Körtik Tepe Bulguları Işığında Diyarbakır Bölgesinde Constantius II Dönemi / Constantius II Period in the Light of Körtik Tepe Findings in Diyarbakır Region

Ö Z E TAnadolu’nun Fırat ve Dicle ile sulanan toprakları geçmişten günümüze birçokuygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Kalıntıları günümüze gelen uygarlık izleriarasında, bölgede Roma hakimiyetini de algılatanlar giderek artmaktadır. Sonzamanların önemli kazılarından biri olan Körtik Tepe kazıları da bölgede Romavarlığının algılanması açısından bazı bulgular vermiştir. 2008 yılı kazılarında birmezarda ortaya çıkarılan ve Constantius II dönemine ait olduğu algılanabilensikkelerden oluşan bulguları konuyla bağlantılı bilinenlere katkıda bulunanlaraçısından önem arz etmektedirler. Uygarlıkların çeşitli coğrafyalardaki varlığınıalgılama açısından diğer bulguların yanı sıra sikkelerin de önemi büyüktür ki, budurum Roma İmparatorluğu için de geçerlidir. Augustus döneminden itibarenimparatorluk ile ilgili konular sikkeye hakim olmaya başlamıştır. Principatlıkilerlemeye başlayınca, sikke tiplerinde sivil yaşamdan sahneler azalmaya, bunakarşın askeri konularda gözle görülür bir artış görülür. Sikke tiplerindeki çeşitlilikgeleneği İ.S. 4. yüzyıl içlerine kadar sürer. Sikkelerdeki sahnelere propagandaegemen olur ki, bu olgu, onur ve saygı kazandırmaktan ziyade, inandırmakbiçiminde sosyal statüsünü kuvvetlendirmeye çalışan imparatorların başvurduğuyöntemlerden birisiydi. Sikkeler üzerindeki imaj, yalnızca, iktidardaki kişilerinRomalılara hükmetme hakları olduğu fikrini vermez; aynı zamanda, Romalılarındünyaya hükmetme hakkı olduğu fikrini de verir. Savaş, kazanılan zaferler vebaşka tipleri de içeren ve burada incelediğimiz sikkelerin arka yüz tipini oluşturansahneler bu konu ile ilgilidir. Halklar ve bölgeler yenilgiye uğratılmış olarakgösterilirler; düşmanları Romalıların önünde ya diz çökmüşler, ya daöldürülmektedirler. Bunu yaparken de genellikle soyut kavramlarınkişileştirilmesinden, yani personifikasyonlarından faydalanmışlardır.Anahtar Kelimeler: Constantius II, Sikke, Körtik TepeAB S T R AC TThe fertile land which is irrigated by Tigris and Euphrates –Anatolia- has served ashost to many civilizations from past to present. There is an increase of Romandomination in following the traces of civilizations. Körtik Tepe, one of the latestimportant excavations, is providing evidence to understand the presence of RomanEmpire in the region. In 2008, in a tomb, coins which are dated to Constantius II,have been uncovered. These findings has importance because of tributing toacknowledgement about this subject. To perceive the presence of civizilations invarious geographies, coins have great importance, this situation also includes theRoman Empire. The imperial issues started to appear on coins from the AugustinePeriod. The more the principates became powerful, the less the scenes of civilian life appeared on the coins. Hence the military issues on the coins started to increase noticeably. The diversity in the types of coins lasted to the mid 4thCentury AD. Propaganda on the scenes of the coins was one of the methods used bythe emperors trying to boost their social status not for gaining honour and respectbut for convincing his people. The image on the coins not only advised that therulers have the right to dominate Romans but also the Romans have the right todominate the world. The wars, the victories and the scenes on the backside of thecoins we have studied in this paper are related to the idea of having the right todominate. Peoples and the regions were shown as defeated whereas the enemieswere shown as kneeling down in front of the Romans or they were simplymurdered. While doing this, the abstract concepts were personified.Keywords: Constantius II, Coin, Körtik Tepe
Anahtar Kelimeler:

