Öğretmenlerin Algılarına Göre Çalışma Arkadaşlarının Sosyal Kaytarma Davranışları (İzmir-Bayraklı Örneği) / Levels of Social Loafing Behaviors of Cooworkers according to the Perceptions of Teachers (İzmir-Bayraklı Sample)
Bu araştırmada, İzmir, Bayraklı ilçesindeki okullarda görev yapan ilkokul öğretmenlerinin çalışma arkadaşlarına yönelik algılanan sosyal kaytarma davranışı düzeylerinin belirlenmesi ve bu düzeylerin çeşitli değişkenler bakımından incelenerek okullarda yapılan çeşitli grup çalışmalarının etkililiği kapsamında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma evrenini, 2017-2018 eğitim-öğretim yılı Güz döneminde, İzmir ili Bayraklı ilçesinde bulunan 31 ilkokul ve bu okullarda görev yapan 2000 ilkokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi tabakalı örnekleme tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemini ulaşılabilen ve anket formunu yanıtlayan 293 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerine, Liden, Wayne, Jaworski ve Bennett (2004) tarafından geliştirilmiş ve Ülke (2006) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılmış olan ölçek kullanılarak ulaşılmıştır. Ölçek, 5’li Likert tipinde olup, öğretmenlerin birlikte çalıştıkları çalışma arkadaşlarını sosyal kaytarma davranışlarına ilişkin değerlendirmeye yönelik 11 ifadeden oluşmaktadır. Kişisel Bilgi Formu’nda ise, öğretmenlerin cinsiyeti, yaşı, medeni durumu, çocuk lisansüstü eğitim durumu, kıdemi, çalıştıkları okuldaki kıdemi, okul müdürü ile çalışma yılı ve görev aldıkları zümrede yer alan öğretmen sayısı ile ilgili sorular yer almaktadır. Elde edilen veriler, IBM SPSS Statistics 21 programında analiz edilmiş analiz sonuçlarına göre ilkokul öğretmenlerinin çalışma arkadaşlarına yönelik algılanan sosyal kaytarma düzeylerinin çalıştığı okuldaki müdürle olan çalışma süresi, zümrede yer alan öğretmen sayısı ve okulun başarı düzeyi değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Bireyleri kaytarma davranışından caydıracağı düşüncesiyle okullarda yürütülen grup çalışmalarının en fazla 6 mümkün ise 3-4 kişilik gruplarla yapılması, kaytarmanın önüne geçebilecek grup içi bir iç denetim mekanizmasının kurulması ve okul müdürlerinin birlikte çalıştığı öğretmenlerin kişisel ve mesleki uygunluğu ve yeteneklerini bilerek onlara verilecek görevleri daha iyi planlaması için aynı okulda en az 4-5 yıl görev yapmasının daha uygun olacağı getirilen önerilerden birkaçıdır.
Anahtar Kelimeler:
Eğitim, İlkokul öğretmenleri, Algılanan sosyal kaytarma, Grup çalışması
Levels of Social Loafing Behaviors of Cooworkers according to the Perceptions of Teachers (İzmir-Bayraklı Sample) / Öğretmenlerin Algılarına Göre Çalışma Arkadaşlarının Sosyal Kaytarma Davranışları (İzmir-Bayraklı Örneği)
In this study, it is aimed to investigate the levels of perceived coworker social loafing behaviors of primary school teachers working at schools in İzmir, Bayraklı province. It is also aimed to determine whether these levels are significantly different according to gender, age, marital status, having children, level of education, seniority, seniority with the school principal in the school in charge, the size of the working group and the academic success of the schools. In addition, these levels are intended to be evaluated within the scope of the effectiveness of group work done in schools. The population of the study consists of 31 primary schools and 2000 primary school teachers working in Bayraklı district of İzmir province during fall 2017-2018 academic year. Stratified sampling method is used and the sample of the study is consisted of 293 teachers who could be reached and answered the questionnaire. Perceived Coworker Social Loafing Scale developed by Liden, Wayne, Jaworski ve Bennett (2004) and adapted into Turkish by Ülke (2006) was used to collect data. The scale is a 5-point Likert type and consists of 11 expressions for teachers to evaluate their coworkers on social loafing behaviors. In the Personal Information Form, there are questions about gender, age, post graduate education, seniority, and seniority with the school principal in the school in charge, the size of the working group and their hometown. The data obtained were analyzed in the IBM SPSS Statistics 21 program and the results of the analysis showed that the level of perceived social loafing behaviors of the primary school teachers was significantly different in terms of seniority with the school principal in the school in charge, size of the working group and academic success of the school.
Keywords:
Education, Perceived social loafing, group-work, primary school teachers,
___
- Aguinis, H. & Henle, C. A. (2003). The search for universals in cross-cultural organizational behavior. Organizational behavior: The state of the science. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
- Akgündüz, Y., Akdağ, G., Güler, O. & Sünnetçioğlu, S. (2014). İşten ayrılma niyeti ve aşırı rol yükünün otel çalışanlarının sosyal aylaklık davranışlarına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 515-536.
- Ataseven, L., & Yılmaz, R. (2013). Ortak çalışma ve ekip bilimi: Teoriden pratiğe. Bilgi Dünyası, 14(2), 421- 440.
- Bozkurt, Ö., Bozkurt, İ. (2011). İş tatminini etkileyen işletme içi faktörlerin eğitim sektörü açısından değerlendirilmesine yönelik bir alan araştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 1-18.
- Doğan, A, Bozkurt, S & Demir, R. (2012). Sosyal kaytarma davranışı ile algılanan görev görünürlüğü arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (24), 53-80.
