Münevver KILIÇ, Zümrüt BAŞBAKKAL, Hatice Bal YILMAZ

Kemoterapi Uygulayan Çocuk Hemşirelerinin Aldıkları Koruyucu Önlemler ile Fiziksel Etkilenme Durumlarının İncelenmesi

Dünyada ve ülkemizde çeşitli nedenlere bağlı olarak kanser olgularındaartış gözlenmektedir. Buna bağlı olarak da kemoterapi ilaçlarının kullanımıgiderek yaygınlaşmaktadır. Kemoterapi ilaçları kanserli hücreler dışında,normal sağlıklı hücrelerde de olumsuz etki meydana getirmektedir. Ayrıcakemoterapi ilaçları, bu ilaçları hazırlayan ve uygulayan hemşire ve sağlık ekibiüyelerinde de olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Bu doğrultuda araştırma da,kemoterapi uygulayan çocuk hemşirelerinin aldıkları koruyucu önlemler ilek e m o t e r a p i u y g u l a m a l a r ı s o n u c u n d a f i z i k s e l e t k i l e n m e d u r u m l a r ı n ı nincelenmesi amaçlanmıştır.Tanımlayıcı tipteki araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş oluparaştırmanın evrenini, 20 Aralık 1998- 20 Şubat 1999 tarihleri arasında EgeÜniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, Sağlık BakanlığıDr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, YenişehirSosyal Sigortalar Kurumu Çocuk Hastanesi ve 9 Eylül Üniversitesi Tıp FakültesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğinde kemoterapi uygulayan 57 hemşireoluşturmaktadır.Araştırma verileri, anket formu ile elde edilmiştir. Verilerin değerlen dirilmesinde; yüzdelik, varyans analizi ve korelasyon testi uygulanmıştır.Araştırma sonucunda, hemşirelerin yaşları ve onkolojide çalışma yılları arttıkçakoruyucu önlemlere ilişkin davranışlarının da olumlu yönde arttığı belirlenmiştir.Kemoterapi uygulayan çocuk hemşirelerinin %84`ü kendilerinde kemoterapötikilaçların olumsuz fiziksel etkilerinden bazılarının görüldüğünü" belir tmişlerdir. Ayrıcakemoterapi tedavisi uygulayan çocuk hemşirelerinin, toplam korunma puan ortalamalarıile olumsuz fiziksel etkilerden bulantı, iştahsızlık ve depresyon bulgular, arasında daanlamlı korelasyon bulunmuştur p< 0.05

Anahtar Kelimeler:

Sözcükler: Kemoterapötik ilaçlar, onkoloji hemşireleri, mesleki maruz kalma, güvenlik önlemleri

THE EXAMINATION AT THE PROTECTIVE MEASURES TAKEN BY THE PEDIATRIC NURSES WHO ADMINISTER CHEMOTHERAPY AND THEIR SITUATION OF BEING PHYSICALLY EFFECTED BY CHEMOTHERAPIC AGENTS

The cancer incidence has been increasing because of different reasons in our country and in the world. For this reason, using chemotherapic drugs' have been increasing, too. But chemotherapic drugs have affected healthy cell except cancer cell. And also chemotherapic drugs have effected negatively nurse and health team mernbers who prepare and administer these drugs. So that , the purpose of this study is ta examine protective precautions which is applied by the pediatric nurses who administer chemotherapy and phyisical affecting conditions after they administer chemotherapy. The study has been carried out in the Ege University Hospital Pediatric Clinic, Health Ministry Dr. Behçet Uz Child Diseases Education and Research Hospital, Yenişehir Social Insurance Instution Child Hospital and 9 Eylül University Hospital Pediatric Clinic' nurses between December 20, 1998, to February 20, 1999. The sample of the study was composed of 57 nurses who administer chemoterapic drugs. The data was collected by means of data form with interview technique. In the data analysis, percentage, variance analysis and correlation analysis were applied. After the analysis these results have appeured. It was found that the nurse age and years of experience in the onchology clinic increased while behaviors which is concerning protective precautions were decreased. Eighty four percent of the nurses were pointed out that they have some negative physical affect of chemotherapic drugs. In addition, in the analysis ta determine the correlation between nausea, anorexia, depresyon and the mean score of the protective from side-effects of chemoterapics, it was obtained that there was statistically significant correlation p< 0.05 .

