TEFSİRDE NAHİVİN ROLÜ: CESSAS’IN AHKÂMU’L KUR’AN ÖRNEĞİ
Kur‟an‟ı Kerim‟i açık bir Arap lisanıyla indiren âlemlerin Rabbi olan Allah‟a hamdolsun. Âlemlere rahmet olarak gönderilen resulü Muhammed‟e salat ve selam olsun.İlim ve doğruluk timsali olan pak‟u temiz sahabe ve tabiine kıyamete kadar salat veselam olsun. Allah, cc Kur‟an‟ı Kerimde “Biz bu Kur’an’ı Arapça indirdik belkidüşünürsün” (Yusuf,12/2) buyurmaktadır. Bu nedenle tefsir çalışmalarında Arap dilinevakıf olmak ve dil kurallarına başvurmak Kur‟an‟ın sahih bir şekilde anlaşılmasıkonusunda önemli bir yere sahiptir. Birçok müfessir tarafında takip edilen bu metot,kökleri sahabe ve tabiinlere kadar uzanmaktadır. Sehabe döneminden sonar islamiilimlerin teşekkül sürecinde Kur‟an‟ı anlama ve yorumlama konusunda bir çok alim Arap diline başvurmuştur. Bu alimlerden biri de bu çalışma kapsamında incelenenCessas tefsiridir. Bu çalışmada, müellifin hayatı, ilmi çalışmaları eserleri ele alınmış,nahiv ilminin tanımı ve önemi zikredilmiştir. Sonrasında “Ahkamu‟l Kur‟an” adlı eser,nahiv-tefsir bağlamında incelenmeye tabi tutulmuştur. Bu çerçevede eserde birçokayetin tefsirinde dil kurallarına başvurulduğu tespit edilmiştir. Konuya ilişkin bazıörnekler verilerek müfessirin yaklaşımı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu aradamüellifin dil kurallarına dayalı delilleri önemsdiğini tespit edilmiştir. Zira bazı ayetlerintefsirinde bir kaç delilin zikredildiği yerde önceliği dil kuralına dayalı delile verdiğinimüşahede edilmiştir. Çalışma, Giriş, iki bölüm ve bir sonuçtan oluşturulmuştur.
THE ROLE OF NAHIV IN TEFSİR: AHKAMUL QORAN SAMPLE OF CESSAS
Praise Allah, the Lord of the Worlds, who has revealed the Koran with a clear Arabic language. Salat and greet to Prophet Muhammad, who is sent to the worlds as a mercy. Salat and greetings to pure companions and their tabiin which is the symbol of knowledge and righteousness until the doomsday. Allah, in the Koran says, "We have written Koran in arabic so that you might think about it" (Joseph, 12/2). For this reason, having an Arabic language and applying the language rules in tafsir studies has an important place in understanding the Koran in a correct way. This method, which is followed by many commentators, its roots stand up to the tabiin and companion. In this study, the author's life and the definition and significance of Nahiv's identity are mentioned. The work "Ahkamu'l Koran" has been subjected to examination in the context of nahiv-tafsir. In this framework, it has been determined that language rules are applied in the interpretation of many verses in the work. Some examples related to the topic have been tried to put forward the commentator's approach. The study was composed of introduction, two chapters and one conclusion.
___
- Akberî, Ebü‟l-Beka Abdullah b. el-Huseyn. Et-Tibyan fi İrabi’l-Kuran. yy: Daru‟lYakin 2001 /1422.
- Beşşar b. Berd, El-Verrak. Gararü’l-Hasaisi’l-Vadiha. Amman:/Ürdün: yr. ts.
- Cürcanî, Abdulkâhir el-Cürcânî. Delâilu’l-İcaz. Beyrut: Daru‟l-Kitabi‟l-Arabiyyi 1415-1995.
- Ebû Hayyan, Esirüddin Muhammed b. Yusuf el-Endülüsi. El-Bahrü’l-Mühit. Beyrut: Daru‟l-Kutubi‟l-İlmiyye 1413-1993.
