MİYOKARD İNFARKTÜSÜ GEÇİREN HASTALARDA PSİKOSOSYAL SAĞLIK VE HASTALIK UYUMU

Fiziksel, psikolojik ve sosyal değişkenler hastalığa uyumu etkilemektedir. Hastalığa psikososyal uyumu, hastalık ve tedavi ile ilgili faktörlerin tümü etkilemektedir. Benzer şekilde hastalığa psikososyal uyum da, hastalığın seyrini olumlu veya olumsuz olarak etkilemektedir. Hastaların hastalığa uyumu ise, onun kişilik yapısına, fiziksel ve psikolojik gücüne, sosyokültürel özellikleri, psikososyal stresörleri, hastalıkla ilgili olumsuz duygular, baş etme yöntemleri, geçmiş deneyimleri, yaşam tarzı, kalıtımsal özellikleri, aile bireylerinden aldığı desteğe, hastalığın veya kaybının türü, tedavi ekibinin hastaya yaklaşımına bağlı olarak değişiklikler gösterebilir. Fiziksel hastalıklara eşlik eden ruhsal ve davranışsal sorunların düzeyi hastanın uyumunu, bakımını, tedavi süresini ve masraflarını etkileyebileceği gibi, hastalığın seyrini mortalitesini ve morbiditesini de olumsuz etkilemektedir. Kalp hastalıklarında ve özellikle de Miyokard İnfarktüsünde MI psikiyatik komplikasyonlar çok fazla gelişmektedir. Miyokard infarktüsünde ölüm ve beden imajına tehdit deneyimleyen bireylerde ciddi fiziksel sorunların yanı sıra, psikolojik sorunlar da ortaya çıkabilmektedir. Bireyler, kişilik özellikleri ile birlikte, hastalık nedeniyle depresyon, anksiyete, stres, hastalığa yönelik bilgi gereksinimi, hastalığı kontrol altında tutabilme ve sosyal destek ihtiyacı gibi faktölerden etkilenmektedir. Miyokard infarktüsü sonrası hastalar tıbbi tedavi, özbakım, fiziksel aktivitede kısıtlılık, hastalığa bağlı maddi harcamalarda artış hastaların anksiyete ve depresyon yaşamalarına neden olabilir. Hastalarda anksiyete, depresyon gibi psikiyatrik sorunların gelişimi, bireylerde geçici ya da sürekli uyum bozuklukları gözlenebilir. Literatür gözden geçirildiğinde, hastaların ruh sağlığını; benlik saygısı, stres, sosyal destek, psikolojik destek, duygusal sorunlar, fiziksel ve psikolojik yeterlilik durumu, hastalığa yönelik algılar, baş etme yöntemleri, sağlık profesyonelleriyle ilişkiler ve işbirliği gibi faktörlerin etkili olduğu bildirilmiştir. Makalede Miyokard infarktüsü geçiren hastalarda hemşirelerin destekleyici girişimleri uygulanabilmesi için; Miyokard İnfarktüsü geçirmiş hastaların ruhsal durumunu etkileyen etmenleri, psikososyal uyumlarının ve sorunları ile baş edebilme yeteneklerinin geliştirilmesine yönelik yaklaşımlara yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Miyokard İnfarktüsü, Ruh Sağlığı Hemşireliği, Psikososyal Sağlık, Hastalık Uyumu

PSYHOSOCIAL HEALTH AND ILLNESS ADJUSTMENT IN PATIENTS UNDERGONE MYOCARDIAL INFARCTION

Physical, psychological and social variables influence adaptation to disease. Psychological diseaseadaptation affects all the factors related to disease and treatment. Similarly, psychological diseaseadaptation may affect the course of disease favorably or adversely. Also patients’ diseaseadaptation may vary depending on individual’s personality, physical and psychological strength, socio-cultural characteristics, psycho-social stressors, negative feelings about disease, coping methods, previous experiences, life-style, hereditary features, support received from family members, type of disease or loss and the approach of therapy team to patient. The mental and behavioral problems level that accompany physical diseases affect patient’s adaptation, care, such as length and affect cost of treatment, course of disease, mortality and morbidity adversely. Cardiac diseases and especially myocardial infarction MI are psychiatric complications develop a lot. In myocardial infarction, psychological problems as well as serious physical problems may appear in individuals who suffer from a threat for death and bodily image. Individuals, along with their personal characteristics, are influenced from such factors as depression, anxiety, stress, need for information related to disease, to manage disease under control and need for social support. After myocardial infarction medical therapy, self-care, restricted physical activity and increase in disease-related expenditures may cause patients to experience anxiety and depression. Development of psychiatric problems such as anxiety or depression and continuous adjustment disorder may be seen in patients. When literature was reviewed it was reported that patients’ mental health was influenced by factors such as self-respect, stress, social support, psychological support, emotional problems, status of physical and psychological efficiency, perceptions toward disease, coping strategies, relationships with health professionals and cooperation. In order for nursing supportive approaches can be applied for patients undergone myocardial infarction, the article was involved the factors affecting patients’ mental conditions and the approaches toward developing skills to cope with psycho-social adaptation and problems

