KADININ TELEVİZYON REKLAMLARINDAKİ KONUMUNUN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ: H&M VE TURKCELL AKILLI KADINLAR KULÜBÜ ÖRNEĞİ
Kitle iletişim araçları aracılığıyla topluma sunulan medya içeriklerinin, pek çok kez toplumda hakim olan ataerkil kalıpları temsil ettiği düşünülmektedir. Bu bağlamda medya araçlarından özellikle televizyon birçok araştırmanın konusu olmuştur. Toplumsal cinsiyet ve televizyon ilişkisi de sosyal bilimler alanında sıklıkla işlenen bir konudur. Zira araştırmalarda televizyon yayınlarında kadınların ataerkil bakış açısıyla temsil edildiği görülmüştür. Bu bağlamda televizyon yayınlarının, toplumsal cinsiyet kalıplarının üretildiği ve topluma sunulduğu bir göstergeler bütünü olduğunu belirtmek mümkündür. Televizyondaki reklamlar bu düşünce temelinde oluşturulmakta ve kadınlar reklamlarda toplumsal cinsiyet normlarıyla sınırlandırılarak temsil edilmektedirler. Bu çalışmada öncelikle televizyon reklamlarında toplumsal cinsiyet rollerinin betimlenişi, kuramsal çerçeve ile yapılan araştırmalarla incelenmiştir. Daha sonra H&M reklamı ile Turkcell Akıllı Kadınlar Kulübü reklamının metin analizi yapılmıştır. Buna göre H&M reklamındaki kadınların, bir arzu nesnesi olarak değil, metalaştırılmadan tasvir edildiği görülmüştür. Bu anlamda söz konusu reklam, televizyondaki klişe kadın temsillerinden farklıdır. Bununla beraber Turkcell Akıllı Kadınlar Kulübü reklamındaki kadınların ise bir tüketim nesnesi olarak, üretime katkı sunmaktan uzak ve edilgen varlıklar olarak betimlendiği görülmüştür. Buna göre kadın temsilleri, yapay bir geleneksellik kılıfıyla hazırlanarak bir çekicilik ve sempatiklik unsuru olarak sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Television, Reklam, Toplumsal Cinsiyet, Kadın
COMPARATIVE ANALYSIS OF WOMEN'S REPRESENTATION IN TELEVISION ADVERTISEMENTS: Example of H&M and Turkcell Smart Woman’s Club
The content produced by mass media is thought to represent the dominant male-dominated thought in society. In this context, the media, especially television, has been the subject of many researches. The relationship between gender and television is a subject that is frequently discussed in the field of social sciences. Similarly in the television broadcasts, it is seen that women have been represented with patriarchal perspective. In this context, it is possible to state that television broadcasts can be defined as a set of indicators in which gender patterns are produced and presented to society. Ads on television are created on the basis of this idea, and women are represented in advertising by limiting them to gender norms. In this study firstly, the description of gender roles in television commercials has been examined in accordance with researches on the theoretical basis. Then, H&M advertisement and Turkcell Smart Women Club advertisement text analysis were carried out. According to this approach it is seen that the women in H&M advertising are not portrayed as an object of desire, but they are potrayed without commodification. This ad is different from stereotypical female representations on television. On the other hand, it is seen that the women in Turkcell Smart Women Club advertisement are depicted as the object of consumption and passive assets. According to this understanding women's representations are presented as an element of attractiveness and sympathy by preparing these advertisements with an artificial so-called tradition.
Keywords:
Television, Advertisement, Gender, Woman,
___
- BAUDRİLLARD, J. (2013). Simulakrlar ve Simülasyon. Çev: Oğuz Adanır. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- BAUDRİLLARD, J. (2013). Tüketim Toplumu: Söylenceleri-Yapıları. Çev: Hazal Deliçaylı ve Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BERGER, J. (2006). Görme Biçimleri. Çev: Yurdanur Salman. İstanbul: Metis Yayınları.
- BİNARK M. GENCEL BEK, M. (2000). Medya ve Cinsiyetçilik. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı: 28, İstanbul.
- BİNARK, M. GENCEL BEK, M. (2007). Eleştirel Medya Okuryazarlığı Kuramsal Yaklaşımlar ve Uygulamalar. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- BUTLER, J. (2016). Cinsiyet Belası – Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. Çev: Başak Ertür. İstanbul: Metis Yayınları.
- CONNELL, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. Çev: Cem Soydemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- DE BEAUVOİR, S. (1993). Kadın “İkinci Cins” Evlilik Çağı. Çev: Bertan Onaran. İstanbul: Payel Yayınları.
- DE BEAUVOİR, S. (1993). Kadın “İkinci Cins” Genç Kızlık Çağı. Çev: Bertan Onaran. İstanbul: Payel Yayınları.
