Aysun BABACAN GÜMÜŞ, Gönül ÖZGÜR, Serap YILDIRIM

HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN UMUTSUZLUK DÜZEYLERİ VE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Bu araştırma huzurevinde yaşayan yaşlıların umutsuzluk düzeylerini ve etki eden faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipteki bu araştırma gerekli izinler alındıktan sonra, Aralık 2005–Ocak 2006 tarihleri arasında İzmir İli Gürçeşme Huzurevinde araştırmaya katılmayı kabul eden 101 sakinle yapılmıştır. Araştırma verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu ve Beck Umutsuzluk Ölçeği BUÖ ile toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde dağılımı, t testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan yaşlıların yaş ortalaması 75.03±6.29 olup, %54.5’inin erkek, %70.3’ünün dul, %55.4’ünün okuryazar, %31.7’sinin ev hanımı olduğu, %66.3’ünün gelir durumunu orta düzeyde algıladığı, %39.6’sının sosyal bir güvencesinin olmadığı, %73.3’ünün çocuğunun olduğu, %43.6’sının çocuğunun ziyaretine gelmediği belirlenmiştir. Yaşlıların BUÖ toplam puan ortalaması 8.96 ± 3.93 olarak saptanmıştır. Yaşlıların umutsuzluk düzeylerinin algılanan gelir düzeyi ve fizik sağlık algısına göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği p0.05 . Huzurevinde yaşayan yaşlıların umutsuzluk düzeylerinde etkili faktörlerin göz önünde bulundurulması ve bu doğrultuda hemşirelerin yaşlıların umut düzeylerini yükseltici girişimlerde bulunmaları önerilmektedir

Anahtar Kelimeler:

Yaşlı, huzurevi, umutsuzluk, etkili faktörler

THE LEVEL OF HOPELESSNESS OF NURSING HOME RESIDENTS AND EFFECTIVE FACTORS

This study has been conducted in order to examine the level of hopelessness of nursing home residents and effective factors. After having required concents, this descriptive study has been carried out between December 2005-January 2006 in Izmir Gürçeşme Nursing Home and included 101 residents who accepted to be involved in this research. Data were collected by Introductory Information Form and Beck Hopelessness Scale BHS . Data were analyzed using number, distribution of percentage, student t test, variance analysis. The mean age of elderly people included in this study was 75.03±6.29, of them 54.5% was men, 70.3% was widow, 55.4% was literate, 31.7% was housewife, and it was determined that 66.3% were middle-incomed, that 39.6% were those without any social security, that 73.3% had children, and that 43.6% were not visited by their children. Of attendant elderly people; overall average score for Beck Hopelessness Scale was 8.96 ± 3.93. There was a significant difference between perception of income level and physical health and the level of hopelessness of the elderly. p0.05 . It is suggested that effective factors in the level of hopelessness of nursing home residents should be considered and in that way that nursing interventions should be implemented to strengthen the level of hope of elderly people

Keywords:

