5E öğrenme modeli ve bağlam temelli öğretim yönteminin ışık konusunda başarı ve bilgilerin kalıcılığına etkisi

Bu araştırmanın temel amacı, bağlam temelli, 5E öğrenme modeli ve 5E öğrenme modeli ile desteklenmiş bağlam temelli yaklaşımın 7. Sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi ışık konusundaki başarılarına ve bilgilerinin kalıcılığına etkisini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubu Ankara ilinde bir devlet okulunda bulunan 7. sınıfta öğrenim görmekte olan toplam 100 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışma, yarı deneysel desenin kullanıldığı nicel bir çalışmadır. Işık konusu dört farklı grupta dört farklı yöntemle işlenmiştir. Deney 1 grubunda bağlam temelli yaklaşımla, deney 2 grubunda 5E öğretim yöntemiyle, deney 3 grubunda 5E ile desteklenmiş bağlam temelli öğretim yöntemi ile 4. grupta ise kontrol grubu olarak fen bilimleri dersi öğretim programındaki mevcut yöntem ve tekniklerle işlenmiştir. Araştırma sürecinde 6 haftada toplam 24 ders saatlik bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri “Işık Başarı Testi (IBT)” nin uygulanması sonucu elde edilmiştir. IBT; ön test, son test ve kalıcılık testi olarak uygulanmıştır. Veriler spss paket programında analiz edilmiştir. Verilerin analizine göre öğrenci başarısını artırmada en etkili yöntem 5E öğrenme modeli ile desteklenen bağlam temelli öğretim yöntemi (5E+BT) olmuştur. Öğrenilen bilgilerin kalıcılığında ise en etkili yöntem 5E öğrenme modeli olmuştur.

The effect of the 5E learning model and the context based teaching method on achievement and permanence towards subject of light

The main purpose of this research is to examine the effect of the context based, the 5E learning model and the context-based approach supported by 5E learning model of the 7th grade students on the achievement and knowledge permanence of the unit light of science curriculum. The study group was total of 100 students studying in 7th grade at a public school of Ankara. The study in which the semi-experimental design is used is a quantitative study. Light was taught in four different groups in four different ways. In the experimental group 1 lessons were carried out with context based approach, in the experimental group 2 lessons were carried out by 5E learning model, in the experimental group 3 lessons were carried out with the context based approach supported by 5E learning model and in the 4th group, as a control group, lessons were taught with the existing methods and techniques in the science curriculum. The research’s data were obtained from the application of "Light Achievement Test (LAT)". LAT were applied as pre-test, final test and permanence. According to the analysis of the data, the most effective method to increase student achievement was the context-based approach supported by the 5E learning model . 5E learning model has been the most effective method for the permanence of learned information.