Constantius II, Sikke

___

  • Mehmed Fuad Köprülü, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, İstanbul 1986, s. 123-124, 127-128; Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, trc. Fikret Işıltan, Ankara 1981, bkz. indeks: pronoia (s. 571).
  • Köprülü, Bizans Müesseselerinin Tesiri, indeks: ikta (s. 253); Osman Turan, “İkta”, İA, V/2, s. 949-959; Mustafa Demirci - Sadi S. Kucur - Beşir Gözübenli, “İkta”, DİA, XXII, s. 43-52; Vladimir Gordlevski, Anadolu Selçuklu Devleti, trc. Azer Yaran, Ankara 1988, s. 123 vd.; Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 2003, s. 424-430; M. Altuğ İmamoğlu, Mülkiyet ve Toprak Sistemleri, Ankara 2006, s. 110 vd.
  • Köprülü, Bizans Müesseselerinin Tesiri, s. 128-129n.230; Seyfettin Erşahin, Akkoyunlular: Siyasal, Kültürel, Ekonomik ve Sosyal Tarih, Ankara 2002, s. 240-252, ayrıca bkz. indeks: suyurgal (s. 315); Hayrunnisa Alan, Bozkırdan Cennet Bahçesine Timurlular (1360-1506), İstanbul 2007, indeks: suyurgal (s. 338); Kazım Paydaş, “Moğol ve Türk-İslam Devletlerinde Suyurgal Uygulaması”, Bilig, 39, Güz 2006, s. 195- 218.
  • Ömer Lütfi Barkan, “Timar”, İA, XII/1, s. 286-333; Yusuf Halaçoğlu, XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Ankara 1998, s. 94-100; Kazıcı, İslam Medeniyeti, s. 430-431; İmamoğlu, Mülkiyet ve Toprak Sistemleri, s. 233 vd.
Edebiyat ve Beşeri Bilimler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1970
  • Yayıncı: Atatürk Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Üniversite Öğrencilerinin Çocukluklarını Geçirdikleri Yere Göre Yaşam Stillerinin İncelenmesi / Investigating Life Styles of University Students According to Places Where They Spend Their Childhood

Ahmet Ragıp ÖZPOLAT

Someone Wrong or Someone Divine: A Comparative Study of the Concept of Poetry and Rhapsode In Hesiod’s Theogony and Plato`s Ion / Hatalı Olan mı, Kutsal Olan mı?: Hesiod'un Theogony ve Plato'nun Ion Adlı Yapıtlarında Şiir ve Ozan Kavramımın Karşılaştırmalı Bir Çalışması

Tuncer YILMAZ

An Evaluation of University Level Preparatory Class Students’ Feelings In Terms of Foreign Language Anxiety / Yabancı Dil Kaygısı Açısından Üniversite Hazırlık Sınıfı Öğrencilerinin Düşüncelerinin Değerlendirmesi

Muzaffer BARIN

Iğdır’ın Hıristiyan Mimarisi / Christian Arctitecture in Iğdır

Hasan BUYRUK

Erzurum Alışveriş Merkezi Tüketici Profilinin ve Davranışlarının Tespitine Yönelik Alan Araştırması / A Fieldwork to Detect The Consumer Profiles and Behaviors in The Erzurum Shopping Center

Özkan AYDAR

Evrensel Hesap Modeline Ek (1679–86?)

Gottfried Wilhelm LEİBNİZ

Mantıksal Hesaplamanın İlk Temelleri (1 Ağustos 1960)

Gottfried Wilhelm LEİBNİZ

Körtik Tepe Bulguları Işığında Diyarbakır Bölgesinde Constantius II Dönemi / Constantius II Period in the Light of Körtik Tepe Findings in Diyarbakır Region

Feridun S. ŞAHİN

Onyedinci Yüzyıl’da Bir Metafizik Mantığı: Özne–Yüklem İlişkisi / A Logic of Metaphysics in the Seventeenth Century: The Subject – Predicate Relation

Kutsi KAHVECİ

Türkiye'de Politik Roman: 12 Mart Döneminde İdeoloji ve Edebiyat / Politics Novel in The Turkey: Ideology and Literature in The Period of the 12 March

Cumhur ASLAN