19423

Üniversite Öğrencilerinde Benlik Saygısı ile Kendini Sabotaj Arasındaki İlişkide Öz Şefkatin Aracı Rolü

Bu çalışmanın amacı, benlik saygısı ile kendini sabotaj arasındaki ilişkide öz şefkatin aracı rolünü incelemektir. Ayrıca çalışma değişkenlerinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma, farklı üniversitelerde öğrenim gören 344 (270 kadın, 73 erkek, 1 diğer) öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Kendini Sabotaj Ölçeği, Öz-Duyarlık Ölçeği ve kişisel bilgi formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin kendini sabotaj düzeyleri ile öz şefkat ve benlik saygısı düzeyleri arasında negatif yönlü, öz şefkat düzeyleri ile benlik saygısı düzeyleri arasında pozitif yönlü ve istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde ilişki olduğu saptanmıştır. Gerçekleştirilen aracılık analizi sonuçlarına göre benlik saygısı ile kendini sabotaj arasındaki ilişkide öz şefkatin kısmi aracı rolü olduğu bulunmuştur. Bu araştırmanın sonuçlarından hareketle, başarısızlık durumlarında benlik kavramlarına gelebilecek olumsuz yorumlardan kaçınmak için olası başarısızlıklarını açıklayabilmek amacıyla kendilerine zarar verecek stratejilere ihtiyaç duymamaları, diğer bir ifadeyle kendilerini sabote etmemeleri için bireylerin benlik saygıları ve öz şefkat düzeylerini artırmanın önem taşıdığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Öz şefkat, Benlik saygısı, Kendini sabotaj

The Mediating Role of Self-Compassion in the Relationship Between Self-Esteem and Self-Handicapping among University Students

The purpose of this study is to investigate the mediating role of self-compassion in the relationship between self-esteem and self-handicapping. In addition, it was examined whether the study variables differed according to gender. This study was conducted with 344 (270 females, 73 males, and 1 non-binary) undergraduate students from different universities. The Rosenberg Self-Esteem Scale, the Self-Handicapping Scale, the Self-Compassion Scale, and the personal information form were used for collecting data. The analysis revealed that self-handicapping negatively corrrelated with self-compassion and self-esteem, while self-compassion positively correlated with self-esteem. In accordance with the results of the mediation analysis, it was found that self-compassion had a partial mediating role between self-esteem and self-handicapping. Based on the results of this research, it is critical for individuals to increase their self-esteem and self-compassion levels so that they do not need strategies that will harm them to avoid negative comments on their self-concepts in case of failure, in other words, they do not self-handicap.

Keywords:

Self-compassion, Self-esteem, Self-handicapping,

PDF

___

Akın, A. (2012). Self-Handicapping Scale: A study of validity and reliability. Education and Science, 37(164), 176-187.
Akın, Ü., & Akın, A. (2015). The predictive role of self-compassion on self-handicapping in Turkish university students. Ceskoslovenská Psychologie, 59(1), 33-43.
Akın, Ü., Akın, A. ve Abacı, R. (2007). Öz-Duyarlık Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Eğitim Dergisi, 33(33), 1-10.
Alaoğlu, G. (2020). Mükemmeliyetçilik, kendini sabotaj, öz-şefkat ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
Anlı, G., Akın, A., Şar, A. H. ve Eker, H. (2015). Kendini sabotaj ile psi̇koloji̇k iyi olma arasindaki ili̇şki̇ni̇n çeşi̇tli̇ deği̇şkenler açısından incelenmesi. 54, 160-172. doi: 10.17755/esosder.84791
Avan, O., ve Çakmak, S. (2020). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık, tek başınalık ve benlik saygısı ilişkisi. Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 2(1), 19-35.
Aydın, A. ve Kahraman, N. (2020). Hemşirelik öğrencilerinde kendini sabotaj: Psikolojik ihtiyaçlar ve öz-duyarlık üzerine etkisi. Cukurova Medical Journal, 45(4), 1625-1633. doi: 10.17826/cumj.748170
Bae, J., Yoo, H. S., & Lee, J. (2022). Identifying latent classes of self-esteem level, self-esteem stability, and internalized shame among Korean college students: Relations to self-handicapping behaviors. Personality and Individual Differences, 194, 111634. doi: 10.1016/j.paid.2022.111634
Barnard, L. K., & Curry, J. F. (2011). Self-compassion: Conceptualizations, correlates, and interventions. Review of General Psychology, 15(4), 289-303. doi: 10.1037/a0025754
Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. doi: 10.1037/0022-3514.51.6.1173
Barry, C. T., Loflin, D. C., & Doucette, H. (2015). Adolescent self-compassion: Associations with narcissism, self-esteem, aggression, and internalizing symptoms in at-risk males. Personality and Individual Differences, 77, 118-123. doi: 10.1016/j.paid.2014.12.036
Barutçu Yıldırım, F. (2015). Self-handicapping among university students: The role of gender, self-esteem, procrastination, test anxiety, and self-compassion. (Unpublished dissertation). Middle East Technical University, Ankara.
Barutçu Yıldırım, F. ve Demir, A. (2017). Kendini engellemenin yordayıcıları olarak öz saygı, öz anlayış ve akademik özyeterlilik. Ege Eğitim Dergisi, 2017(18), 676-701. doi: 10.12984/egeefd.315727
Barutçu Yıldırım, F., & Demir, A. (2020). Self-handicapping among university students: The role of procrastination, test anxiety, self-esteem, and self-compassion. Psychological Reports, 123(3), 825-843. doi: 10.1177/0033294118825099
Berglas, S., & Jones, E. E. (1978). Drug choice as a self-handicapping strategy in response to noncontingent success. Journal of Personality and Social Psychology, 36(4), 405-417. doi: 10.1037/0022-3514.36.4.405
Bleidorn, W., Arslan, R. C., Denissen, J. J. A., Rentfrow, P. J., Gebauer, J. E., Potter, J., & Gosling, S. D. (2016). Age and gender differences in self-esteem–A cross-cultural window. Journal of Personality and Social Psychology, 111(3), 396-410. doi: 10.1037/pspp0000078
Breines, J. G., & Chen, S. (2012). Self-compassion increases self-improvement motivation. Personality and Social Psychology Bulletin, 38(9), 1133-1143. doi: 10.1177/0146167212445599
Çelik, Y. ve Atilla, G. (2019). Üniversite öğrencilerinde kendini sabotaj, olumsuz değerlendirilme korkusu ve benlik saygısı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 177–198.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı. (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Doğan, T., Totan, T. ve Sapmaz, F. (2009). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı ve sosyal zeka. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17), 235-247.
Donald, J. N., Ciarrochi, J., Parker, P. D., Sahdra, B. K., Marshall, S. L., & Guo, J. (2018). A worthy self is a caring self: Examining the developmental relations between self-esteem and self-compassion in adolescents. Journal of Personality, 86(4), 619-630. doi: 10.1111/jopy.12340
Efilti, E., ve Çıkılı, Y. (2017). Investigation of self-esteem and occupational self-esteem of special education department. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 99-114.
Feick, D. L., & Rhodewalt, F. (1997). The double-edged sword of self-handicapping: Discounting, augmentation, and the protection and enhancement of self-esteem. Motivation and Emotion, 21(2), 147-163. doi: 10.1023/A:1024434600296
Field, A. (2018). Discovering statistics using IBM SPSS (5th ed.). London: Sage.
Germer, C. K., & Neff, K. D. (2013). Self-compassion in clinical practice. Journal of Clinical Psychology, 69(8), 856-867. doi: 10.1002/jclp.22021
Güleç, H. ve Özbek Ayaz, C. (2017). Öğretmen adaylarının benlik saygıları ve mesleki benlik saygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 556-579. doi: 10.14686/buefad.290240
Harris, R. N., & Snyder, C. R. (1986). The role of uncertain self-esteem in self-handicapping. Journal of Personality and Social Psychology, 51(2), 451-458. doi: 10.1037/0022-3514.51.2.451
Hirt, E. R., McCrea, S. M., & Boris, H. I. (2003). “I know you self-handicapped last exam”: Gender differences in reactions to self-handicapping. Journal of Personality and Social Psychology, 84(1), 177-193. doi: 10.1037/0022-3514.84.1.177
İmanoğlu, M. C. (2021). Algılanan ebeveynlik tutumları, benlik saygısı, olumlu-olumsuz duygulanım ve öz-şefkat ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
Jones, E. E., & Berglas, S. (1978). Control of attributions about the self through self-handicapping strategies: The appeal of alcohol and the role of underachievement. Personality and Social Psychology Bulletin, 4(2), 200-206.