Keywords:

Myocardial İnfarction, Mental Health Nursing, Psychosocial Health, Adaptation,

PDF

___

Alaca Ç. (2008) Konsültasyon Liyezon Psikiyatri Hemşireliğine Duyulan Gereksinmenin İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
Ariyo AA, Haan M, Tangen CM, et al. (2000) Depressive symptoms and risk of coronary heart disease and mortality at elderly Americans. Circulation; 102: 1773-1779.
Bankier B, Littman A.B. (2002) Psychiatric Disorders and Coronary Heart Disease in Women-A Stili Neglected Topic: Revievv of the Literatüre from 1971 to 2000; Psychother Psychosom: 71(3).
Başar E, Vural M. (2006) Psikolojik faktörlerin koroner kalp hastalığına etkisi: Olumsuz psikolojik faktörlere müdahale edilmeli mi? – Derleme, Anadolu Kardiyoloji Dergisi; 6: 55-9.
Burg MM, Barefoot J, Berkman L et al. (2005) Low Perceived Social Support and Post–Myocardial Infarction Prognosis in the Enhancing Recovery in Coronary Heart Disease Clinical Trial: The Effects of Treatment, Psychosomatic Medicine 67:879–888-879.
Canlı ÖZ. (2002) Miyokard Enfarktüsü Geçiren Bireylerde McCorkle ve Young’ın Semptomlardan Rahatsızlık Duyma Ölçeği ve Ferrans ve Powers’ın Yaşam Kalitesi Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışmasının Yapılması, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
Cicala SR. (Ed) Tümer G. (1997) Kalp Hastalıkları, Medico Graphics Ajans Matbaacılık; HYB Yayıncılık, Ankara.
Dickens CM, McGowan L, Percival C, Tomenson B, Cotter L, Heagerty A, et al.(2006) Contribution of depression and anxiety to impaired health-related quality of life following first myocardial infarction. Br J Psychiatry Oct;189:367-72.
Drory Y, Kravetz S, Weingarten M. (2000) Comparison of sexual activity of women and men after a first acute myocardial infarction. Am J Cardiol; 85: 1283-7.
Durademir AB. (1993) İlk kez Miyokard İnfarktüsü Geçiren Hastalarda ve Hastaların Eşlerinde Anksiyete Düzeylerinin Saptanması, İstanbul Üniversitesi, sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Erdine S, Turfaner N. (2008) Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi No:62, Mart, s:143-146 .İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri.
Ferketich AK, Schwartzbaum JA, Frid DJ, Moeschberger ML. (2000) Depression as an antecedent to heart disease mong women and men in the NHANES I study. Arch Intern Med; 160: 1261-1268.
Glassman AH, O’Connor CM, Califf RM, et al. (2002) Sertralin treatment of major depression in patients with acute myocardial infarction or unstable angina. JAMA; 288: 701-709.
Griffiths, CA. (2006) The theories, mechanisms, benefits, and practical delivery of psychosocial educational interventions for people with mental health disorders. İnternational Journal of Psychosocial Rehabilitations, 11 (1), 21-28.
Güneş N, Sevim M, Özden S. (2002) Akut Miyokard Enfarktüsü Sonrası Depresyon ve Anksiyete Sıklılığı, Türk Aile Hekim Dergisi, 6(2):69-72.
Hoeman SP. (1996) Rehabilitation Nursing Process and Application, Second Edition, Mosby-Year Book, Inc, s; 361-384.
İncesazlı B.S. (2008) Koroner Hastalığı Olan Bireylerde ve Eşlerinde Öfke, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Katon W, Sullivan M, Clark M. (1995) Psychological factors, affecting medical conditions in cardiovascular disorders, Section, 26(4):1491-500.
Keeling A, et.al (1995) Nurse-İnitiated Telephone Follow-Up After Acute Myocardial İnfarction: A Pilot Study, Heart And Lung, January-February, 24;1: s:45-49.
Kınıkoğlu M. (2009) Kalbinize Sahip Çıkın, Doğan Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık Tic A.Ş., İstanbul.
