İMKB’de İşlem Gören İşletmeler için Para Politikası ve Sermaye Yapısı İlişkisi

Genişleyen para politikasından yararlanmak isteyen işletmeler göz önüne alındığında borsada işlem görmeyen işletmelerin yatırımlarını artırmaları için otofinansman dışındaki tek yol düşük faiz oranlarından borçlanmaktır. Borsada işlem gören işletmelerin yararlanabileceği bir başka seçenek ise hisse senedi ihraç etmektir. Bu işletmeler, yatırıma yönlendirecekleri tutarları yeni hisse senedi ihracı yoluyla elde edebilirler veya düşük faiz oranlarıyla borçlanma olanaklarından yararlanmak isteyebilirler. Bu durum Tobin q teorisi ile açıklanmaktadır.Tobin q teorisi, para politikasının menkul kıymetler borsası kanalıyla ekonomiyi etkileme mekanizmasını açıklamaktadır. Tobin q, işletmelerin piyasa değerlerinin sermayenin yerine konma maliyetine bölünmesi olarak tanımlanmaktadır. Şayet “q” değeri yüksek ise, firmanın piyasa fiyatı göreceli olarak sermayenin yerine konma maliyetinden büyüktür. Bu durumda işletmeler hisse senedi arz ederek, yeni yatırımın maliyetinden göreceli olarak daha yüksek getiri elde edebilmektedirler. Az miktarda hisse senedi arzı ile daha fazla yatırım yapılabilmekte; böylece toplam yatırım tutarı artabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, 2003-2010 yılları arasında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) işlem gören şirketlerin, para politikalarını da göz önünde bulundurarak yatırımlarının finansmanında hangi yöntemi tercih ettiklerini incelemektir. İnceleme kapsamında önceki dönemlerin sermaye yapılarının da etkisini göz önünde bulundurabilmek üzere Arellano-Bond dinamik panel veri tahminleme yöntemi yardımı ile analiz gerçekleştirilmiştir. Oluşturulan modelin test edilmesi sonucunda borç/öz kaynak geçmiş dönem değerlerinin ve Tobin q değişkenlerinin olası finansman kararlarında etkili olmadığı, öte yandan Türk lirası faiz oranı, üretici fiyat endeksi, Avro kaynaklı borçlanma riski değişkenlerinin işletmelerin finansman kararlarında etkili oldukları tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Tobin q, para politikası, sermaye yapısı

The Relationship Between Monetary Policy and Capital Structure for Companies Traded in İstanbul Stock Exchange

For the companies not quoted into the stock exchange the only way to finance their investments other than using autofinancing is to borrow with lower interest rates under expansionary monetary policy. On the other hand, for the quoted companies, there is one more option; issuing new common stocks. These companies can direct the funds to investments either by issuing new stocks or enjoying lower interest rate opportunities. This situation is explained as Tobin’s q theory.Tobin’s q theory defines the mechanism that monetary policy affects the economy throughout the stock exchange. Tobin q is calculated as market value of firms divided by replacement cost of their assets. If q is high, the relative market value of the company is higher than its replacement cost. Companies can get relatively higher returns on their stocks compared to the cost of new investment by issuing new stocks. They can make more investment by issuing lower numbers of stocks; therefore total investment probably increases.The aim of this study is to investigate the preferences of companies that are quoted to Istanbul Stock Exchange (ISE) for the years 2003-2010, in financing their investments considering the monetary policies. In the context of investigation, Arellano-Bond dynamic panel data methodology is applied in order to consider the lagged values of capital structures, as well. On the base of the constructed model, Tobin q and lagged value of debt/equity variables don’t have any significant effect on the financing decision of the firm, whereas interest rate on Turkish Lira, Producer Price Index, exposure risk of Euro are significant in model

Keywords:

