Öğretim Üyelerinin Lisansüstü Öğrencilerden Beklentilerinin İncelenmesi

Öğretim üyelerinin eğitim yönetimi yüksek lisans ve doktora programına devam edenlerden beklentilerinin incelendiği bu araştırma 2020-2021 akademik döneminde Ankara’da dört devlet üniversitesinde görevli 12 öğretim üyesi ile yürütülmüştür. Nitel araştırma yönteminde olgubilim deseni kullanılan araştırmada, veriler araştırmacıların geliştirdiği yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış olup çözümünde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada öğretim üyelerinin lisansüstü öğrencilerden ders, yeterlik, tez dönemindeki ve bireysel beklentileri, öğrencilerle iletişim kanalları, öğrenci tipleri ve süreçte yaşanan sorunlar ele alınmıştır. Araştırma bulgularına göre öğrencilerin öğretim üyeleri ile uygun zaman diliminde uygun yöntemle iletişim kurmaları önemlidir; az okuma, etik ihlal, zamanı yönetme, derse devam sağlama, eksik motivasyon, öğretim üyesi ve öğrenci iletişimi, nitelik, kaynakların yetersiz olması gibi faktörlerin lisansüstü eğitimde sorun oluşturması gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Ayrıca lisansüstü eğitime devam edebilmede görev yapılan kurumun izin konusunda desteğinin sağlanmasının önemi ortaya konmuştur. Araştırmada lisansüstü derslerin çeşitliliğinin artırılması önemlidir; ayrıca doğru iletişim kanallarının kullanılması, lisansüstü eğitime gereken zamanın ayrılması gibi öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Lisansüstü eğitim, Eğitim yönetimi, Öğretim üyesi, Beklenti kuramı

Examining The Expectations of Lecturers From Graduate Students

This research, which examines the expectations of academics from those who continue their Educational Administration master’s and doctorate programs, was conducted with 12 academics working at four state universities in Ankara in the 2020-2021 academic year. A qualitative research method, phenomenological design and an interview guide developed by the researchers were used. To analyze the data content analysis was applied. Academics expressed their opinions on the lectures, coursework period through personal expectations, communication methods with students, the characteristics of graduate students, and problems of the graduate education. In this research, it is revealed out that graduate education problems are communication styles with academics, less reading, ethic rules, managing time, attending courses, insufficient motivation, relation between the students and academicians, lack of courses that focus on practice, lack of course variety. In addition, the significance of providing organization support where students work in order to continue graduate education has been revealed. In the research, increasing the number of courses is important; besides, using the right communication channels, and allocating the necessary time for graduate education were suggested.

Keywords:

Graduate education, Educational administration, Faculty members, Expectation theory,