- Ezdî, Ebû Bekir Muhammed b. Hasan b. Dureyd. Beyrut: Cemheretu’l-Lugati, Daru‟lİlm lil Melayin 1987.
- Fakihî, Abdullah b. Ahmed. Şerhu Kitabi’l-Hudud fi’n-Nehvi, Kahire: Daru‟t-Tedamün 1408-1988.
- Hemevî, Yakût. Mucemu’l-Buldan. Beyrut: Daru‟l-Fikir ts.
- İbn Atiyye, Muhammed Abdulahak El-Endülüsî. El-Muharrer ve’l Veciz. Beyrut: Daru‟l Hayr 1428-2007.
- İbn Faris, Ebu‟l-Huseyn er-Razi. Mekayısu’l-Luga. Beyrut: Daru‟l-Fikir ts.
- İbn Faris, Ebü‟l-Huseyn Er-Razi. Es-Sahibî fi Fıkhi’l-Lügati ve Süneni’l-Arab. Beyrut: Müessetu Bedran1964.
- İbn Hişâm, el-Ensârî. Muhtasaru Mugni Lebib. Riyad: Mektebetu Rüşd 2006.
- İbn Hişâm, El-Ensârî. Şerhu Katri’n Neda ve Belli’s Seda. Diyarbekir: Mektebetu Seyda 1334-2013.
- İbn Kesir, Ebü‟l-Fida İsmail. Tefsiru‟l-Kurani‟l-Azim. Rıyad: El-Memleketu‟lArabıyyetu‟s-Suudıyye. Daru‟t-Taybe 1422-2002.
- İbn Mâlik, Ebû Abdıllah Cemaluddın b. Abdıllah. El-Elfiyye. El-Uyuni. Riyad: Mektebetu Dari‟l-Minhac Suudi Arabistan ts.
- İbn Manzûr, Cemalüddin Muhammed b. Mükrim. Lisanü’l-Arap, Beyrut: Daru Sadır 2003.
- Kasım b. Katlubga, Es-Sudani. Tacu‟t-Teracim. Beyrut: Daru‟-Kalem 1413-1993.
- Mecme„u Luga, El-Arabiyye. El-Mucemu’l-Vasit. Kahire: Mektebetu‟ş- Şuruk edDevliyye 2004.
- Refide, İbrahim Abdullah En-Nahvu ve Kütübü’t Tefsir. Bengaz: Darü‟l Cemahiriyye 1990.
- Safvet Mustafa, Halil Fiteş. El-Cessas Ebu Bekr er-Râzi ve Menhecuhu fi’t-Tefsir. Kahire: Darus‟s-Selam. 1429-2008.
- Semanî, Ebû Said Abdulkerim b. Muhammed b. Mansur Et-Temimi. El-Ensab. thk. Abdullah Ömer el-Barîni. Beyrut: Daru‟l-Fikir 1414 (h).
- Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir. Tefsir’u Taberi. Mısır: Daru‟l-Mearif ts.
- Zamehşerî, Ebü‟l-Kâsım. Mahmud b. Ömer. Tefsiru’l-Keşşaf. Riyad: Mektebetu‟lEbikan 1418-1998.
- Zehebî, Muhammed Huseyn Ez-Zehebî. Et-Tefsir ve’l Müfessirun. Beyrut: Daru‟lKalem,1987.
- Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Ahmed Ez-Zehebî. Siyeru Alami’n-Nübela. Beyrut: Müessetu‟r-Risale 1422-2001.
- Zerkeşî, Bedrüddin Muhammed Bahadır b. Abdillah Ebu Abdillah. El-Burhan fi Ulumi’l-Kur’an. Beyrut: Daru‟l-Marife 1391 (h).
- Molla Cami, Nûrüddîn Abdurrahmân b. Nizâmiddîn Ahmed b. Muhammed el-Câmî. ElFavaidu’d Diyaiyye. İstanbul: Salah Bilici Kitab evi ts.
- İbn Akil, Bahaüddin Abdullah. Şerhu İbn Akil. Beyrut: Mektebetü‟l Asriyye 1409 - 1988.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Yayıncı: Şarkıyat Araştırmaları Derneği