MOLLA HALÎL es-SİİRDÎ’NİN SÜNNET/HADİS İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
Şark medreselerinin en önemli simalarından olan Molla Halîl es-Siirdî, İslâmî ilimlerinfarklı alanlarına dair çok sayıda eser yazmıştır. Bu eserler medrese çevrelerinde büyükrağbet görmektedir. Günümüzde medrese çevrelerinde Hadis ilmine hak ettiği ilgigösterilmemesine rağmen Molla Halîl’in Hadis Usûlüne dair müstakil olarak yazdığıeserinde ve Fıkıh Usûlü ile ilgili kitabının Sünnet bölümünde anlattıkları onun bu ilmeolan vukufiyetini açıkça ortaya koymaktadır. Bu makalede Molla Halîl’in Sünnet/hadisanlayışı Usûlu’l-Fıkh adlı eseri çerçevesinde ele alınıp değerlendirilecektir.
THE OPINIONS OF MOLLA KHALÎL AL-SIIRDI ABOUT SUNNAH/ HADITH
Molla Khalîl es-Siirdî, who was one of the most important figures of the Eastern Madrasahs, has written many works on different fields of Islamic sciences. These works are in great demand in the madrasa circles. Although the interest to Hadith sicience is not shown enoughly in the madrasa circles today, Molla Khalîl’s detached book in Hadith Methodology and what he explained in Sunnah chapter of his book about the Methodology of Fiqh clearly show his qualification in Hadith. In this article, Molla Khalîl's understanding of Sunnah/Hadith will be discussed and evaluated within the framework of his book about Methodology of Fiqh.
___
- Abdu Rabbih, Muhammed Ahmed Huseyn. es-Sunnetu’n-nebeviyye ve beyânuhâ li’l Kur’âni’l-kerîm. Kahire: 1979.
- Âmidî, Seyfuddin Ebu’l-Hasan Ali. el-İhkâm fi usûli’l-ahkâm. Beyrut: 1985.
- Apaydın, H. Yunus. “Haber-i Vâhid”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14: 355-363. Ankara: TDV Yayınları, 1996.
- Aydınlı, Abdullah. Hadis Istılahları Sözlüğü. İstanbul: 1987.
- Bakillânî, Kadı Ebu Bekr. et-Temhîdu’l-evâil fî telhîsi’d-delâil. thk. İmaduddin Ahmed Haydar, Beyrut: 1987.
- Bilen, Mehmet. Sait Nursî ve Hadis. Ankara: 2013.
- Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail. Sahîhu’l-Buhârî. İstanbul: Çağrı yay., 1992.
- Bursalı, Mehmet Tahir Efendi. Osmanlı Müellifleri. Haz. A. Fikri Yavuz-İsmail Özen, İstanbul: 1915.
- Çetin, Abdurrahman. “Nesih”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32: 579-581. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
- Duskî, Muhammed Ali Cemil. Usûlu’l-fikh li molla halîl. Yüksek Lisans Tezi, Musul İmam Azam Fakültesi, 2016.
- Ensârî, Zekeriya b. Muhammed. Ğâyetu’l-vusûl fî şerhi lubbi’l-usûl. Mısır: tsz.
- Eşkar, Muhammed Suleyman. Efalu’r-Rasul. Beyrut:1993.
- Hansu, Hüseyin. Mütevatir Haber Bilgi Değeri ve İslam Düşüncesindeki Yeri. Van: 2008.
- Hatîb, Muhammed Accac. es-Sunnetu kable’t-tedvîn. Beyrut: 1980.
- İbn Hacer, Ahmed b. Ali Askalânî. Nuzhetu’n-Nazar Şerhu Nuhbeti’l-Fiker. thk. Ebu Muaz Tarık b. İvadillah, Kahire: Daru’l-Me’sûr, 2011.
- İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed. Musned. 1-50 thk. Şuayb el-Arnavut ve diğerleri, Beyrut: Muessesetu’r-Risale, 1995.
- İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali. Telbîsu’l-iblîs. Beyrut: 1368.
- İsfahânî, er-Ragıb. Mufredâtu Elfâzi’l-Kur’an. thk. Safvân Adnan Davudi, Dimaşk: 1998.
- İstemi, Fuat. “Hadislerin Bağlamının Tespitinde İhtisar ve Taktî’ Uygulamasının Neden Olduğu Sorunlar”, Hitit Ü. İlahiyat Fak. Der. 16/31 (Haziran 2017): 315-326.
- Karacabey, Salih. “Ziyâdetü’s-sika”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44: 486-487. Ankara: TDV Yayınları, 2013.
- Karacabey, Salih. “Hadiste İhtisar ve Muhtasar Rivayetten Kaynaklanan Problemler”, Uludağ Ü. İlahiyat Fak. Der. 11/1 (2002): 53-70.
- Kehhâle, Ömer Rıza. Mu’cemu’l-müellifîn Terâcimu musannifi’l-kütübi’l-arabiyye. Beyrut: tsz..
- Kırbaşoğlu, M. Hayri. İslam Düşüncesinde Sünnet. Ankara: 2011.
- Koçyiğit, Talat. Hadis Istılahları. Ankara, 1985.
- Leknevî, Abdu’l-Ali el-Ensârî. Fevâtihu’r-rahamût bi şerh-i musellemi’s-sebût. Beyrut: 2002.
- Mahallî, Celaluddin. Şerhu metni cem’i’l-cevâmi’ li’s-subkî. Mısır: 1937.
- Memduhoğlu, Adnan. “Molla Halîl es-Siirdî ve Usûlu’l-Fıkh Adlı Elyazma Eseri Üzerine”. İbrahim Hakkı ve Siirt Uleması Sempozyumu, 293-316, İstanbul: 2008.
- Öncü, Mustafa. Molla Halîl es-Siirdî’nin “Basîratu’l-Kulüb Fî Kelâmi Allâmi’l-Ğuyûb” Adlı Eserinin Arap Dili Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi, 2013.
- Pakiş, Ömer. “Molla Halîl Siirdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30: 250- 251. Ankara: TDV Yayınları, 2005.
- Râzî, Zeynuddin Ebu Abdullah Muhammed b. Ebu Bekr. Tefsîru Garîbi’l-Kur’ani’lAzîm. thk. Hüseyin Elmalı, Ankara: 1997.
- Sakallı, Talat. “Sünnet’in Bağlayıcılık Açısından Taksimi”. S.D.Ü. İlahiyat Fak. Der. 2 (1995): 39-102.
- Suyûtî, Celaluddin. Şerhu’l-kevkebi’s-sâti’. thk. Muhammed İbrahim el-Hafnâvî, Mısır: 2000.
- Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed. İrşâdu’l-fuhûl ilâ tahkîki’l-hakk min ilmi’l-usûl. Beyrut: tsz..
- Yavuz, Yusuf Şevki. “Haber”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14: 346-349. Ankara: TDV Yayınları, 1996.
- Ziriklî, Hayreddin. el-A’lâm Kâmusu Terâcim li Eşher’i-Ricâl ve’n-Nisâ’. Beyrut: 2006.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Yayıncı: Şarkıyat Araştırmaları Derneği