PDF

___

Akgün, Ö. E. ve Güntaş, S. (2018). Lisansüstü öğrencilerin bilimsel araştırma yeteneklerinin danışman görüşlerine dayalı olarak incelenmesi: Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti örneği. Sakarya University Journal of Education, 8(2), 131-144. doi: 10.19126/suje.365103
Akman, Y., Kelecioğlu, H. ve Bilge, F. (2006). Öğretim elemanlarının iş doyumlarını etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 11-20.
Alabaş, R., Kamer, S. ve Polat, Ü. (2012). Öğretmenlerin kariyer gelişimlerinde lisansüstü eğitim tercih sebepleri ve süreçte karşılaştıkları sorunlar. e-International Journal of Educational Research, 3(4), 89-107.
Alhas, A. (2006). Lisansüstü eğitim yapmakta olan milli eğitim bakanlığı öğretmenlerinin lisansüstü eğitime bakış açıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Arastaman, G., Fidan, İ. ve Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75. doi: 10.23891/efdyyu.2018.61
Aslanargun, E. (2007). Modern eğitim yönetimi anlayışına yönelik eleştiriler ve postmodern eğitim yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 13(2), 195-212.
Aydemir, S. ve Çam, Ş. (2015). Lisansüstü öğrencilerinin lisansüstü eğitimi almaya ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Education, 4(4), 4-16. doi: 10.19128/turje.00354
Aydın, A. ve Uysal, Ş. (2014). Türkiye’de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 177-202. doi: 10.17240/aibuefd.2014.14.1-5000091508
Aydın, İ. (2019). Akademik etik (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Başer, N., Narlı, S. ve Günhan, B. (2005). Öğretmenlerin lisansüstü eğitim almalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 129-135.
Bayrakçeken, S., Oktay, Ö., Samancı, O. ve Canpolat, N. (2021). Motivasyon kuramları çerçevesinde öğrencilerin öğrenme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 677-698.
Bilge, F., Akman, Y. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretim elemanlarının iş doyumlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 32-41.
Bursalıoğlu, Z. (2003). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
Çetinkaya, B. (2016). Çalışanların pozitif duygulanım, başkalarına duyduğu güven ve yaşam doyumu düzeylerinin iş motivasyonuna etkileri: Beklenti kuramı yaklaşımı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
Çoruk, A., Çağatay, Ş. M. ve Öztürk, H. (2016). Lisansüstü eğitimde kayıt ve devam sorunları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 165-178.
Demir, S. ve Akbaba, A. (2018). Akademisyenlerin mesleki motivasyonları ile iş tatmini arasındaki ilişki. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1256-1286.
Dilci, T. (2019). Eğitim bilimleri örnekleminde lisansüstü eğitimin niteliksel boyutuna ilişkin görüşler (nitel bir çalışma). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 159-179. doi: 10.18069/firatsbed.538667
Doğrul, H. ve Yanpar-Yelken, T. (2022). Öğretim elemanlarının ve lisansüstü öğrencilerinin birbirlerine olan beklentileri ile metaforik algılarının incelenmesi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1), 1-22. doi: 10.33907/turkjes.893521
Ersoy, A. (2019). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.) Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde, (ss. 81-139). Ankara: Anı.
Gömleksiz, M. N. ve Yıldırım, F. (2013). Lisansüstü eğitim alan öğrencilerin lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri. İ. Güleç, Ö. E. Akgün ve M. Bayrakçı (Ed), VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 68-74). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
Günay, D. (2018). Türkiye’de lisansüstü eğitim ve lisansüstü eğitime felsefi bir bakış. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(2), 71-88.
Kahraman, Ü. ve Tok, T. (2016). Eğitim yönetimi denetimi planlaması ve ekonomisi lisansüstü öğrencilerinin aldıkları eğitim hakkındaki görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 147-164.
Karagül, T. (1996). Yükseköğretim programları için gerekli öğrenci yeterlikleri ve öğrenci seçme süreci. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Karakütük, K. (2000). Öğretmenlerin lisansüstü öğretimi konusunda yönetici ve öğretmenlerin görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 12,193-209.
Karaman, S. ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: Sorunlar ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 94-114.
Koşar, D., Er, E. ve Kılınç, A. Ç. (2020). Yüksek lisans yapmak: Eğitim yönetimi öğrencilerinin lisansüstü eğitim yapma nedenlerine ilişkin nitel bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 53, 370-392. doi:10.21764/maeuefd.581698
