SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIĞI OLAN BİREYLERİN EVDE BAKIM GEREKSİNİMİ VE YAŞAM KALİTESİNİN İNCELENMESİ

Amaç: Bu çalışma, solunum sistemi hastalığı olan bireylerin evde bakım gereksinimlerini, yaşam kalitelerini ve yaşam kalitelerini etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiş tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini 25 Mayıs - 27 Haziran 2010 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları servisinde tedavi gören 490 hasta oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, sosyodemografik soru formu ile yaşam kalitesini inceleyen SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, ortalama dağılımları, t testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalamasının 50.94±13.39, hastalık süresi ortalamasının ise 8.91±7.12 olduğu ve %50.20’sinin Kronik Obstruktif Akciğer hastası olduğu, %60.82’sinin sigara içtiği saptanmıştır. Hastaların % 81.6’sının evde bakıma gereksinim duyduğu, bunlarında %81.5’inin ev işleri, yemek, temizlik gibi konularda evde bakıma gereksinim duyduğu, %87.5’ine ailesi tarafından evde bakım verildiği, %62.5’inin evde bakımdan memnun olmadığı, %40.8’inin evde bakımın hemşire tarafından verilmesi gerektiğini ifade ettikleri ve en çok nefes darlığı, öksürük, balgam yakınmaları konusunda evde bakıma gereksinim duydukları saptanmıştır. SF 36 yaşam kalitesi ölçeği en düşük puan ortalamaları fiziksel ve duygusal rol güçlüğü alt gruplarından alınmıştır. Halsizlik, balgam ve hemoptizi semptomları olanların fiziksel fonksiyon, fiziksel ve emosyonel rol alt grubu yaşam kalitesi puanı daha düşük bulunmuştur. Sonuç: Hastaların büyük çoğunluğunun evde bakım gereksinimi olduğu ve aileleri tarafından verilen evde bakımdan memnun olmadığı saptanmıştır. Solunum sistemi hastalığı olan bireylerin bakımının istenilen düzeyde sağlanabilmesi ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesi için hemşirelerin hastaların ve aile bireylerinin yaşadıkları sorunların farkında olması ve bu sorunlara yönelik bireyleri evde desteklemesi çok önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

evde bakım, solunum sistemi hastalığı, yaşam kalitesi

THE EXAMINATION QUALITY OF LIFE AND NEEDS TOWARDS HOME CARE OF PATIENTS WITH RESPIRATORY SYSTEMDISEASE

Objective: This study descriptive was conducted to investigate quality of life, factors that effect quality of life and needs on home care of patients with respiratory system disease. Method: The sample of the study consisted of 490 patients treated in respiratory diseases of Dokuz Eylül University Hospital between 25 May - 27 June 2010. The data was collected with a question form for sociodemographic data and Short form 36 to measure the patients’ quality of life.. Numerical, frequencies, t test and variance test were used for analysis. Results: The average age of 50.94 ± 13:39 of the patients, while the average disease duration was 8.91 ±7.12 and 50.20% percent in chronic obstructive pulmonary disease patients, 60.82% percent were smokers. It was found that patients of 81.6% were receiving home care needs, 81.5% scroll household chores, cooking, cleaning needed on issues such as home care, 87.5% of home care given by family, 62.5% are not satisfied with the care at home, 40.8% Scroll of home care should be given by a nurse, and most expressed their shortness of breath, cough, sputum in the home care. The lowest mean scores of quality of life scale were physical and emotional role difficulties subgroups. Ones who had fatigue, sputum, and hemoptysis symptoms were lower physical function, role physical and emotional quality of life score Conclusion: The majority of patients in need of home care and were not satisfied with the home care provided by their families.It is very important that nurses are aware of the patients and their family relatives problems and support towards these problems at home to achieve the desired level of care for individuals with respiratory disease and improve the quality of life

Keywords:

