Batı Anadolu'da hayata geçirilemeyen bir proje:İzmir-Çanakkale demir yolu

Endüstri Devrimi'nin bir ürünü olarak 19. yüzyıldan itibaren Avrupa'da inşa edilmeye başlanan demiryolları ekonomik beklentileri karşılamanın çok ötesine geçerek siyasi ve toplumsal sonuçlara yol açmıştı. Demiryolları, ülkelerin iç dinamikleri üzerinde olduğu kadar merkez ülkeler için çevre ülkeler üzerinde kuracağı ekonomik nüfuzun en önemli araçlarından biri haline gelmişti. Çevrenin merkezi olan ülkeler için de çeşitli amaçlara hizmet eden demiryolları bu ülkelerde çevrenin çevresi bakımından daha farklı sonuçlar doğurmuştur. Bu makalenin amacı, demiryollarının Osmanlı'daki gelişimi bağlamında çizilen çerçevede hayata geçirilemeyen bir proje olarak izmir-Çanakkale demiryolu projesini incelemektir.

A railway that was never build:İzmir -Çanakkale railwey project

As a product of the Industrial Revolution, the railways that began to be built had unintended political and social consequences on countries that went far beyond economic expectations. Apart from having an impact on the internal dynamics of core countries railways served as one of the most important agents of economic influence that these countries aimed to establish on the periphery countries. Railways produced completely different consequences for the periphery countries which act as the core of the periphery. The aim of this article is, therefore, to analyze the İzmir-Çanakkale railway project within the framework of the development of the railways in the Ottoman Empire.

PDF

___

AHENK. 1 Aralık 1913,12 Nisan 1914 ve 5 Temmuz 1914.
ANADOLU SEVAHİLİ, Tanin, 10 Nisan 1914.
AYDIN, SUAVİ (2001): Türkiye'nin Demiryolu Serüvenine Muhtasar Bir Bakış, Kebikeç. 11:49-94.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, Dâhiliye Nezareti, Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti, 89/40, no. 1,2 ve 4.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, Hariciye Nezareti, Siyasi Kısım, 1987/5, no. 19.
CAN, Bilmez Bülent (2000): Demiryolundan Petrole Chester Projesi (1908-1923). Tarih Vakfı Yurt Yayınlan, İstanbul.
HOBSBAWM. ERİC (1998): Devrim Çağı, Ankara. Dost Kitabevi
KASABA, REŞAT (1993): Osmanlı İmparatorluğu ve Dünya Ekonomisi: On Dokuzuncu Yüzyıl, çev. Kudret Emiroğlu, Belge Yayınları, İstanbul.
KAYNAK, MUHTEŞEM (1984): Osmanlı Ekonomisinin Dünya Ekonomisine Eklemlenme Sürecinde Osmanlı Demiryollarına Bir Bakış, Yapıt, 5:66-85.
KURMUŞ. ORHAN (1977): Emperyalizmin Türkiye'ye Girişi, İstanbul. Bilim Yayınlan.
LERNER, ROBERT E.; Meacham, Standish ve Burns, Edward Mcnall; Western Civilizations, eleventh edition. New York, W. W. Norton & Company.
OUTLINE OF RAILROAD HISTORY, http://inventors.about.com/library/inventors/blrailroad.htm, 18.10.211
ÖZYÜKSEL, MURAT (1988): Anadolu ve Bağdat Demiryolları, İstanbul Arba Yayınlan.
PRO/FO, 195/2458. dosya no: 612/9. C. E. S. Palmer'dan istanbul başkonsolosluğuna, 10 Şubat 1914.
PUBLİC RECORD OFFICE, FOREİGN OFFİCE.195/458,dosya no:612/9.C. E. S.Palmerdan İstanbul başkonsolosluğuna, 20 Şubat 1914.
PUBLIC RECORD OFFICE, Foreign Office, 195/458. dosya no: 612/9. C. E. S. Palmer'dan istanbul başkonsolosluğuna. 10 Şubat 1914.
RAİLROADS AND THEİR IMPACT (2011), http://www.fiowofhistory.com (18.10.2011).
RAILWAY SECTOR: FACT FINDING MISSION TO TURKEY (2011): http://www.britishexpertise.org/bx/upload/Newsletter/ Rail_Turkey.pdf (29.10.2011).
REPORT BY MAJOR LAW ON RAILWAYS İN ASİATİC TURKEY, TURKEY. No. 4 (1896), Presented to the Houses of Parliament by Command of Her Majesty, May 1896.
ŞEN, LEYLA (2001): Merkez-Çevre İlişkilerinin Önemli Bir Dinamiği Olarak Osmanlı İmparatorluğu'nda Ulaştırma Sistemleri. Kebikeç, 11:95-124.
YENEROĞLU KUTBAY, ELİF (2005): Doğu Ege Adaları nın Osmanlı Hakimiyetinden Çıkışı ve Bunun Aydın Vilayeti ne Etkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi. Atatürk İlkeleri ve inkılap Tarihi Enstitüsü, basılmamış doktora tezi.