Kurtulmuş, M. ve Ardıç, T. (2013). Lisansüstü öğrencilerin bilimsel araştırma sürecine ilişkin gözlemledikleri etik dışı davranışlar. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 831-840. doi: 10.7827/TurkishStudies.6076
Ottekin-Demirbolat, A. (2005). Yüksek lisans öğrencilerinin program ve öğretim elemanlarından beklentileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 47-64.
Örücü, D. ve Şimşek, H. (2011). Akademisyenlerin gözünden Türkiye’de eğitim yönetiminin akademik durumu: Nitel bir analiz. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(2), 167-197.
Özçakır-Sümen Ö. ve Kesten, A. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretim elemanlarından beklentileri ve beklentilerinin karşılanma düzeyine ilişkin görüşleri. Gaziantep University Journal of Social Sciences 13(1), 183-183.
Özdemir, M. (2018). Eğitim yönetimi: Alanın temelleri ve çağdaş yönelimler. Ankara: Anı.
Özmen, Z. M. ve Aydın-Güç, F. (2013). Doktora eğitimi ile ilgili yaşanan zorluklar ve baş etme stratejileri: Durum çalışması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 214-219.
Recepoğlu E. ve Kılınç, A. Ç. (2014). Türkiye’de okul yöneticilerinin seçilmesi ve yetiştirilmesi, mevcut sorunlar ve çözüm önerileri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1817-1845.
Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2019). Motivasyon temelleri. İ. Erdem (Ed.), Örgütsel davranış içinde, (G. Ordun, çev. ed., 14. baskı), (ss. 203-233). Ankara: Nobel.
Sayan, Y. ve Aksu, H. (2005). Akademik personel olmadan lisansüstü eğitim yapan bireylerin karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel çalışma: Dokuz Eylül Üniversitesi-Balıkesir Üniversitesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 59-67.
Saylık, A. ve Hiçyılmaz, C. (2021). Lisansüstü eğitime devam eden öğretmenlerin okullarda oluşturduğu durum: Okul yöneticileri ne düşünüyor? Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 635-657.
Sezgin, F., Kılınç, A. ve Kavgacı, H. (2012). Yüksek lisans öğrencilerinin iyi bir tez danışmanından beklentilerine ilişkin nitel bir çalışma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 129-148.
Sezgin, F., Koşar, D., Koşar, S. ve Er, E. (2017). Öğretmenlerin öğrenciye yönelik metaforlarının belirlenmesine ilişkin nitel bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 600-611. doi: 10.16986/HUJE.2016018864
Swaminathan, S., & Jawahar, P. D. (2013). Job satisfaction as a predictor of organizational citizenship behaviour: An empirical study. Global Journal of Business Research, 7(1), 71-80.
Şahin, F., Yavuz-Tabak, B. ve Tabak, H. (2017). Motivasyon kuramları bağlamında akademik teşvik ödeneği uygulamasının değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2, 403-410.
Şişman, M. ve Turan, S. (2002). Dünya’da eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesine ilişkin başlıca yöntemler ve Türkiye için çıkarılabilecek bazı sonuçlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 13-26.
Tağ, M. N. ve Çetinkaya, B. (2019). Öznel iyi oluş hali, başkasına güven ve iş motivasyonu arasındaki ilişki: Beklenti teorisi çerçevesinde çok düzeyli analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3), 858-888. doi: 10.17130/ijmeb.2019355054
Tonbul, Y. (2008). Öğretim üyelerinin performansının değerlendirilmesine ilişkin öğretim üyesi ve öğrenci görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(4), 633-662.
Turan, S. ve Şişman, M. (2013). Eğitim yönetimi alanında üretilen bilimsel bilgi ve batıl biliş tarzının eleştirisine giriş. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(4), 505-514.
Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi [TYYÇ]. (2011). TYYÇ düzeyleri yeterlilik profilleri. http://www.tyyc.yok.gov.tr/?pid=31 adresinden elde edildi.
Üstüner, M. ve Cömert, M. (2008). Eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi ana bilim dalı lisansüstü dersleri ve tezlerine ilişkin bir inceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 497-515.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yılmaz, F. G. (2017). Yıldız Teknik Üniversitesi eğitim yönetimi ana bilim dalında yapılmış tezlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Yılmaz, N., Doğanalp, S. ve Varol Durmaz, T. (2016). Lisansüstü öğrencilerde tezden kaytarma davranışları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 205-228.
Yükseköğretim Kurulu [YÖK]. (2010). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ). http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=20 adresinden elde edildi.
Yükseköğretim Kurulu [YÖK]. (2016). Lisansüstü eğitim ve öğretim yönetmeliği. http://www.yok.gov.tr/documents/18755141/21995093/10_lisansustu_egitim_ve_ogretim_y%C3%B6netmeligi.pd f adresinden elde edildi.