Home care, respiratory system disease, quality of life,

PDF

___

Akbay S, Kurt B, Ertürk A ve ark. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Yaşam Kalitesi ve Solunum Fonksiyon Test İle İlişkisi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2001;49(3): 338-44.
Aksu T, Fadıloğlu Ç. Solunum Sistemi Hastalıklarında Evde Bakım Yönetimi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010;2(3):126-132.
Amorós Mm, Alorda C, Renom F ve ark. Quality of Life ın Patients With Chronic Obstructive Pulmonary Disease: The Predictive Validity of The Bode İndex. Chronic Respiratory Disease 2008;5(1): 7–11
Anderson KL. The Effect of Chronic Obstructive Pulmonary Disease on Quality of Life. Res Nurs Health 1995;18(1): 547-56.
Andresen EM, Allan RM. Health-Related Quality of Life Outcomes Measures; Arch Phys Med Rehabil
Atasever A, Erdinç E. Koah’ta Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003;51(4):446-55.
Atasever A, Kaçmaz Ö, Bacakoğlu F. Stabil Kronik Obstrüktif Akciğer Olgularında Yasam Kalitesini Etkileyen Faktörler. Toraks Dergisi 2005;6(1): 25-30.
Boueri FM, Bucher-Bartelson Bl, Glenn KA ve ark. Quality of Life Measured With A Generic Instrument (Short Form-36) Improves Following Pulmonary Rehabilitation ın Patients With Copd. Chest 2001; 119(1):77-84.
Brazier JE, Harper R, Jones NM ve ark. Validating The Sf-36 Health Survey Questionnaire: New Outcome Measure For Primary Care Bmj 1992;305(1):160-4.
Brown EL, Mcavay GJ, Raue PJ ve ark. Recognition of Depression Among Elderly Recipients of Home Care Services. Psychiatry Services2003;54(1):208–13.
Crockett AJ, Cranston JM, Moss JR ve ark. The Mos Sf-36 Health Survey Questionnaire ın Severe Chronic Airflow Limitation: Comparison With The Nottingham Healt Profile. Qual Life Res 1996;5(3):330-8.
Ertem G, Kalkım A, Bulut S ve ark. Radyoterapi Alan Hastaların Evde Bakım Gereksinimleri ve Yaşam Kaliteleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009;2(2): 5-9.
Falter LB, Gignac MA, Cott C. Adaptation to Disability In Chronic Obstructive Pulmonary Disease: Neglected Relationship to Older Adults’ Perceptions of Independence. Disabil Rehabil 2003; 25(1):795-806.
Fan VS, Curtis JR, Tu SP ve ark. Using Quality of Life to Predict Hospitalization and Mortality ın Patients With Chronic Lung Diseases. Chest 2002;122(1): 429-36.
Ferrer M, Alonso J, Morera J ve ark. Chronic Obstructive Pulmonary Disease Stage and Health-Related Quality of Life. The Quality of Life of Chronic Obstructive Pulmonary Disease Study Group. Ann Intern Med 1997;127(5):1072-9.
Gudmundsson G, Gislason T, Janson C ve ark. Risk Factors For Rehospitalisation ın Copd: Role Of Health Status, Anxiety and Depression. Eur Respir J 2005;26(3): 414-9.
Guyatt GH, Townsend M, Berman LB, Ve ark. Quality of Life ın Patients With Chronic Airflow Limitation. BR J. Dis Chest 1987;81(1):45-54.
Herna´Ndez Mte, Rubio M, Ruiz Fo ve ark. Results of A Home-Based Training Program For Patients With Copd. Chest 2000; 118(2):106–114.
Higuchi KAS, Christensen A, Terpstra J. Challenges ın Home Care Practice: A Decision-Making Perspective. J Community Health Nurs 2002;19(2): 225–236
Juniper EF, Norman GR, Cox Fm ve ark. Comparison of The Standart Gamble. Rating Scale. AQLQ and Sf-36 For Measuring Quality of Life ın Asthma. Eur Respir J 2001; 18(1): 38-44.
Kaptein AA, Brand PL, Dekker FW ve ark. Quality-Oflife ın A Long-Term Multicentre Trial ın Chronic Nonspecific Lung Disease: Assessmenr At Baseline. The Dutch CNSLD Studty Group. Eur Respir J 1993;6(1):1479-84.
Koçyiğit H, Aydemir Ö, Fişek G ve ark. Kısa Form-36 (Kf-36)’nın Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi 1999;12(1): 102-6.
