Aday sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencilere yönelik algısı

Eğitim hayatında üstün yetenek tanısı ilkokulda konulmaktadır. Aday gösterme süreci sınıf öğretmenleri tarafından yürütülmektedir. Öğretmenlik hayatına yeni başlayan aday sınıf öğretmenlerin aday gösterme sürecindeki rolü dikkate alındığında üstün yetenekli öğrencilere yönelik algılarının belirlenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı aday sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencilere yönelik algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesidir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik araştırma yöntemi kullanarak yapılandırılmıştır. Araştırmanın ana fenomeni “üstün yetenekli öğrenci” dir. Araştırma kapsamında sınıf öğretmeni olarak ataması yapılmış fakat adaylık sürecinde olan 49 sınıf öğretmeni ile görüşülmüştür. Yapılan görüşmelerde üç metafor ve açıklamasını içeren sorudan oluşan metafor formu kullanılmıştır. Araştırmada üç metafor ifadesine yer verilmesinin temel amacı hem ifade edilen metaforun kendi içinde tutarlılığın belirlenmesi hemde genel olarak metaforlar arası tutarlılığın tespitidir. Araştırma verileri metaforlar için betimsel açıklamalar için içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgularda metafor araştırması doğası gereği tümevarımcı bir yöntem izlenmiştir. Üstün yetenekli öğrenci ana teması etrafında altı alt kategori elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlarda üstün yetenekli öğrencilerin normal bir birey olarak kabullenilmesi yanı sıra eğitiminin önemine vurgu yapıldığı görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin değerliliğini vurgulayan kıymetli madenler ile ilgili metaforların olması bu madenlerin işlenmesinde gösterilmesi gereken hassasiyete yönelik önemli ölçüde ifade yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Aday sınıf öğretmeni, olgu bilim, üstün yetenekli

Perceptions of candidate classroom teachers towards gifted students

In education life, the diagnosis of giftedness is made in primary school. The nomination process is carried out by classroom teachers. Considering the role of novice classroom teachers, who have just started their teaching career, in the nomination process, it is thought to be important to determine their perceptions of gifted students. The aim of this research is to determine the perceptions of the novice classroom teachers towards gifted students through metaphors. The research was structured using the phenomenological research method, one of the qualitative research methods. The main phenomenon of the research is the “gifted student”. Within the scope of the research, 49 classroom teachers who were appointed as classroom teachers but who were in the candidacy process were interviewed. In the interviews, a metaphor form consisting of three metaphors and a question with explanation was used. The main purpose of including three metaphor expressions in the research is both to determine the consistency of the expressed metaphor and to determine the consistency between metaphors in general. Research data were analyzed using content analysis technique for descriptive explanations for metaphors. In the findings obtained, an inductive method was followed due to the nature of metaphor research. Six sub-categories were obtained around the main theme of gifted students. In the results obtained, it was seen that gifted students were accepted as normal individuals and the importance of education was emphasized. In addition, there are metaphors about precious metals that emphasize the value of students, and there is a significant expression for the sensitivity that should be shown in the processing of these metals.

Keywords:

candidate classroom teachers, gifted, phenomenology,

PDF

___

Akgül, G. (2021). Teachers’ metaphors and views about gifted students and their education. Gifted Education International, 37, 273–289. https://doi.org/10.1177/0261429421988927.
Akkanat, Ç. , Kutlu Abu, N. & Gökdere, M. (2018). Öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerin özellikleri ve eğitimlerine yönelik algıları . Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 185-201. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kebd/issue/67221/049162
Altıntas, E. & İlgün, S. (2016). The Term" Gifted Child" from Teachers' View. Educational Research and Reviews, 11(10), 957-965.
Ataman, A. (2004). Üstün zekalı ve üstün özel yetenekli çocuklar. I. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi içinde (158-159 ss.). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Barnard-Brak, L., Johnsen, S. K., Pond Hannig, A. & Wei, T. (2015). The incidence of potentially gifted students within a special education population. Roeper Review, 37(2), 74-83.
Baykoç Dönmez, N. (2009). Üstün ve özel yetenekli çocuklar ve eğitimleri. Ankara: Eğiten Kitap Yayınları. Baykoç, N. (2015). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. Ankara: Eğiten Kitap.
Bekiroğlu, A. & Levent, F. (2013). Üstün yeteneklilerin eğitiminde Türkiye için öneriler. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-44.
Bildiren, A. (2018) . Üstün yetenekli çocuklar. Ankara: Pegem akademi.
Bulut, A. S. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının üstün yetenekli birey ve özel eğitim kavramlarına ilişkin algıları . Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2338-2356. DOI: 10.29299/kefad.2018.19.03.015
Cross, T. L. (2021). On the social and emotional lives of gifted children. Routledge.
Çağlar, D. (2004). Üstün zekalı çocukların özellikleri. 1. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Makaleler, (111-126). Çocuk Vakfı Yayınları: İstanbul.
Çağlar, D. (2019). Üstün zekâlı çocukların özellikleri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 5(13), 95-110.
Çapan, B. E. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algıları. Journal of International Social Research, 3(12), 140-154.
Çitil, A. & Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar. GFFAD (GUJGEF). 38(11), 185-231.
Dixson, D. D., Peters, S. J., Makel, M. C., Jolly, J. L., Matthews, M. S., Miller, E. M., ... & Wilson, H. E. (2020). A call to reframe gifted education as maximizing learning. Phi Delta Kappan, 102(4), 22-25.
Duran, A., & Dağlıoğlu, H. E. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının üstün yetenekli çocuklara ilişkin metaforik algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 855-881. https://doi.org/10.17152/gefad.328869
Ekinci, A., Sümer, S., Bozan, S. & Çete, U. (2018). Sınıf öğretmenlerinin özel yetenekli öğrencilere ilişkin algıları: metaforik bir çalışma. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 1-20. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/mkuefder/issue/42370/489701
Enç, M. (2005). Üstün beyin gücü gelişim ve eğitimleri. Ankara: Gündüz ve Eğitim Yayıncılık.
Erdoğan, S. C., & Güçyeter, Ş. (2019). Öğretmen adaylarının üstün zekâ ve üstün yetenek metaforları. İlköğretim Online, 18(3), 1307-1325. doi:10.17051/ilkonline.2019.612177
Fırat, T. & Bildiren, A. (2022): The characteristics of gifted children with learning disabilities according to preschool teachers, Early Years, DOI: 10.1080/09575146.2022.2034755
Fonseca, C. (2021). Emotional intensity in gifted students: Helping kids cope with explosive feelings. Routledge.
Gözüm, A. İ. C. (2020). Okul Öncesi Öğretmenlerin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğuna Yönelik Metaforlarının Belirlenmesi . Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 22 (3) , 857-876 . DOI: 10.17556/erziefd.803146.
Gross, M. U. (2002). Exceptionally gifted children. Routledge.
Gross, M.U.M. (2000). Issues in the cognitive development of exceptionally and profoundly gifted individuals. In K. A. Heller, F. J. Monks, R.J. Sterberg and R. F. Subotnik (Eds.) International Handbook of Giftedness and Talent (2nd Edition) (pp.179-192). Oxford: Pergamon. .https://doi.org/10.1016/B978-008043796-5/50013-9
Hodges, J., Mun, R. U., Jones Roberson, J., & Flemister, C. “Tedd.” (2021). Educator Perceptions Following Changes in Gifted Education Policy: Implications for Serving Gifted Students. Gifted Child Quarterly, 65, 338–353. https://doi.org/10.1177/00169862211023796
Husserl, E. (2003). Fenomenoloji üzerine beş ders, (Çev. H. Tepe), Ankara: Bilim ve Sanat.
Karsak, H. G. O., & Gider, B. (2019). Öğretmenlerin özel yetenekli öğrenciler ve eğitimlerine ilişkin görüşleri ve metaforik algıları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. https://doi.org/10.30703/cije.543321
Kıral, B. (2021). Nitel araştırmada fenomenoloji deseni: türleri ve araştırma süreci, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 10(4), 92-103.
MEB, (1974). Özel eğitime muhtaç çocuklar hakkında yönetmelik. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB, (2007). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. Erşim adresi: https://orgm.meb.gov.tr /meb_iys_ dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf
MEB, (2013). Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ek 1, Ek 3, Ek 5.
MEB, (2019). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar /2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf
Montgomery, D. (2013). Gifted and talented children with special educational needs: Double exceptionality. Routledge.
Neihart, M. (2021). The social and emotional development of gifted children: What do we know?. Routledge
ÖEHY, (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 31.05.2006 tarih ve 26184 Sayılı Resmi Gazete.
Özcan, D. & Gülkaya, Ş. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklara yönelik algı ve eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27, 2355-2368 . DOI: 10.24106/kefdergi.3776.
Robinson, W., & Campbell, J. (2010). Effective teaching in gifted education: Using a whole school approach. Routledge
Sak, U. (2012). Üstün zekâlılar: özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri. Ankara: Vize.
Saranlı, A. G. & Metin, N. (2012). Üstün yetenekli çocuklarda gözlenen sosyal-duygusal sorunlar. Journal of Faculty of Educational Sciences, 45(1).
Şimşek, R. (2014). Üstün Zekâlı ve Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri, Tanımlaması, Yönlendirilmesi, Eğitimleri, Bilim ve Sanat Merkezleri. Erişim adresi: www.tavsiyeediyorum.com/makale_13420.htm.
Tanık Önal, N. (2019). Üstün zekâlı çocukların tanılanmaları. Manas Araştırma Dergisi, 8, 1591-1602. https://doi.org/10.33206/mjss.476773
Zeka (t.y.) Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük içinde.erişim adresi: www.sozluk.gov.tr