Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri ile Avrupa Birliği Projelerinin Okula Katkı Düzeyi Arasındaki İlişki
Bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin liderlik stilleri ile Avrupa Birliği projelerinin okula katkı düzeyi arasındaki ilişkinin Ankara İli ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında Ankara İlinde yer alan en az bir AB projesi yürütmüş ortaokullarda çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Bu araştırma kapsamında “Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği” ve “AB Projeleri Katkıları Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Okul müdürlerinin liderlik stillerine ilişkin sonuçlar incelendiğinde öğretmenlerin en yüksek düzeyde katılım gösterdikleri boyutun dönüşümcü liderlik olduğu, en düşük ortalamanın ise serbestlik tanıyan liderlik boyutunda gerçekleştiği görülmüştür. Araştırma sonucunda AB projesi yürütülen okullardaki öğretmenlerin bu projelerin katkılarına ilişkin algılarının olumlu olduğu görülmüştür. Öte yandan bu algıların öğretmenlerin cinsiyetine ve öğrenim düzeyine göre farklılık göstermediği gözlenmiştir. Araştırma kapsamında yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda dönüşümcü liderlik ve serbestlik tanıyan liderlik alt boyutlarının AB projelerinin okula katkı düzeyini anlamlı biçimde yordadığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:
: Okul, Liderlik, Liderlik stilleri, AB projeleri
The Relationship Between Leadership Styles of School Principals and Contribution Level of European Union Projects to The School
This study intends to evaluate the relationship between the leadership styles of school principals and contribution level of European Union (EU) projects to the school in terms of the perceptions of secondary school teachers in Ankara. It’s a descriptive study. Secondary school teachers having conducted at least one EU Project in Ankara in 2016-2017 academic year form the sample of the study. “Multi-factorial Leadership Scale” and “The Evaluation Scale of Contributions of European Union Projects” have been used in the study. According to the results of leadership styles of school principals, transformational leadership is the dimension teachers have utmost participation, whereas laissez faire leadership dimension is the one having the least participation. The study indicates that working at schools conducting EU projects creates positive perceptions on the contributions of those projects. On the other hand, these perceptions do not vary in the aspects of the gender and education levels of teachers. Multiple Linear Regression Analysis results display that the subdimensions of transformational amd lassiez faire leadership styles predict the contribution level of EU projects to the school significantly.
Keywords:
School, Leadership, leadership styles, EU projects,
___
- Aksu, A. (2015). Adaptation of Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ) into Turkish, VIII. European Conference on Social and Behavioral Sciences, September 3-6, 2015 - Belgrade, Serbia.
- Anıl, O. (2006) Leonardo Da Vinci Projesinin (hareketlilik) Mesleki Eğitime Katkısı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Aydoğan ve Şahin (2006) Comenius Okul Ortaklıkları Projelerinin, Comenius Amaçlarının Gerçekleşmesine Katkısı Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Güz 2006, Sayı 48, ss: 455-480.
- Aydoğmuş, M. (2013). Öğretmen algısına göre Comenius projelerinin Amacına Uygun Gerçekleşme Düzeyinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Burgaz, B., & Turan, S. (2015). The Features of Schools which Conducted a Comenius Project and Evaluation of Features in terms of Collaborative Leadership Characteristics. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 338-346.
- Council of the European Union (2003). Council Conclusions on Reference Levels of European Average Performance in Education and Training (Benchmarks). EDUC 83, 8981/03, 2003. 5-6 May 2003, Brussels.
- Council of the European Union. (2009). Council Conclusions of 12 May 2009 on a strategic framework for European cooperation in education and training (ET 2020). Official Journal of the EU (2009/C 119/02).
- Çetiner, A. (2008). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Davranışlarını Gösterme Düzeylerine İlişkin Öğretmen algıları (Burdur İli örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, SDÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Çobanoğlu, F. (2003). İlköğretim Yöneticilerinin Dönüşümcü Liderlik Davranışları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- Eryılmaz, F. (2006). Endüstri Meslek Lisesi Okul Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Özelliklerine Sahip Olma Düzeyleri (Ankara İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gülsen, İ. (2008). Okul Yöneticilerine Göre Avrupa Birliği Comenius Programı Okul Ortaklıkları Projelerinin Etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Janiunaitė, B. (2005). The Model of İnnovation İmplementation in Action: Challenges for Educational Leadership. Paper presented at the European Conference on Educational Research, University College Dublin, 7-10 September 2005. [Çevrim-içi: http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/150402.htm, Erişim tarihi: 10 Temmuz 2019.].
