FERZAN ÖZPETEK’İN HAMAM FİLMİNDE DOĞU’NUN GİZLİ BİR ORYANTALİZM İLE İNŞA EDİLİŞİ

Edward Said’in 1978 yılında yayınlanan eseri Oryantalizm, Doğu’ya ilişkin akademik çalışmalara yeni bir bakış açısı getirdi. Ancak Oryantalizm, sonraları tektipleştirici, bir yapıya bütündü. Çünkü Said’in kabaca “Batı ve Satıhlar, Doğu’yu ve Doğuluları şeytanlaştırarak ötekileştirmiştir” şeklinde özetlenecek total düşüncesi, hiç bir şeyin mutlak bir karşılığının olamayacağının savunulduğu, tireli kimliklerin daha popüler olduğu postmodern dönemde parçalanmıştı. Artık ne Batı için Doğu’nun tek anlamı, ne de Doğu için Batı’nın tek bir anlamı vardı. Bu çalışma, Oryantalizmin tektipleştirmeci bakış açısından yola çıkmaktadır. Ancak bunu yaparken Oryantalizm eleştirisini bütünüyle yok saymamaktadır. Oryantalizmin her dönemde, niyete, bilinçli ve farkında olmaya bağlı olarak, iyi-kötü niyet, bilinç, farkındalık, var olabileceğini kabul etmektedir. Devamında da, her ötekini tanımlamanın ve bu yolla kendini inşa etmenin her zaman bilinçli ve kötü niyet içeren Oryantalizm içinde değerlendirilemeyeceğini ifade etmektedir. Bunu destekler mahiyette, insan doğasında bulunan ötekini tanımlamanın ve bu yolla kendini inşa etmenin kötü bir niyet içermeyen gizli bir Oryantalizm ile de gerçekleşebileceğini söylemektedir. Bu yüzden, çalışma konusu yaptığı filmlerde Doğuya karşı oryantalist bir bakışla baktığı ısrarla vurgulanan Ferzan Özpetek’in Hamam filmi seçilmiştir. Bu filmde Ferzan Özpetek’in Doğu’yu bilinçli ve kötü bir niyet içeren açık Oryantalizm ile mi yoksa bilinçli ve kötü bir niyet içermeyen gizli bir Oryantalizm ile mi, kısaca Doğu’yu nasıl bir niyetle ve bilinçle inşa ettiği sergilenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Oryantalizm, Öteki, Doğu-Batı, Tektipleştirme, Ferzan Özpetek, Hamam Filmi

PDF

___

AKTULUN, K.(2000). Metinlerarası İlişkiler, Ankara: Öteki Yayınevi.
BATTAL, S.(2006). Asıl Film Şimdi Başlıyor, Ankara: Vadi Yayınları.
CEVİZCİ, A.(2000). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
ÇIRAKMAN, A.(2002). Oryantalizmin Varsayımsal Temelleri: Fikri Sabit İmgelem ve Düşünce Tarihi, Doğu Batı, Yıl:5, Sayı:20.
DORSAY, A.(2005), Yedi Soruda Ferzan Özpetek Sineması, Milliyet Sanat, Yıl.5, Sayı:560.
Ferzan Özpetek.(2005). http://www.sinematurk.com/kisi.php3?kkodu=2486
GERMANER, S. İNANKUR, Z.(1989). Oryantalizm ve Türkiye, İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Yayınları.
GÜZEL, C.(2001). Sömürgeci Söylem ve Sinema: Kültürel Yanlılığın Yeniden Sunumu, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler I, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
İNANKUR, Z.(2005). Oryantalist Ressamların Tuvalinden İstanbul, http://www.obmuze.com/volvotop 19.aspff
KAHRAMAN, H.B.(2002). İçselleştirilmiş, Açık ve Gizli Oryantalizm ve Kemalizm, Doğu Batı, Yıl.5, Sayı:20.
KORAP, E.(2005). İtalya’da İkinci Türk, http://www.milliyet.com. tr/2001/OI/ 11/yasam/vasOl .html
LANDOW.G.P.(2005). Edward W. Said’s Orientalism, http://www.scholars.nus.edu.sz/landow/post/poldiscours
LOTİ, P.(1998). Azîyade,(çev.İlhan Arda). İstanbul: Pera Yayıncılık.
MARDİN, Ş.(2002). Oryantalizmin Hasıraltı Ettiği, Doğu Batı, Yıl.5, Sayı:20.
MIHÇIOĞLU, M.(2001).Oryantalizmi Aşmak, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler-1, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
ÖZGÜVEN, F.(2005). F. Özpetek’in Son Pastası, http://www.radikal.com.tr/veriler/2003/I2/IS/haher 99312.php
ÖZYURT, 0.(2005). İtalya’da Anadolu Yüreği, http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=170692
SAİD, E.(1998). Oryantalizm(Doğubilim) Sömürgeciliğin Keşif Kolu, (çev.Nezih Uzel), İstanbul: İrfan Yayıncılık.
SIBAİ, M.(1993). Oryantalizm ve Oryantalistler-Yararları ve Zararları, (çev.Mücteba Uğur). İstanbul: Beyan Yayınları.
TUNA, B.B.(2002). Şarkiyatçılığı Anlamak Edward Said’in Şarkiyatçılığı Üzerine Notlar, Doğu Batı, Yıl:5, Sayı:20.
TURNER, S.B.(1994). Oryantalizm Postmodenizm ve Globalizm, (çev.İbrahim Kapaklıkaya), İstanbul: Anka Yayınları.
TÜRKBAĞ, A.U.(2002). Şark’a Dair; Miladın 24.Yılında Şarkiyatçılık, Doğu Batı, Yıl.5, Sayı:20.
UNCU, E.A.(2005). İrene’nin Arınması, http://www.radikal.com.tr/ek haber.php?ek=r2&haberno=5319