Tobin’s q, monetary policy, capital structure,

PDF

___

Akkaya, G.C. (2008) “Sermaye Yapısı, Varlık Verimliliği ve Karlılık: İMKB’de Faaliyet Gösteren Deri-Tekstil Sektörü İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30:1-13.
Ata, H.A. ve Ağ, Y. (2010) “Firma Karakteristiğinin Sermaye Yapısı Üzerindeki Etkisinin Analizi” Ekonometri ve İstatistik, 11:45-60.
Baker, M. ve Wurgler, J. (2002) “Market Timing and Capital Structure” Journal of Finance, 57(1):1-33.
Bie, T. D. ve Haan, L.D. (2007) “Market Timing and Capital Structure: Evidence for Dutch Firms” De Economist (Springer), 155(2):183-206.
Buferna, F., Bangassa, F. ve Hodgkinson, L. (2005) “Determinants of Capital Structure Evidence from Libya” The University of Liverpool Research Paper Series, 2005/08:1-31.
Drobetz, W. ve Fix, R. (2003) “What are the Determinants of the Capital Structure? Some Evidence for Switzerland” WWZ / Department of Finance, Working Paper, No:4/03.
Easterbrook, F.H. (1984) “Two Agency-Cost Explanations of Dividends” The American Economic Review, 74(4):650-659.
Fama, E.F. ve French, K.R. (2002) “Testing Tradeoff and Pecking Order Predictions about Dividends and Debt” Review of Financial Studies, 15:1-33.
Frank, Z.M. ve Goyal, V.K. (2007) “Trade-off Pecking Order Theories of Debt” Handbook of Corporate Finance: Empirical Corporate Finance, 2(12):1-88.
Gupta, C.M. (1969) “The Effects of Size, Growth and Industry on the Financial Structure of Manufacturing Companies” Journal of Finance, 24:517-529.
Hovakimian, A., Opler, T. ve Titman, S. (2001) “The Debt Equity Choice” Journal of Financial and Quantitative Analysis, 36:1-24.
Jensen, M.C. (1986) “Agency Costs of Free Cash Flow, Corporate Finance, and Takeovers” American Economic Review, 76:323-329.
Jensen, M.C. ve Meckling, W.H. (1976) “Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Capital Structure” Journal of Financial Economics, 3:305- 365.
Kayhan, A. ve Titman, S. (2007) “Firm´s Histories and their Capital Structures” Journal of Financial Economics, 83:1-32.
Mahajan, A. ve Tartaroglu, S. (2007) “Equity Market Timing and Capital Structure: International Evidence” Journal of Banking and Finance, 32:754-766.
Miller, M.H. (1977) “Debt and Taxes” Journal of Finance, 32(2):261-275.
Mishkin, F.S. (1996) “The Channels of Monetary Transmission: Lessons for Monetary Policy” NBER Working Paper Series, No:5464.
Modigliani, F. ve Miller, M.H. (1958) “The Cost of Capital, Corporation Finance and The Theory of Investment” American Economic Review, 48(3):433-443.
Myers, S.C. (1977) “The Determinants of Corporate Borrowing” Journal of Financial Economics, 5:147-175.
Myers, S. C. (1984) “The Capital Structure Puzzle” Journal of Finance, 39:575-592.
Myers, S. ve Majluf, N. (1984) “Corporate Financing Decisions When Firms Have Information Investors Do Not Have” Journal of Financial Economics, 13:187-221.
Tian, H., Xi-juan, S. ve Xian-na, L. (2008) “Market Timing and Capital Structure: Evidence from Shenzhen Market in China” 4th International Conference on Wireless Communications, Networking and Mobile Computing.
Tobin, J. (1969) “A General Equilibrium Approach to Monetary Theory” Journal of Money, Credit and Banking, 1:15-29.
Uğurlu, M. (2000) “Agency Costs and Corporate Control Devices in the Turkish Manufacturing Industry” Journal of Economic Studies, 27(6):566-599.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (2012) http://evds.tcmb.gov.tr/cbt.html (Erişim: 14.03.2012)
Borsa İstanbul (2012) http://imkb.gov.tr/ FinancialTables/companiesfinancialstatements. aspx?sflang=tr (Erişim: 14.03.2012)
Borsa İstanbul Kamuoyu Aydınlatma Platformu(2012) http://kap.gov.tr/yay/ek/index.aspx (Erişim: 14.03.2012)