Elderly, nursing home, hopelessness, effective factors,

PDF

___

Akgün HS, Bakar Ç, Budakoğlu Iİ (2004a). Dünyada ve Türkiye’de yaşlı nüfus eğilimi. Türk Geriatri Dergisi, 7(2): 105-110.
Akgün HS, Bakar Ç, Budakoğlu Iİ (2004b). Başkent Üniversitesi sağlık kuruluşlarında tedavi görmüş 65 yaş üstü hastaların fiziksel ve ruhsal durumları ile günlük yaşam aktivite durumlarının değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi, 7(3): 133-138.
Aydın İ, İşleyen S (2004). Huzurevinde kalan yaşlıların geleceğe yönelik beklentilerinin umutsuzluk düzeylerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3): 19-25.
Bakar A, Tutkun H, Sertbaş G (2005). Huzurevinde yaşayan yaşlıların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri dergisi, 6(4): 227-239.
Bayık A, Özgür G, Özsoy SA (2002). Huzurevinde yaşayan yaşlıların fiziksel sağlık sorunları ve hastalıklarına yönelik ilaç kullanma davranışları. Geriatri, 5(2): 68-74.
Beck CM, Rawlins RP, Williams SR (1984). Mental Health Psychiatric Nursing A Holistic Life-Cycle Approach, The CY Mosby Company, s. 449-511.
Berberoğlu U, Gül H, Eskiocak M ve ark (2002). Edirne Huzurevinde kalan yaşlıların kimi sosyodemografik özellikleri ve KATZ İndeksine göre günlük yaşam etkinlikleri. Geriatri, 5(4): 144-149.
Carpenito-Moyet LJ (2005). Hemşirelik Tanıları El Kitabı, (çev. Erdemir F), Nobel Tıp Kitabevleri, s.405.
Ceylan ME, Göka E (1998). Araştırma ve Klinik Uygulamada Biyolojik Psikiyatri, 2. Cilt, Birinci Baskı, İstanbul, s.125.
Çivi S, Tanrıkulu Z (2000). Yaşlılarda bağımlılık ve fiziksel yetersizlik düzeyleri ile kronik hastalıkların prevalansını saptamaya yönelik epidemiyolojik çalışma. Geriatri, 3(3): 85-90.
Demet MM, Taşkın EO, Deniz F ve ark (2002). Manisa huzurevlerinde kalan yaşlılarda depresyon belirtilerinin yaygınlığı ve ilişkili risk etkenleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(4): 290-299.
Erci B, Kılıç D, Şenyayla Ş (2000). Tüberkuloz hastalarında yaşam kalitesinin umutsuzluk düzeyi ile ilişkisi. I. Uluslararası & VIII. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Program ve Özet Kitabı, 29 Ekim – 2 Kasım, Antalya s: 93.
Frisch NC, Frisch LE (2002) Psychiatric Mental Health Nursing understanding the client as well as the condition, Second edition s.44-49.
Gençtan E (1998). Psikanaliz ve Sonrası, 8. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul
Göktaş K, Özkan İ (2006). Yaşlılarda depresyon. Türkiye’de Psikiyatri, 8(1): 30-37.
Güneş G, Demircioğlu N, Karaoğlu L (2005). Malatya şehir merkezinde yaşayan yaşlı kadınların günlük yaşam aktiviteleri, sosyal ve psikolojik fonksiyon düzeyleri. Türk Geriatri Dergisi, 8(2): 78-83
Karahan A, Güven S (2002). Yaşlılıkta evde bakım. Geriatri, 5(4): 155-159.
Khorshid L, Eşer İ, Zaybak A ve ark. (2004). Huzurevinde kalan yaşlıların yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 7(1): 45-50.
Küçük L (1999). Miyokart infarktüsü geçiren hastaların algıladıkları sosyal desteğin umut düzeylerine ve yoğun bakımda kalış sürelerine etkisi. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi; 3(2): 65-71.
Maral I, Aslan S, İlhan MN, Yıldırım A, Candansayar S, Bumin MA (2001). Depresyon yaygınlığı ve risk etkenleri: huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(4): 251-259.
Öz F (2004). Sağlık alanında temel kavramlar. İmaj İç ve Dış Ticaret AŞ, Ankara, s.205
Özgür G, Karaaslan A, Bayık A, Ergül Ş (2003). Huzurevinde yaşayan yaşlıların bireysel gereksinimlerinin değerlendirilmesi. II. Ulusal Yaşlılık kongresi, 9-12 Nisan 2003, Denizli, s.348-360.
Pınar R, Sabuncu N (2000). Depremzedelerde umutsuzluk ve öfke. I. Uluslarası VIII. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 29 Ekim- 2 Kasım 2000, Antalya, s:431-436.
Richards T (1995). Ageing cost. British Medical Journal, 347(3): 896.
Savaşır I, Şahin NH (1997). Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları No: 9, Özyurt Matbaacılık
Solak M, Başer G (2003). Meme ve meme dışı kanserli kadın hastaların umutsuzluk ve yaşam kalitesi düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi; 6(6), Kasım Aralık, 38-47.
Şahin EM, Özer C, Ölüç C, Tunç Z (2005). Huzurevinde kalan yaşlılarda demans ve depresyon. Türk Geriatri Dergisi, 8(1): 22-24.
Tan M, Okanlı A, Karabulutlu E, Erdem N (2005). Hemodiyaliz hastalarında sosyal destek ve umutsuzluk arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi; 8(2): 32-39.
Tetik A, Parlar S, Özçırpıcı B (2005). Huzurevinde ve evinde yaşayan yaşlıların yaşadıkları umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. 3. Uluslar arası 10. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Özet Kitabı, 7-10 Eylül 2005, s.94.
Topbaş M, Yarış F, Çan G ve ark. (2001). Trabzon huzurevi ve sürekli bakım merkezindeki yaşlıların, depresif duygu durumları. 7. Halk Sağlığı Günleri Bildiri Kitabı, 11-13 Eylül 2001, Eskişehir, s.16.
Üstün B, Bahar Z, Partlak N ve ark. (2005). Bakımevinde yaşayan yaşlılarda depresyon ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. ZSYOD, 1(1): 26-33.