ŞEHİRSEL TOPONOMİ: CADDE ADLARI, BANDIRMA ÖRNEĞİ

Şehirler çağın ihtiyaçlarına cevap verebilmek için kendi kendini yenileyen dinamik bir yapıya sahiptirler. Hızlı şehirsel değişim yeni şehirsel formların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu formlardan biri de şehirlerin önemli bileşeni olan cadde ve sokaklardır. 20.yüzyılın sonlarına doğru büyüyen şehirlerde cadde sokak sayıları da artmıştır. Şehirsel kimlik için bu derece önem arz eden cadde ve bulvarlar ad verme konusunda en çok etkile-nen ve gözde olan mekânlardır. Cadde ve bulvarlar şehirlerin yaşayan hafıza unsurlarıdır. Bu çalışmada cadde ve bulvarlar toponomi bilimi açısından incelenmiştir. Çalışmada temel başvuru kaynağı Bandırma Belediyesi, mahalle muhtarları, meclis kararları ve şehir planı olmuştur. Belediye tarafından yıllara göre basılmış şehir rehberleri ve diğer kitaplarda incelenmiştir. Vatan topraklarını kanıyla sulayan şehitler de unutulmamış, çok sayıda caddeye isim vermişlerdir. Bandırma'nın omurgasını oluşturan ana arterlerde kurtuluş savaşının izlerinin yaşatıldığı, özellikle cumhuriyet caddelerinin (Cumhuriyet Meydanı, Atatürk Caddesi ve İsmet İnönü Caddesi) aktif olduğu görülmekte-dir. Bu caddeler şehrin tarihi tüpleridir. Bu bağlamda Bandırma’nın bir cumhuriyet şehri olduğu ortaya çıkmıştır. Bunun yanında hem ulusal anlamda hem de yerel anlamda ülkeye mal olmuş kişi isimlerine rastlanmaktadır. Be-şeri ve fiziki unsurların etkisiyle yer-yön belirten caddeler de sayıca fazladır.

Anahtar Kelimeler:

Bandırma, Cadde Adları, Cumhuriyet Caddeleri, Şahıs Caddeleri, Yer-yön Belirten Caddeler

City Toponomy: Names of Streets, Bandirma As An Example

The cities have a dynamic structure that renews itself to meet the needs of the time. Rapid urban changes lead to new urban norms. One of these norms is the streets and alleys which are important components of the cities. The number of streets increased towards the end of the 20th century. The streets and boulevards that are very important for urban identity are most af-fected by naming. Streets and boulevards are the memorable elements of the cities. In this study, streets and boulevards were investigated in terms of to-ponomy science. The main sources of information in the study were records from Bandırma Municipality, neighborhood mukhtars, records of parliamen-tary decisions and city plans. In addition, city guides and other books published yearly by the municipalities were also included as reference. Many stre-ets have been named after martyrs who sacrificed their life for the homeland and have not been forgotten. Memories of the War of Independence are being kept alive in the names of main streets such as Republic Square, Ataturk street and Ismet Inonu street that serve as the backbone of Bandirma. These streets serve as the historical structures in the city. In this context, it can be concluded that Bandırma is a city of the Republic. In addition, names of people who have been well known nationally and locally have also been used. There are numerous street names indicating direction of the human and phy-sical elements.

Keywords:

Bandırma, Street Names, Streets Of Republic, Streets Named After People, Street Names İndicating Direction,

PDF

___

Açıkel, A. (2003). Artukabad Kazası Yer Adları, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, Sayfa: 181-2003. Aksan, D. (1974). Anadolu Yer Adları Üzerine En Yeni Araştırmalar, TDAY Belle-ten 1973-1974, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Aksan, D. (2000). Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Alderman, D. H. (2000). A Street Fit For a King : Naming Placesand Commemora-tion in The American South, Prfssional Geogrpher, 52(4), pp.672-684. Alderman, D. H. (2003). Street NamesandTheScaling of Memory: ThePolitics of Commemorating Martin LuterKing, Jr. Within the African -American Com-munity, Area, 35 (2), Sayfa: 163-173. Alver, K. (2017). Kent Sosyoloji. Konya: Çizgi Kitapevi. Aliağaoğlu, A. ve Uzun, A. (2011). Şehirsel Toponomi (Hodonomi): Türkiye İçin Bir Tipolojisi Denemesi, Coğrafi Bilimler Dergisi, Sayı: 2, Sayfa: 123-133. Aliağaoğlu, A. ve Uğur, A. (2016). Osmanlı Şehri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 38, Sayfa: 203-226. Alkan, A. (2017). Siirt İlinin Eski Köy Adları Üzerine Coğrafi Bir İnceleme, Türk Coğraf-ya Dergisi, 68 (2017), 63-76. Akar, A. (2006).“Renge Bağlı Adlandırmalarında Muğla Örneği”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 20 (1), s.51-63. 09.06.2018 (http://dergipark.gov.tr). Akdemir, İ.O., ve İncili Ö.F. (2014). Coğrafi Ortam ve Kent Fizyolojisi İlişkileri: XIX.Yüzyıl Kilis Örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 29, Sayfa: 220-247. Azaryahu, M. (1996). ThePower of Commemorative Street Names, Environment and Planning D:SocietyandSapace, Volume: 14, İssue: 3, Paper: 311- 330. Azaryahu, M. (1997). German Reunification and Politics of Street Names: The Ca-se of East Berlin, Political Geography, Volume: 16, Issue: 6, Paper:479-493. Azaryahu, M. (2009). Naming The Past: The Significance of Commemorative Street Names, Lawrence D. Berg, Jani Vuolteenaho (Ed.), Critical To-ponymies, The Contested Politics of Place Naming, (s. 53-70) içinde, Bur-lington, USA: Ashgate Publishing Company. Azaryahu, M. (2011). The Critical Turnand Beyond: The Case of Commemorative Street Naming, ACME: An International E-Journalfor Critical Geographies, 10(1): 28-33. Bandırma’nın Coğrafi, Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Yapısı. (1998). Bandırma: Balıkesir Üniversitesi Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. Bandırma.(t.y). https://www.bandirma.bel.tr/. Bal, H. (2008). Kent Sosyoloji.Isparta: Fakülte Kitapevi Yayınları. Balcı, U. (2014). Türk Toplumunda Adlar ve Soyadları (Sosyo-Kültürel ve Dilbi-limsel Bir Yaklaşım, Diyalog), İstanbul: Seçkin Yayınları.