İbrahim KAYA, Can UZMAY, Tarık AYYILMAZ, Hayrullah Bora ÜNLÜ

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Menemen Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde Yetiştirilen Siyah Alaca İneklerde Somatik Hücre Ölçümüne Dayalı Olarak Meme Sağlığının Durumu

B u araştırmanın amacı, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Menemen Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde Yetiştirilen Siyah Alaca ineklerde somatik hücre ölçümüne dayalı olarak meme sağlığı bakımından durumun incelenmesidir. Fakülte Çiftliği’nde Mayıs 2004–Nisan 2008 tarihleri arasında yaklaşık bir aylık aralıklarla toplam 45 kez tüm sağmal ineklerde (83 ile 122 inek arası) California Mastitis Testi (CMT) uygulanmıştır. Ayrıca, Eylül 2007–Aralık 2009 arasında çeşitli tarihlerde tüm sağmal ineklerden (103 ile 124 inek arası) alınan inek bileşik sütü ve lob ön sütü örneklerinde elektronik somatik hücre sayımı yapılmıştır. Tüm CMT uygulamaları aynı firmaya ait CMT sıvısı kullanılarak, aynı kişi tarafından yapılmıştır. CMT sonuçları 0 (negatif), 1, 2 ve 3 olarak puanlanmıştır. CMT uygulanan ayların çoğunda CMT pozitif lobların oranı %20’nin altında, CMT pozitif ineklerin oranı da %45’in altında bulunmuştur. Lob ön sütü örneklerinde ortalama somatik hücre sayısı (SHS) aylara göre 159.700 ile 249.400 hücre/mL arasında değişmiş, genel ortalama 215.600 hücre/mL (n=7620) bulunmuştur. İnek bileşik sütü örneklerinde ortalama SHS 190.400 ile 311.900 hücre/mL arasında değişmiş, genel ortalama 264.200 hücre/mL (n=5646) olarak saptanmıştır. Aylara göre, SHS ≤100.000, 101.000-200.000 ve >200.000 hücre/mL olan lobların oranı sırasıyla %53.1-67.3, %12.1-18.9 ve %19.8-28.8 arasında bulunmuştur. İnek bileşik sütü bakımından, SHS ≤100.000, 101.000-200.000 ve >200.000 hücre/mL olan ineklerin oranı da sırasıyla %33.1-55.1, %17.4-29.5 ve %23.3-43.2 arasında değişmiştir. Sürüde ortalama SHS, yasal üst sınırın oldukça altındadır. Ancak bireysel SHS değerleri, sürünün belirli bir bölümünde (SHS >200.000 hücre/mL olan inekler) meme içi enfeksiyon olduğunu göstermektedir

Anahtar Kelimeler:

-

Udder health status based on somatic cell Measurements of Holstein Cows in Menemen research and application farm of Agricultural Faculty of Ege University

Keywords:

