MORFOLOJİK YÖNTEMLE ERZURUM HALK MASALI ÇÖZÜMLEMESİ: ÖLÜ YİYEN DERVİŞ/Erzurum Folk Tale Analysis by Morphological Method: Ölü Yiyen Derviş

ÖzDünya ve ülkemizde çeşitli araştırmalara konu olan masalların araştırılmasında kullanılan yöntemlerden biri Propp’un Masalların Yapısal Çözümlemesi yöntemidir. Propp, bu yöntem ile kişi eylemlerini masalın temel bölümleri olarak kabul etmekte ve her eylemi anlatının akışı içinde bir yere konumlandırmaktadır. İşlev olarak adlandırılan bu eylemler anlatıyı oluşturan işlevlerdir ve masalların sürekli var olan öğeleridir. Propp bu yöntemle masalların temel hareketlerini tespit etmek ve masalın şemasını çıkarmak üzere genel bir yapıya ulaşmayı hedeflemektedir. Bu çalışmada Propp’un yapısal çözümleme yöntemi Erzurum halk masallarından olan ‘Ölü Yiyen Derviş’e uygulanacak ve masalın fonksiyonları tespit edilip temel iskelesi ortaya çıkarılacaktır.Anahtar Kelimeler: Biçimbilim, Halk, Masal, Propp, Yöntem.

Anahtar Kelimeler:

Biçimbilim, Halk, Masal

PDF

___

Boratav, P. Naili. (1999). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi. Çıblak, Nilgün. (2005). V. Propp’un Masal Çözümleme Metodu. Türk Dili, 638, 127-140. Çobanoğlu, Özkul, (2010), Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş (5. Baskı), Ankara: Akçağ Yayınları. Dündar, Hülya. (2002). Vladimir Propp ve Masalın Biçimbilimi, Milli Folklor, 55, 115-118. Eco Umberto, (2009), Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, (4.bs.), (çev. Kemal Atakay), Can Yayınları. Günay, Umay. (2009). Türk Kültürüne Eleştiri. Ankara: Akçağ Yayınları. Günay, Umay. (1975). ''Elazığ Masalları'' , Doktora Tezi, Erzurum. Kıran, Zeynel ve Ayşe Eziler Kıran, (2002). Yazınsal Okuma Süreçleri: Dilbilim, Göstergebilim ve Yazınbilim Yöntemleriyle Çözümlemeler, Ankara: Seçkin Kitabevi. Mutluay, Rauf. (1979). 100 Soruda Edebiyat Bilgileri, İstanbul: Gerçek Yayınevi. Parsa Seyide ve Alev Fatoş. (2002). Göstergebilim Çözümlemeleri, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi. Propp, Vladimir (1998). Folklor Teori ve Tarih, çev. Necdet Hasgül, Tolga Tanyel, İstanbul: Aveste Basım Yayınları. Propp, Viladimir. (2011). Masalın Biçimbilimi. (Çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Rifat, Mehmet. (1990). Dilbilim ve Göstergebilimin Çağdaş Kuramları, İstanbul: Düzlem Yayınları. Seyidoğlu, Bilge. (1975). Erzurum Halk Masalları Üzerine Araştırmalar, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları. Yeni Türk Ansiklopedisi, (1985). Masal bölümü, C. 6, İstanbul.