Lopez Ad, Shibuya K, Rao C. ve ark. Chronic Obstructive Pulmonary Disease: Current Burden and Future Projections. Eur Respir J 2006; 27(2):397-412.
Mackowiak JI, Mahler DA. Evaluation of The Short-Form 36-Item Questionnaire to Measure Health- Related Quality of Life Patients With Copd. Chest 1995; 107(3): 1585-9.
Mahler DA. How Should Health Related Quality of Life Assesses ın Patientes With Copd? Chest
Mcsweeney AJ, Heaton RK, Grant I ve ark. Chronic Obstructive Pulmonary Disease; Socioemotional Adjusment and Life Quality. Chest 1990; 77(2): 309-11.
Miravitlles M, Calle M, Alvarez-Gutierrez F. ve ark. Exacerbations, Hospital Admissions and Impaired Health Status in Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Qual Life Res 2006; 15(1):471–80.
Oh EG. The Effects of Home-Based Pulmonary Rehabilitation İn Patients With Chronic Lung Disease. Int J Nurs Stud 2003;40(1):873–9.
Osman LM, Godden DJ, Friend JAR. ve ark. Quality of Life and Hospital Re-Admission ın Patients With Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Thorax 1997;52(2):67–71.
Özkan S, Durnaz Z, Demir T ve ark. Koah ve Astım Hastalarında Fonksiyonel Performans ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Solunum 2007;9(3): 158- 66.
Pinto J, González J, Ignácio C ve ark. Arenillas J, Maria M Nogueras A, Pedro G Gómez F. The Health- Related Quality of Life of Patients With Chronic Obstructive Pulmonary Disease and Asthma Evaluated By The SGRQ. Rev Port Pneumol 2010;16(4):543-58.
Prigatano GP, Wright EC, Levin D. Quality of Life and Its Predictors in Patients With Mild Hypoxemia and Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Arch Intern Med 2004;144(1):1613-9.
Puhan M, Scharplatz M, Troosters T ve ark. Pulmonary Rehabilitation Following Exacerbations of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Rev Port Pneumol 2009;127(5):322.
Reishtein Jl. Relationship Between Symptoms and Functional Performance in Copd. Research in Nursing & Health 2005;28(2): 39-47.
Salvany DA, Lamarca R, Ferrer M ve Ark. Healthrelated Quality of Life and Mortality in Male Patients With Chronic Obstructive Pulmonary Disease. AM J Respir Crit Care Med 2002;166(3): 680-5.
Sarpkaya Ü, Tuna H, Tabakoğlu E ve ark. Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığında Solunum Kasları Egzersizlerinin ve Aerobik Egzersiz Programının Yaşam Kalitesi Üzerine Etkileri. Türk Fiz Tıp Rehab Derg 2005;51(2):14-18.
Smith B, Appleton S, Adams R ve ark. Home Care By Outreach Nursing For Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Medical Care 2008;26(1):566-79.
Soyyiğit Ş, Erk M, Güler N ve ark. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Yaşam Kalitesinin Belirlenmesinde Sf- 36 Sağlık Taramasının Değeri. Tuberk Toraks 2006;54(2): 259-66.
Stahl E, Jansson SA, Jonsson AC. ve ark. Health Related Quality of Life, Utility and Productivity Outcomes Instruments: Ease of Completion By Subjects With Copd. Health and Quality of Life Outcomes 2003; 2(1):1-18.
Thome´ B, Dykes AK, Hallberg IR. Home Care With Regard to Definition, Care Recipients, Content and Outcome: Systematic Literature Review. J Clin Nurs 2003;12(1): 860–72.
Ubaĭdullaev AM, Salaeva MS. Role Of Social Factors in the Formation Of Life Quality Indices in Patients With Chronic Obstructive Pulmonary Diseases. Probl Tuberk Bolezn Legk 2009; 1(6):30-3.
Ünce D, Tunalı N, Savcı S ve ark. Kronik Obstruktif Akciğer Hastalıklarında Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları 2000; 11(1): 333-7.
Ünsar S, Yıldız Fındık Ü, Kurt S ve ark. Kanserli Hastalarda Evde Bakım ve Semptom Kontrolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2(5): 89-106.
Yorgancıoğlu A. Solunum Hastalıklarında Yaşam Kalitesi ve Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi Anketleri. Sağlıkta Birikim 2006; 1(2): 27-33.