- Kamber, A. T. (2007). Avrupa Birliği Destekli Mesleki Eğitimi Güçlendirme Projesi (MEGEP) pilot mesleki teknik ortaöğretim okullarındaki proje kapsamında görevli yönetici ve öğretmenlerin proje hakkında algıları üzerine bir araştırma (Marmara Bölgesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
- Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (20. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kavak, Y. (2010). 2050’ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim Sistemine Bakış. (2. Baskı). Türk Sanayici ve İşadamları Derneği ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu. İstanbul: TÜSİAD.
- Kesik, F. ve Balcı, E. (2015). Avrupa Birliği projelerine Katılım Gösteren Okulların Sağlığına İlişkin Öğretmen Algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 163-183.
- Kulaksız, E. (2010). Avrupa Birliği Comenius Programlarının Türkiye'deki uygulamasına ilişkin katılımcı algıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Oran, N. (2002). İlköğretim ve Ortaöğretim Okul Yöneticilerinin Dönüşümsel Önderlik Özelliklerine İlişkin Öğretmenlerin Algı ve Beklentileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Ünv. SBE, Edirne.
- Öztürk, E. (2015). Avrupa Birliği Comenius Programı'na katılan öğretmenlerin hareketlilik programının etkililiğine ilişkin algılarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak: Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Taş, A. ve Çetiner, A. (2011). Ortaöğretim Okulu Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Davranışlarını Gerçekleştirme Durumlarına İlişkin Öğretmen Algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 369-392.
- Top, V. (2006). Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programlarına ilişkin öğretmen ve yönetici algıları. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sos-yal Bilimler Enstitüsü.
- Topçu, İ. (2011). Avrupa birliği Eğitim Programlarından Erasmus Programına Katılan Akademisyenlerin İzlenimleri. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (35),1, 8-17.
- Toprakcı, E. (2004) The European Union Action Programme in the Area of Education (A Comparative Analysis). Education and Science (TED) January 2004, vol.29, No:131. pp.83-92. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5092/1170
- Toprakcı, E. (2006) “European Union, European Dimension in Education and National Education Goals of the Member Countries (According to the official documents of European Union)” AÜ. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 1, Sayı 1(2006) 1- 19. https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/111633/makaleler/1/1/arastirmax-avrupa-birligi-egitimde-avrupalilik-boyutu-uye-ulkelerin-ulusal-egitim-amaclari-avrupa-birliginin-resmi-dokumanlarina-gore.pdf
- Toprakcı, E. ve Yılmaz, G. (2014) Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye Yönelik İlerleme Raporlarının Eğitim Başlığındaki Tespitler İle MEB 2010-2014 Stratejik Planı’nın Karşılaştırılması” Yeni Türkiye Dergisi, Eğitim Özel Sayısı Mayıs-Haziran 2014 Yıl:10, Sayı:58, ss.355-370 [Çevrim-içi: http://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2018/06/avrupa-birli%C4%9Fi-ve-meb.pdf Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.].
- Töremen, F ve Yasan, T. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özellikleri (Malatya ili örneği). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 27–39.
- UA (Ulusal Ajans) (2014). Erasmus+ program rehberi. [Çevrim-içi: http://www.ua.gov.tr/docs/default-source/hayatboyu-%C3%B6%C4%9 Frenme/erasmus- -program_-rehberi.pdf?sfvrsn=0, Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.].
- UN (United Nations) (2003). Indicators for monitoring the millennium development goals: Definitions, rationale, concepts and sources. New York, NY: United Nations Development Group.
- UNESCO (2014). Towards indicators for a post‐2015 education framework. (version 2). Montreal, Quebec: UNESCO-UIS.
- UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) (2000). The Dakar framework for action. Education for all: Meeting our collective commitments. World Education Forum, 26-28 April 2000, Dakar, Senegal.
- WCEFA (World Conference on Education for All) (1990). Meeting Basic Learning Needs: A Vision for the 1990s. New York: UNICEF.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2010
- Yayıncı: Erdal TOPRAKCI