- DEMİR, Kula, N. (2006). Kültürel Değişimlerin Reklamlarda Kadın ve Erkek Rol Modellerine Yansıması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:16, Sayı:1, 285-304.
- ECEVİT, Y. (2003). Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışabilir? Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Sayı: 25, 83-88.
- ELDEN, M. (2011). Reklam Yazarlığı. İstanbul: İletişim Yayınları.
- FİSKE, J. (1989). Understanding Popular Culture. Londra: Unwin Hyman.
- GİDDENS, A. (2000). Sosyoloji. Çev: Cemal Güzel. Ankara: Ayraç Yayınları.
- GİLLY, M. C. (1988). Sex Roles in Advertising: A Comparison of Television Advertisements in Australia, Mexico, and The United States. Journal of Marketing, Vol: 52, No:2, 75-85.
- HIZAL G. G.S. (2004). Kadın Kimliğinin Kurulmasında Marka Stratejileri, Koş Süreyya Koş. Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma, İkinci Cilt, Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul.
- İMANÇER, D. (2006). Cinsiyet Rolü Temsili: Medya Kültürü, Feminizm, Televizyon ve Seriyaller. Medya ve Kadın. Ankara: Ebabil Yayınları.
- İNCEOĞLU Y. Çokmak N. (2009). Metin Çözümlemeleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- KABADAYI, L. (2006). Kadınlar ve Medya: Türk Kadın Muhabirlerin Profili, Haber Anlayışı ve Haber Metinlerinde Kadınların Tanımlanışı. Medya ve Kadın. Der: Dilek İmançer, Ankara: Ebabil Yayınları. 103-120.
- KAHRAMAN, H.B. (2005). Cinsellik, Görsellik, Pornografi. İstanbul: Agora Kitaplığı.
- KARACA Y. PAPATYA N. (2011). Reklamlardaki Kadın İmgesi: Ulusal Televizyon Reklamlarına İlişkin Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:16, Sayı:3, 479-500.
- KİM, K. LOWRY, D. T. (2005). Television Commercials as a Lagging Social Indicator: Gender Role Stereotypes in Korean Television Advertising. Sex Roles A Journal of Research, Vol:53, No:11-12, 901-910.
- KÖSE, H. (2011). Tüketim Toplumunda Bir “Sosyal Beden” Kurgusu Olarak Kadın. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 4, 76-89.
- LULL, J. (2001). Medya, İletişim, Kültür. Çev: Nazife Güngör. Ankara: Vadi Yayınları.
- MARSHALL, G. (1998). Sosyoloji Sözlüğü. Çev: Osman Akınhay, Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- MCARTHUR, L. Z. ve RESKO, B. G. (1975). The Portrayal Of Men And Women in American Television Commercials. The Journal Of Social Psychology, 209-220.
- MCKEE, A. (2003). Textual Analysis: A Beginner’s Guide. London: Sage.
- MİLNER L. M. ve COLLİNS J. M. (1998). Sex Role Portrayals in Turkish Television Advertisements: An Examination in an International Context. Journal of Euromarketing, Vol. 7, No:1. 1-28.
- OKTAN, A. (2009). Türk Sinemasında Hegemonik Erkeklikten Erkeklik Krizine: Yazı-Tura ve Erkeklik Bunalımının Sınırları. Erkek Kimliğinin Değişe(meyen)n Halleri. Der. Huriye Kuruoğlu. İstanbul: Beta Yayınları.
- ÖZGÜR A. Z. (1996) Reklam Filmlerinde Görünen Kadınların İşlevsel Rolleri. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Kurgu Dergisi. Sayı: 14, 233-240.
- SABUNCUOĞLU, A. (2006). Televizyon Reklâmlarında Toplumsal Cinsiyet. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, İzmir.
- SCHNEİDER, K. C. ve SCHNEİDER, S. B. (1979). Trends in Sex Roles in Television Commercials. Journal of Marketing, Vol:43, No:3, 79-84.
- SEGAL, L. (1992). Ağır Çekim: Değişen Erkeklikler Değişen Erkekler. Çev. Volkan Ersoy. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- STERN, Barbara B. (1996). Textual Analysis in Advertising Research: Construction and Decontruction of Meanings. Journal of Advertising, Vol:25 No:3, 61-73.
- TİMİSİ, N. (1998). Medya ve Kadın: Temel Sorun Noktaları. 20. Yüzyıl Sonunda Kadınlar ve Gelecek Konferansı. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi Yayını. No: 285, 407-424.
- Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinde Medyanın Rolü Konulu Komisyon Raporu (2012). Ankara: Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları, No:10.
- URAY N. ve BURNAZ Ş. (2003). An Analysis of the Portrayal of Gender Roles in Turkish Television Advertisements. Sex Roles A Journal Of Research. Vol: 48 No:1-2, 77-87.
- ISSN: 1306-1003
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Ege Üniversitesi