ŞEYHÜLİSLÂM FEYZULLAH EFENDİ’YE METHİYE FARSÇA ŞİİRLER/ The Persian Praise Poems to Sheikhulislam Faizollah Afandi

Osmanlılar döneminde yaşamış, Türkçe, Farsça ve hatta Arapça şiirler kaleme almış birçok şairimiz vardır. Bunlardan bazıları, yazdıkları şiirlerle devlet adamlarını ve ileri gelenleri övmüşler, doğrudan veya dolaylı olarak memduhlarına isteklerini arzetmişlerdir.  Türk edebiyatındaki methiyeler incelendiğinde, genelde padişah, sadrazam, vezir, paşa gibi devlet adamlarına ve ileri gelen şahsiyetlere yazıldığı görülür. Ancak bazen kadı, müftü ve şeyhülislam gibi başka görevlerde bulunan devlet adamlarına da methiyeler yazıldığı olmuştur. Bunlardan biri, Erzurumlu Şeyhülislam Seyyid Feyzullah Efendi’dir. Feyzullah Efendi, özellikle II. Mustafa devrinde Şeyhülislâmlık görevi dışında, devlet idaresinde, memur atamalarında ve görevden el çektirmelerde son derece etkili olmuş bir devlet adamıdır. Bu çalışmada, Vâsılâ, Kûrânî, Ârif, Hâtif, Âzim, Dürrî, Vâsık, Nazmî ve Sâmî mahlaslı şairlerin Şeyhülislâm Seyyid Feyzullah Efendi’ye yazdıkları dokuz adet Farsça şiir, tenkitli metni yapılarak Türkçeye çevrildi ve incelendi. Ayrıca Feyzullah Efendi ve adı geçen şairlerin hayatı hakkında bilgi verildi. Anahtar Kelimeler: Şeyhülislâm Feyzullah Efendi, Farsça Şiirler, Methiye. We have a lot of poets who lived during Ottoman Empire period and wrote poems in Turkish, Persian and even Arabic. Some of them with their poems praised the statesmen and the notables, by doing so they directly or indirectly submitted their wishes to their praised ones. When the praises of Turkish literature are investigated, it can be seen that they address the statesmen like sultan, grand vizier, pasha and the notables. However, sometimes the praises appeal to statesmen at different offices like qadı (judge), mofti and sheikhulislam. One of them is Sheikhulislam Faizollah Afandi. Faizollah Afandi is an effective statesman especially in state administra-tion, appointment of officers and suspension from offices besides his of-fice of being the sheikhulislam during the era of Mostafa II. In this work, nine poems which address Sheikhulislam Sayyed Faizollah Afandi by the poets with the pen names as Vāsılā, Qourānī, Āref, Hātef, Āzem, Dorrī, Vāsık, Nazmī and Sāmī are translated into Tur-kish by writing critique and explained shortly. Additionally, there are some information given shortly about the lives of Faizollah Afandi and the mentioned poets.   

___

  • Ahmed Rifat Efendi, Lugât-ı Târihiyye ve Coğrafya I-VII, İstanbul 1299. Ali Enver, Semâ‘hâne-i Edeb (nşr. Kitapçı Rifat), İstanbul 1309. Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri I-III, İstanbul 1333 h. Çifçi, Ömer, Fatîn Davud, Hâtimetü’l-eş‘âr (Fatîn Tezkiresi), ekitap.kulturturizm. gov.tr. Değirmençay, Veyis, Farsça Arûz ve Kafiye, Erzurum 2012. -------, Farsça Şiir Söyleyen Osmanlı Şairleri, Erzurum 2013. Erdem, Sadık, Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı, Ankara 1994. Esrâr Dede, Tezkiretü’ş-şu‘arâ-yı Mevleviyye (haz. İlhan Genç), Ankara 2000. İpekten, Haluk v.dğr., Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Ankara 1988. İsmail Beliğ, Nuhbetü’l-‘asâr Li Zeyl-i Zübdeti’l-eş‘âr (haz. Abdulkerim Abdulkadiroğlu), Ankara 1999. Karatay, Halit, Hattat Divân Şâirleri, Ankara 2008. Kazasker Sâlim Efendi, Tezkire-i Sâlim, Dersaâdet 1315, İkdam Matbaası.
Edebiyat ve Beşeri Bilimler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1970
  • Yayıncı: Atatürk Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

SEVERUSLAR DÖNEMİ KADIN PORTRELERİ/Women Portraits of Severan Period

Özge ALTUN

GOGOL’UN “TARAS BULBA” ADLI ESERİNDE TÜRK İMAJI/The Turkish Image in The Prose of Gogol's “Taras Bulba”

Kübra ÇAĞLIYAN ŞAKAR

NEDÎM’İN “OLMUŞ SANA” REDİFLİ GAZELİNDE RENKLERİN KULLANIMI/Use of Colors in the Ghazel of Nedîm with the Redif “Olmuş Sana”

Sedat KARDAŞ

ELFRİEDE JELİNEK’İN “SEVDA KADINLARI”ADLI ROMANINDA KADINLARIN VAROLMA MÜCADELESİ/The Strunggle of Women in The Novel “Women As Lovers” by Elfriede Jelinek

Meryem NAKİBOĞLU

A MODERN EXILE: HOME AND BELONGING IN FOR LOVE ALONE/Modern Bir Sürgün: For Love Alone Romanında Yuva ve Aidiyet İncelemesi

Zeynep HARPUTLU SHAH

ANLAMLI ETKİNLİKLERE KATILIM ÖLÇEĞİNİN PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİ: TÜRKİYE’DE İLERİ YAŞ ÖRNEKLEMİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA/Psychometric Properties of Engagement in Meaningful Activities Survey: A Study on Later Life Sample in Turkey

Cengiz KILIC, Hande ŞAHİN, Gülay GÜNAY

EYNƏLQÜZAT MİYANƏCİNİN HƏYATI VƏ ZƏNGİN İRSİ/ Aynalkudat Miyaneci’nin Hayatı ve Zengin Kültürel Mirası/ Life and Rich Heritage Aynalkuzat Miyanedji

Ülkər MƏMMƏDOVA

BURSA İPEK BÖCEKÇİLİĞİNİN ZİRVEDEN DÜŞÜŞÜ: I. DÜNYA SAVAŞI/Bursa Sericulture Losıng Popularity: World War I

Yücel ÖZTÜRK

MYSİA BÖLGESİ MEZAR STELLERİ ÜZERİNE İKONOGRAFİK DEĞERLENDİRME/ Icoographic Evalution of Funerary Stele in Mysia Region

Ahmet Cuneydi HAS

ОБРАЗ ВРЕМЕНИ В ПОЭЗИИ Б. ПАСТЕРНАКА/ B. Posternak’ın Şiirlerinde Zaman Kavramı/ Image of Time in B. Pasternak's Poetry

Gigla DZHINDZHOLIA, Sevindj RAMAZANOV