Kocaman N. (2005) “Genel Hastane Uygulamasında Psikososyal Bakım ve Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Hemsireligi”. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1): 49-54.
Kubzansky LD, Kawachi I, Weiss ST, Sparrow D. (1998) Anxiety and coronary heart disease: a synthesis of epidemiological, psychological, and experimental evidence. Ann Behav Med ; 20: 47-58.
Lesperance F, Frasure-Smith N, Talajic M. (1996) Major depression before and after myocardial infarction: its nature and consequences. Psychosom Med ; 58: 99-110.
MacMahon KM, Lip GY. (2002) Psychological factors in heart failure: a review of the literature. Arch Intern Med; 162: 509-516.
Onat A. (2001) Risk factors and cardiovascular diseases in Turkey. Atherosclerosis 156:1-10.
Özer ZC, Şenuzun F, Tokem Y. (2009) Miyokart enfarktüslü hastalarda anksiyete ve depresyonun incelenmesi, Türk Kardiyoloji Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol ;37(8):557-562.
Özkan M, Baykal Y. (2001) Miyokard İnfarktüsü ve Tedavisi, İç Hastalıkları Günleri, GATA Matbaası.
Özkan S.(1993) Psikiyatrik Tıp Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi, İstanbul, Roche Yayınları, 103-8.
Penninx BW, Guralnik JM, Mendes de Leon CF, Pahor M, Visser M, Corti MC, et al.(1998) Cardiovascular events and mortality in newly and chronically depressed persons > 70 years of age. Am J Cardiol;81:988-94.
Pignalberi C, Ricci R, Santini M. (2002) Psychological stress and sudden death. Ital Heart J Suppl ; 3: 1011-1021.
Sakin TŞ (2007) Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde oluşturulan populasyonda kardiyovasküler risk faktörlerinin araştırılması, demografik özellikler ve psikososyal etkilerin değerlendirilmesi, İstanbul üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul.
Smith TW, Ruiz JM. (2002) Psychological influences on the development and course of coronary heart disease: current status and implications for research and practice. J Consult Clin Psychol ; 70: 548-568.
Stovsky B. (1992) Nursing İntervations for Risk Factor Reduction, Nursing Clinics of North America; 27:1, 257-270.
Taylor Barry C, (2003) Social Support for Patients After Myocardial Infarction, Journal of Cardiopulmonary Rehabilitation;23:413-414.
Thoresen CE, Bracke P. Reducing coronary recurrences and coronary-prone behavior: A structured group treatment approach, James L Spira (Ed.) Group Theraphy for medically I’ll patients. New York: Guilford. 1997: 92-129.
Tokem Y. (1999) Miyokard İnfarktüsü Geçiren hastalara Uygulanan Eğitim Programının Bakım sonuçlarına Etkisi, Ege Üniversitesi, Ege Üniversitesi hemşirelik Yüksek Okulu, İç Hastalıkları Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek lisans Tezi.
Vural M, Acer M. (2005a) Kırşehir İlinde Akut Koroner Sendrom Tedavisi Görmüş Hastalarda Depresyon Prevalansını Belirleme Çalışmasının Ön Bulguları: Beklenenin Üzerinde Yüksek Prevalans Değerleri. Anadolu Kardiyol Derg ; 5: 227-228.
Vural M, Acer M. (2005b) Koroner Arter Hastalığı Olan İki Kardiyak Olguda Antideprasan Tedavinin Sonuçları, Nobel Medicus Online Dergi.
Walsh J. (2010) Psychoeducation in mental health, Virginia Commonwealth University, page:3-8.
World Health Report (2002) : Reducing Risks, Promoting Healthy Life. Geneva, http:77www.asu.edu/educ/ epsl/CERU/Articles/CERU-0302-29-OWl.doc
www.tkd.org.tr/kilavuz/ko7.htm, Akut Miyokard İnfarktüsü Tedavi Kılavuzu, Erişim Tarihi, Eylül 2010.
Yazıcı K, Yazıcı AE (2003) Kardiyovasküler hastalıklardaki psikososyal risk etkenleri, Anadolu Psikiyatri Dergisi;4(2):106-112
Yıldız H, Pınar R (2004) Miyokard infarktüslü hastalarda cinsel disfonksiyon, Anadolu Kardiyoloji Dergisi, 4;309- 17.