Jones, E. E., & Rhodewalt, F. (1982). The Self-Handicapping Scale. New Jersey: Princeton University.
Kamuk, Y. U., Evli, F. ve Tecimer, H. (2018). Futbol hakemleri̇ni̇n kendi̇ni̇ sabotaj düzeyleri̇. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2257-2267. doi: 10.17218/hititsosbil.461486
Leadbeater, B. J., Kuperminc, G. P., Blatt, S. J., & Hertzog, C. (1999). A multivariate model of gender differences in adolescents’ internalizing and externalizing problems. Developmental Psychology, 35(5), 1268-1282. doi: 10.1037/0012-1649.35.5.1268
Leary, M. R., & Shepperd, J. A. (1986). Behavioral self-handicaps versus self-reported handicaps: A conceptual note. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1265-1268. doi: 10.1037/0022-3514.51.6.1265
McCrea, S. M., Hirt, E. R., Hendrix, K. L., Milner, B. J., & Steele, N. L. (2008). The worker scale: Developing a measure to explain gender differences in behavioral self-handicapping. Journal of Research in Personality, 42(4), 949-970. doi: 10.1016/j.jrp.2007.12.005
Menard, S. (1995). Applied logistic regression analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
Mertler, C. A., & Vannatta Reinhart, R. (2017). Advanced and multivariate statistical methods: Practical application and interpretation (6th ed.). New York: Routledge.
Neff, K. D. (2003a). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2(2), 85-101. doi: 10.1080/15298860309032
Neff, K. D. (2003b). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2(3), 223-250. doi: 10.1080/15298860309027
Neff, K. D. (2011). Self-compassion, self-esteem, and well-being. Social and Personality Psychology Compass, 5(1), 1-12.
Neff, K. D., & Vonk, R. (2009). Self-compassion versus global self-esteem: Two different ways of relating to oneself. Journal of Personality, 77(1), 23-50. doi: 10.1111/j.1467-6494.2008.00537.x
Özlü, G., & Topkaya, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde kendini sabotajın yordayıcısı olarak cinsiyet, yaş ve farklı mükemmeliyetçilik tarzları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1220-1232. doi: 10.24106/kefdergi.3757
Pandey, R., Tiwari, G. K., Parihar, P., & Rai, P. K. (2021). Positive, not negative, self‐compassion mediates the relationship between self‐esteem and well‐being. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 94(1), 1-15. doi: 10.1111/papt.12259
Petersen, L. E. (2014). Self-compassion and self-protection strategies: The impact of self-compassion on the use of self-handicapping and sandbagging. Personality and Individual Differences, 56(1), 133-138. doi: 10.1016/j.paid.2013.08.036
Pulford, B. D., Johnson, A., & Awaida, M. (2005). A cross-cultural study of predictors of self-handicapping in university students. Personality and Individual Differences, 39(4), 727-737. doi: 10.1016/j.paid.2005.02.008
Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. New Jersey: Princeton University Press.
Rosenberg, M., Schooler, C., Schoenbach, C., & Rosenberg, F. (1995). Global self-esteem and specific self-esteem: Different concepts, different outcomes. American Sociological Review, 60(1), 141-156. doi: 10.2307/2096350
Rucker, D. D., Preacher, K. J., Tormala, Z. L., & Petty, R. E. (2011). Mediation analysis in social psychology: Current practices and new recommendations. Social and Personality Psychology Compass, 5(6), 359-371. doi: 10.1111/j.1751-9004.2011.00355.x
Schwinger, M., Wirthwein, L., Lemmer, G., & Steinmayr, R. (2014). Academic self-handicapping and achievement: A meta-analysis. Journal of Educational Psychology, 106(3), 744-761. doi: 10.1037/a0035832
Shepperd, J. A., & Arkin, R. M. (1989). Determinants of self-handicapping: Task importance and the effects of preexisting handicaps on self-generated handicaps. Personality and Social Psychology Bulletin, 15(1), 101-112. doi: 10.1177/0146167289151010
Snyder, C. R., & Smith, T. W. (1982). Symptoms as self-handicapping strategies: The virtues of old wine in a new bottle. In G. Weary & H. L. Mirels (Ed.). Integrations of Clinical and Social Psychology (pp. 104-127). New York: Oxford University Press.
Şahin, A. ve Gacar, A. (2022). Spor eğitimi alan öğrencilerde benlik saygısının liderlik davranışlarına etkisinin incelenmesi. Kesit Akademi Dergisi, 8(32), 446-464. doi: 10.29228/kesit.62696
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2014). Using multivariate statistics (6th ed.). Edinburgh: Pearson.
Tice, D. M., & Baumeister, R. F. (1990). Self-esteem, self-handicapping, and self-presentation: The strategy of inadequate practice. Journal of Personality, 58(2), 442-464.
Türesin Tetik, H., Oral Ataç, L. ve Köse, S. (2019). Öz yeterlilik algısı ile kendini sabotaj eğilimi arasındaki ilişkide benlik saygısının aracı rolü. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 23(1), 17-29.
Üzar Özçetin, Y. S. ve Hiçdurmaz, D. (2016). Kendini sabote etme ve ruh sağlığı üzerine etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 145-154. doi: 10.18863/pgy.13806
Wallace, B. A., & Shapiro, S. L. (2006). Mental balance and well-being: Building bridges between Buddhism and western psychology. American Psychologist, 61(7), 690-701. doi: 10.1037/0003-066X.61.7.690
Warner, S., & Moore, S. (2004). Excuses, excuses: Self-handicapping in an Australian adolescent sample. Journal of Youth and Adolescence, 33(4), 271-281. doi: 10.1023/B:JOYO.0000032636.35826.71
Yarnell, L. M., Stafford, R. E., Neff, K. D., Reilly, E. D., Knox, M. C., & Mullarkey, M. (2015). Meta-analysis of gender differences in self-compassion. Self and Identity, 14(5), 499-520. doi: 10.1080/15298868.2015.1029966
Zuckerman, M., & Tsai, F. F. (2005). Costs of self-handicapping. Journal of Personality, 73(2), 411-442. doi: 10.1111/j.1467-6494.2005.00314.x