Sosyal Ağlarda Sosyal Destek Beklentisi: Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin sosyal ağlardaki sosyal destek beklentisini ölçmek, Sosyal Ağlarda Sosyal Destek Beklentisi ölçeğini geliştirmektir. Bu ölçeğin geçerlik ve güvenirlik özelliklerini incelemektir. Çalışma pilot uygulama için 67, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) için 462, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) için ise 120 üniversite öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini test etmek için AFA ve DFA yöntemleri kullanılmıştır. AFA sonucunda ölçeğin toplam varyansın %59’unu açıklayan bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmaya göre toplam 14 maddeden oluşan tek boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Ölçek için uygulanan DFA sonuçları da ölçeğin tek faktörlü yapısını doğrulamıştır ve uyum indeksleri şöyledir; x2=237.78, sd=77, x2/sd=3.08, RMSEA=.13, GFI=.78, AGFI=.70, CFI=.94, IFI=.94, NFI=.91, RFI=.90, RMR=.06. Sosyal Ağlarda Sosyal Destek Beklentisi Ölçeğinin (SASDA) ölçüt geçerliğini test etmek için Sanal Ortam Yalnızlık Ölçeği (SOYÖ) kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda SASDA’dan alınan puanlarla SOYÖ puanları arasında sanal sosyalleşme faktörüyle .60 pozitif, sanal paylaşım  faktörüyle .63 pozitif ve sanal yalnızlık faktörüyle -.57 (p< .001) negatif düzeyde ilişki bulunmuştur. Ölçeğin güvenilirliği belirlemek için ise test tekrar test, Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı, eşdeğer yarılar yöntemi, alt-üst grup güvenirliği ve düzeltilmiş madde-toplam korelasyonu kullanılmıştır. Test tekrar test güvenirlik çalışması üç hafta ara ile yapılmış iki uygulama arasında .85 (p< .001) korelasyon bulunmuştur. Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı .95; DFA için toplanan veriler için ise .93 olarak bulunmuştur. Testi Yarılama analizinde maddeler tek ve çift şeklinde rastgele ikiye ayırılmış ve elde edilen iki yarının puanları arasındaki korelasyon değerine bakılmıştır. Elde edilen katsayısı AFA örneklemi için .91 iken DFA için toplanan verilerde .92 (p< .001)  olarak bulunmuştur ve yüksek pozitif ilişki vardır. Bir sonraki güvenirlik analizi olan %27‘lik alt ve üst grubun karşılaştırılmasında, tüm maddeler gruplar arasında anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır (p< .001). Madde toplam korelasyonunda, maddelerin ilk örneklem için .59 ile .81; DFA için toplanan verilerde .54 ile .79 (p< .001) arasında madde toplam korelasyonları değişmektedir (p< .001).  Ölçekten alınan puanların yükselmesi bireylerin sosyal destek beklentisinin yükseldiğini, puanların düşmesi ise sosyal destek beklentisinin düştüğünü göstermektedir. Bu bulgulara dayanarak Sosyal Ağlarda Sosyal Destek Beklentisi Ölçeği’nin eğitim ve psikoloji alanında kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.  

Social Support Expectation in Social Networks Scale: Validity And Reliability Study

This study aims to develop Social Support Expectation in Social Networks Scale, college students, and to conduct a validity and reliability study. The pilot study was conducted on 67 students, Exploratory Factor Analysis (EFA) study was conducted on 462 college students and Confirmatory Factor Analysis (CFA) was conducted on 120 students. EFA and CFA methods were used to determine the construct validity of the scale. As a result of the EFA’s principal components techniques, a construct with fourteen items explaining a total of 59% of the total variance was attained. CFA revealed acceptable fit for the one-dimensional model (x2=237.78, sd=77, x2/sd=3.08, RMSEA=.13, GFI=.78, AGFI=.70, CFI=.94, IFI=.94, NFI=.91, RFI=.90, RMR=.06). Virtual Environment Loneliness Scale (VELS) was used to test the criterion validity of Social Support Expectation Scale in Social Networks. As a result of the analysis, it was found between scores a positive correlation with the social socialization and virtual sharing factor and a negative relationship with the virtual loneliness factor. The test-retest method, the split-half method, Cronbach Alpha and corrected item-total correlation were used to determine the reliability. After an interval of three weeks, a result of the test-retest correlation coefficient was found to be 0.85. The Cronbach Alpha reliability coefficient calculated for the whole scale was found to be 0.95 for EFA, 0.93 for CFA. In another reliability study, 27% of bottom-top group comparisons revealed significant differences in all items. Finally, the item-total correlation analysis of the relationship was examined and found to vary between 0.59 and 0.81 for EFA, 0.54 and 0.79 for CFA. Based on these findings, we can say that the Social Support Expectation in Social Networks Scale can be used in the field of education and psychology and that it is a reliable and valid measurement tool.