- Ferrante, J. G, Green, G. S. & Forster, R.W. (2006) Getting more out of team projects: İncentivizing leadership to enhance performance. Journal of Management Education, 30.
- George, J. M. (1992). Extrinsic and intrinsic origins of perceived social loafing in organizations. Academy of Management Journal, 35, 191-202.
- Harkins, S. G., Latane, B., & Williams, K. (1980). Social loafing: allocating effort or taking it easy. Journal of Experimental Social Psychology, 16, 457-465.
- Harkins, S. G., & Petty, R. E. (1982). Effects of task difficulty and task uniqueness on social loafing. Journal of Personality and Social Psychology, 43(6), 1214-1229.
- Hoeksema-van Orden, C. Y. D., Gaillard, A. W. K., & Buunk, B. P. (1998). Social loafing under fatigue. Journal of Personality and Social Psychology, 75(5), 1179-1190.
- Ingham, A. G., Levinger, G., Graves, J., & Peckham, V. (1974). The Ringelmann effect: Studies of group size and group performance. Journal of Experimental Social Psychology, 10(4), 371-384.
- Quadri, S. J. , Jadhav, S. E. & , S. P. (2012). Effect of age and gender on social loafing of state level cricket players. Review and reasech 1(11), 1-4.
- Kafes, M. (2017). Sosyal kaytarma davranışı üzerine yapılmış çalışmaların incelenmesi. Türk ve İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(11), 227-245.
- Kanten, P. (2014). İşyeri nezaketsizliğinin sosyal kaytarma davranışı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde duygusal tükenmenin aracılık rolü. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 11-26.
- Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma teknikleri ve istatistik yöntemleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
- Karadal, H. Saygın, M. (2013) An investigation of the relationship between social loafing and organizational citizenship behavior. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 99, 206 – 215
- Kesen, M. (2015). Psikolojik güçlendirme çalışanların sosyal kaytarma davranışlarını azaltır mı? Journal of Yasar University, 10(38), 6478-6554.
- Kravitz, D. A., & Martin, B. (1986). Ringelmann rediscovered: The original article. Journal of Personality and Social Psychology, 50(5), 936-941.
- Küçük M., Ayvacı Ş. H. & Altıntaş A. (2004). Zümre öğretmenler kurulu toplantı kararlarının eğitim ve öğretim uygulamaları üzerindeki yansımaları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
- Latané, B. (1981). The psychology of social impact. American Psychologist, 36, 343-356.
- Latane, B., Williams, K. & Harkins, S. (1979). Many Hands Make Light the Work: The Causes and Consequences of Social Loafing. Journal of Personality and Social Psychology, 37(6), 822-832.
- Liden, R. C., Wayne, S. J., Jaworski, R. A., Bennett, N. (2004). Social Loafing: A field Investigation. Journal of Management, 30, 285-304.
- Özek, H.(2014). Örgütlerde sosyal kaytarma davranışı ile psikolojik iklim ilişkisi ve konuyla ilgili bir araştırma. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
- Petty, E. R., Harkins, G. S., Williams, D. K., & Latane, B. (1977). The effects of group size on cognitive effort and evaluation. Personality and Social Psychology Bulletin, 3(4), 579-582.
- Robbins, T. L. (1995). Social loafing on cognitive tasks: An examination of the "sucker effect." Journal of Business and Psychology, 9(3), 337-342.
- Schnake, M. (1991). Equity in Effort: The "Sucker effect" in co-acting groups. Journal of Management, 17(1), 41-45.
- Simms, A. & Nichols, T. (2014). Social loafing: a review of the literature. Journal of Management Policy and Practice, 15(1), 58-67.
- Stark, EM, Shaw JD, Duffy MK. (2017). Preference for Group Work, Winning Orientation, and Social Loafing Behavior in Groups. Group & Organization Management, 32(69), 699-723.
- Szymanski, K., & Harkins, S. G. (1987). Social loafing and self-evaluation with a social standard. Journal of Personality and Social Psychology, 53(5), 891-897.
- Şesen, H. & Kahraman, Ç. A. (2014). İş arkadaşlarının sosyal kaytarmasının, bireyin iş tatmini, örgütsel bağlılık ve kendi kaytarma davranışlarına etkisi. İş ve İnsan Dergisi,1(1), 43-51.
- Williams, K. D. & Karau, S. J. (1995). Social loafing: Research findings, implications, and future directions. Current Directions in Psychological Science, 4(5), 134-140.
- Uslu Y.D, Çavuş MF. (2014). Örgütsel adalet ve kaytarma davranışları. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4 (9), 51-54.
- Uysal, T. (2016). Örgütlerde sosyal kaytarma algısının çalışanların tükenmişlik duygusuna etkisi. 3. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sosyal ve Teknik Bilimler Kongresi. Aydın.
- Ülke, H. E. (2006). Investigating the role of personality and justice perceptions on social loafing. (Yüksek Lisans Tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Yıldız, M., İşçi, E.,& Taşçı, S. (2016). İzlenim yönetimi taktiklerinin sosyal kaytarma üzerine etkisi: sağlık sektöründe bir araştırma. Aurum Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 103-120.
- Ying, X., Li, H., Jiang, S., Peng, Fei., Lin, Z. (2014). Group laziness: The effect of social loafing on group performance. Social Behavior and Personality, 42, 465-472.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2010
- Yayıncı: Erdal TOPRAKCI
Sayıdaki Diğer Makaleler
Murat ALTUN, Kemal KAYIKÇI, Sezgin IRMAK