4): 357-367.
Lowrance, R., S. Mclntyre and C. Lance. 1988. Erosion and Deposition in a Field/Forest System Estimated Using l37Cs Activity, J. Soil Water Conserv., 43:195-199.
McCallan, M.E., B.M. O'Leary and C.W. Rose. 1980. Redistribution of 137Cs by Erosion and Deposition on an Australian Soil, Aust. J. Soil Res., 18:119-128.
McHenry, J.R. and J.C. Ritchie. 1977. Physical and Chjemical Parameters Affecting Transport of 137Cs in Arid Watersheds, Water Resour. Res., 13: 923-927.
Öztaş, T., 1993, Assessment of Erosion Rates and Patterns from Spatial Variability of Cesium-13 7, A Dissertation Prenseted to the Faculty of The Graduate College at the University of Nebraska In Partial Fulfillment of Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy, Lincoln, Nebraska.
Richie, J.C. and J.R. McHenry. 1978. Fallout Cesium-137 in Cultivated and Noncultivated North Central United States Watersheds, J. Environ. Qual. (7): 40-41.
Ritchie, J.C. and J.R. McHenry. 1990. Application of Radioactive Fallout Cesium-137 for Measuring Soil Erosion and Sediment Accumulation Rates and Patterns: A Review, Journal of Environment, 19: 215-233.
Saç, M.M., 2003. Yatağan Havzasında Radyoaktif Sezyum Tekniği kullanılarak Erozyon Hızının Ölçülmesi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Nükleer Bilimler Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Bornova-İzmir.
Sawhney, B.L., 1967. Cesium sorption in relation to lattice spacing and cation exchange capacity of biotite, Soil Sci. Soc. Amer. Proa, 31: 181-183.
Uğur, A., G. Yener, M. M. Saç, U. Altınbaş, Y. Kurucu, M. Bolca. 2003. Ayrımlı Yamaç Yüzeyleri ve % Eğimlerden Oluşmuş Yatağan Havzası Tarım Topraklarında Radyoaktif Kurşun ve Sezyum Profilleri Kullanılarak Toprak Hareketlerinin Belirlenmesi, TÜBİTAK projesi, Proje No: YDABCAG 100Y60.
Uğur, A., G. Yener, M. M. Saç, U. Altınbaş, Y. Kurucu, M. Bolca, B. Özden. 2004. Vertical Distribution of the Natural and Artificial Radionuclides in Different Soil Profiles to Investigate Soil Erosion, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 259 (2): 265-270.
Walling D.E., Q. He and T.A. Quine. 1995. Use of Caesium-137 and Lead-210 as Tracers in Soil Erosion Investigations, Tacer Technologies for Hydrological Systems (Proceedings of a Boulder symposium), IAHS Publ. No.229.