Keywords:

Chemoterapy drugs, onchology nurses, occupational exposurc, safcty rneasures,

PDF

___

Hen-Ami S, Shaham J, Rabins S, Melzer A, Ribak J (2001). The Inlluence of Nurses' Knowledge
Attitudes, and Health Beliefs on Thcir Safe Behaviour With Cytotoxic Drııgs in Israel. Cancer Nursing, 24: 3, 192-200
Cawley M M (1990). Recent advances in chemotherapy: administration and nursing implications.
The Nurs Clin North Am, 25, 377- 393. Dunne F C (1989). Safe handling of antineoplastik agents. Self-learning module. Cancer Nursing, 12: 2, 120-127.
Eren N (1997) Kemoterapide koruyucu önlemler.(içinde) Topuz E, Aydıner A (ed). Klinik onkoloji, temel ilkeler ve hemşirelik bakımı. Istanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Yayınları 4, 41-45.
Eser I (1989). Kanser tedavisi ve hemşirelik bakımı. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 5: 3, 89-113.
Karadakovan A (1992). Kemoterapi hemşireliği koruma ve bakım standartları. Izmir: Saray Medikal Yayıncılık.
Karadakovan A (1998). Kemoterapi uygulamalarında alınan koruyucu hemşirelik önlemlerinin gözlemlenmesi. ANKEM Derg 12: 1, 88-93.
Kendi güvenliğiniz için antikanser ilaçların uygulamalarında alınması gereken önlemler, uyulması gereken kurallar (kitapcık) (1992). Mustafa Nevzat Ilaç Sanayi A.Ş.
Kutluk T, Kars A (1994). Kanser konusunda genel bilgiler. 6. Baskı, Ankara: Türk Kanser
Araştırma va Savaş Kurumu Yayınları McCorckle R, Grant M, Stromberg MF, Baird B S (1996). Cancer Nursing A
Comprehensive Textbook, Second Edition, WB SaundersCompany, 1376-1383
Miaskowski C (1990). The future oncology nursing. A historical perspective. The Nurs Clin North Arn, 25, 461- 471.
Nieweg R M B, Boer M, Dubbleman R C ve ark. (1994). Safe handlin g of antineoplastik drugs: Results of a survey. Canser Nursirıg, 17: 6, 501- 511.
Petersen ..1 ( 1998). Kemoterapi (içinde) Birol L. (çev.) Hernşireler Için Kanser El Kitabı., 2.
Baskı, Ankara IV. Akşam Sanat Okulu Mat., 81-93
Schöneweiss 11.1 (1999). Schutzmassnahmen beim urrıgang mit zytostatika: beschaftigte in der onkologie müssen unterwiesen werden. Pflegezeitsehrift, 52:1, 33- 34.
Shortridgc L A, Lemasters G K, Valanis B ve ark. (1995) Menstrual eyeles in nurses handling antineoplastic drugs. Cancer Nursing. 18: 6, 439- 444
Tiffany R (ed) (1989) Oeology for nurses and health care professionals. 2. Baskı, London
Harper and Row Publishers. Valanis B G, Vollmer W N, Labuhr K T ve ark (1993). Acute symptoms associated with neoplastic drug handling among nurses. Canser Nursing, 16: 4, 288- 295.
Yalman D, Aydemir G, Gökmen E ve ark. (Çev. Ed) (1998). Kernoterapi sertilika programı, model 1 , Onkoloji Hernşireliği Kursu, )sinir.