-,

PDF

___

AIPL, 2011. Somatic cell counts of milk from DHI herds. Animal Improvement Programs Laboratory, ARS-USDA, Beltsville, MD. http://aipl.arsusda.gov/publish/dhi/scc.html (Erişim: 07/2011).
Crist, W.L., Harmon, R.J., O’Leary, J., McAllister, A.J. 1997. Mastitis and its control. ASC-140, Cooperative Extension Service, University of Kentucky, College of Agriculture. http://www.ca.uky.edu/agc/pubs/asc/asc140/asc140.pdf (Erişim: 05/2004).
Daniel, R.C.W., Biggs, D.A., Barnum, D.A. 1966. The relationship between California Mastitis Test scores and monthly milk production and composition. Can. Vet. J. 7 (5): 99-105.
Djabri, B., Bareille, N., Beaudeau, F., Seegers, H. 2002. Quarter milk somatic cell count in infected dairy cows: A meta-analysis. Vet. Res. 33: 335-357.
EC, 1992. Council Directive 92/46/EEC of 16 June 1992 Laying Down the Health Rules for the Production and Placing on the Market of Raw Milk, Heat-Treated Milk and Milk-Based Products. OJ L 268, 14.9.1992, p. 1-32.
Gargouri, A., Hamed, H., ElFeki, A. 2008. Total and differential bulk cow milk somatic cell counts and their relation with lipolysis. Livestock Sci. 113: 274-279.
Göncü, S., Özkütük, K. 1999. Değişik yaşlı süt ineklerinden alınan süt örneklerinin somatik hücre sayısı yönünden değerlendirilmesi. Uluslararası Hayvancılık’99 Kongresi, 21-24 Eylül 1999, İzmir. Sayfa: 111-118.
Hoard’s Dairyman, 1971. What research tells the dairyman about mastitis: Why you should be concerned about mastitis. Hoard’s Dairyman, September 10, 1971. 116 (17): 962-963.
Jones, G.M., Pearson, R.E., Clabaugh, G.A., Heald, C.W. 1984. Relationships between somatic cell counts and milk production. J. Dairy Sci. 67 (8): 1823-1831.
Kaya, A., Uzmay, C., Kaya, İ., Kesenkaş, H. 2001. İzmir ili Holstein Damızlık Süt Sığırı Yetiştirici Birliği işletmelerinde mastitisin yaygınlık düzeyi ve etkileyen etmenler üzerine araştırmalar. 1. Mastitisin yaygınlık düzeyi. Ege Üniv. Zir. Fak. Derg. 38 (1): 63-70.
Kehrli, M.E., Jr., Shuster, D.E. 1994. Factors affecting milk somatic cells and their role in health of the bovine mammary gland. J. Dairy Sci. 77: 619-627.
Koç, A. 2008. A study of somatic cell counts in the milk of Holstein- Friesian cows managed in Mediterranean climatic conditions. Turk J. Vet. Anim. Sci. 32 (1): 13-18.
Mellenberger, R. 2001. California Mastitis Test (CMT): An ınvaluable tool for managing mastitis. http://www.uwex.edu/milkquality/pdf/046acaliforniamastitistest.p df (Erişim: 11/2007).
Mellenberger, R., Roth, C.J. 2000. California Mastitis Test (CMT) fact sheet. http://www.uwex.edu/milkquality/PDF/045cmt_factsheet.pdf (Erişim: 04/2009).
Miles, H., Lesser, W., Sears, P. 1992. The economic ımplications of bioengineered mastitis control. J. Dairy Sci. 75(2): 596-605.
Önal, A.R., Özder, M. 2007. Trakya’da özel bir süt işleme tesisi tarafından değerlendirilen çiğ sütlerin somatik hücre sayısı ve bazı bileşenlerinin tespiti. Tekirdağ Zir. Fak. Derg. 4(2): 195-199.
Philpot, W.N., Nickerson, S.C. 2000. Winning the Fight Against Mastitis. Westfalia∙Surge, Inc., Naperville, IL, USA. XII+188 sayfa.
Resmi Gazete, 2000. Türk Gıda Kodeksi - Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği. Tebliğ No. 2000/6. Tarih: 14.02.2000, Sayı: 23964.
Ruegg, P.L. 2001. Milk secretion and quality standards. Dairy updates: Milking and Milk Quality No. 404. The Babcock Institute. University of Wisconsin, Madison. http://babcock.cals.wisc.edu/downloads/du/du_404.en.pdf (Erişim: 04/2009).
Ruegg, P.L., Reinemann, D.J. 2002. Milk quality and mastitis tests. http://www.uwex.edu/milkquality/PDF/milk%20quality%20tests01 .pdf (Erişim: 04/2009).
Sarikaya, H., Bruckmaier, R.M. 2006. Importance of the sampled milk fraction for the prediction of total quarter somatic cell count. J. Dairy Sci. 89 (11): 4246-4250.
Sarikaya, H., Prgomet, C., Pfaffl, M.W., Bruckmaier, R.M. 2004. Differentiation of leukocytes in bovine milk. Milchwissenschaft, 59 (11/12): 586-589.
Schukken, Y.H., Wilson, D.J., Welcome, F., Garrison-Tikofsky, L., Gonzalez, R.N. 2003. Monitoring udder health and milk quality using somatic cell counts. Vet. Res. 34: 579-596.
Smith, K.L., Hillerton, J.E., Harmon, R.J. 2001. Guidelines on normal and abnormal raw milk based on somatic cell counts and signs of clinical mastitis. National Mastitis Council. http://www.nmconline.org/docs/abnmilk.htm (Erişim: 04/2009).
Somacount150 Operator’s Manual, 1998. A Guide for Installation, Operation, and Maintenance. Bentley Instruments, Inc. Revised edition. Printed in the USA.
Şeker, İ., Rişvanlı, A., Kul, S., Bayraktar, M., Kaygusuzoğlu, E. 2000. İsviçre Esmeri ineklerde meme özellikleri ve süt verimi ile CMT skoru arasındaki ilişkiler. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 40 (1): 29-38.
Xia, S.S. 2006. The Rheology of Gel Formed During the California Mastitis Test. Master of Science and Technology Thesis. Dept. of Engineering, The University of Waikato. Hamilton, New Zealand.