___

  • Acar, B., & Yaman M. (2011). Bağlam temelli öğrenmenin ve öğrencilerin ilgi ve bilgi düzeylerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 40, 01-10.
  • Akar, E. (2005). Effectiveness of 5E learning cycle model on students’ understanding of acid-base concepts (Unpublished master’s thesis). Middle East Technical University, Ankara.
  • Akdeniz, A.R., Yıldız, İ., & Yiğit, N. (2001). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin “ışık” ünitesindeki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 5-14.
  • Akpınar, M. (2012). Bağlam temelli yaklaşımla yapılan fizik eğitiminde kavramsal değişim metinlerinin öğrenci erişisine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Aycan, Ş., & Yumuşak, A. (2003). Lise fizik müfredatındaki konuların anlaşılma düzeyleri üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, sayı 159, 171-180.
  • Badeli, Ö. (2017). İlkokul 4. sınıf "saf madde ve karışım" konusunun öğretiminde 5E modeli ile desteklenen bağlam temelli öğretim yönteminin öğrencilerin kavramsal anlamalarına, fene yönelik tutumlarına ve bilgilerinin kalıcılığına etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Barker, V., & Millar, R. (1999). Students’ reasoning about chemical reactions: What changes occur during a context- based post- 16 chemistry course? International Journal of Science Education, 21(6), 645-665.
  • Bennett, J., Campbell, B., Hogarth, S., & Lubben, F. (2005). A systematic review of the effects of context-based and STS approaches in the teaching of secondary science. Department of Educational Studies: Research Paper, 2005(02.)
  • Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Campbell, M.A. (2006). The effects of the 5E learning cycle model on students’ understanding of force and motion concepts. Unpublished master’s thesis. B.S.Millersville University, Orlando, Florida.
  • Çam, F. (2008). Biyoloji derslerinde yaşam temelli öğrenme yaklaşımının etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Çekiç Toroslu, S. (2011). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımı ile desteklenen 7E öğrenme modelinin öğrencilerin enerji konusundaki başarı, kavram yanılgısı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çekiç Toroslu, S., & Güneş, B. (2009). Effect of real-life context based instruction on students' conceptual achievement about “energy”. ESERA 2009 Conference, İstanbul, Türkiye.
  • Çiğdemoğlu, C. (2012). Effectiveness of context-based approach through 5e learning cycle model on students’ understanding of chemical reactions and energy concepts, and their motivation to learn chemistry. Unpubleshed Doctoral Dissertation. Middle East Technical University, Ankara.
  • Değermenci, A. (2009). Bağlam temelli dokuzuncu sınıf dalgalar ünitesine yönelik materyal geliştirme, uygulama ve değerlendirme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Demircioğlu, H. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarına yönelik bağlama dayalı yaklaşımın benimsendiği bir materyalin geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Elmas, R. (2012). The effect of context based instruction on 9th grade students’understanding of cleaning materials topic and their attitude toward environment. Unpublished Doctoral Dissertation. Middle East Technical University, Ankara.
  • Erdoğdu, S. (2011). Elektrik konularının 5E modeline göre öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Ergin, İ. (2006). Fizik eğitiminde öğrencilerin akademik baģarısına, tutumuna ve hatırlama düzeyine etkisine bir örnek: İki boyutta atış hareketi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Ergün, E. C. (2018). 4. sınıf basit elektrik devreleri konusunun öğretiminde bağlam temelli öğretim yönteminin öğrencilerin fene yönelik tutumlarına, başarılarına ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
  • Evans, C. (2004). Learning with inquiring minds. The Science Teacher, 71(1), 27-30.
  • Gilbert, J. K. (2006). On the nature of “ context” in chemical education. International Journal of Science Education, 28(9), 957–976.
  • Gutwill-Wise, J. P. (2001). The impact of active and context based learning in introductory chemistry courses: An early evaluation of the modular approach. Journal of Chemical Education, 78(5), 684–690.
  • Gültekin, M., Karadağ, R., & Yılmaz, F. (2007). Yapılandırmacılık ve öğretim uygulamalarına yansımaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 503-528.
  • Güneş, R. S. (2006). Altıncı sınıf öğrencilerinin duyu organları konusundaki başarılarına bilgilerin kalıcılığına ve fene karşı tutumlarına çoklu zekâ kuramına dayalı öğretimi etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri, Ankara.
  • Gürses, A., Açıkyıldız, M., Bayrak, R., Yalçın, M., & Doğar, Ç. ( 2004). Fen eğitimi: Kültürel bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 31-40.
  • Haras, Ö. (2009). “Üreme” ünitesinin 5E modeline göre öğretiminin öğrencilerin kavramsal anlama ve tutumları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Hırça, N. (2008). 5E modeline göre “iş, güç ve enerji” ünitesiyle ilgili geliştirilen materyallerin kavramsal değişime etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • İçöz, Ö. F. (2016). Effectiveness of context based instruction on 10th grade students' understanding of fossil fuels and clean energy resources topics and their attitudes toward environment / Bağlam temelli öğretimin 10. sınıf öğrencilerinin fosil yakıtlar ve temiz enerji kaynakları konusunu anlamalarına ve çevreye yönelik tutumlarına etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • İlhan, N. (2010). Kimyasal denge konusunun öğrenilmesinde yaşam temelli (context based) öğretim yaklaşımının etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • Karasar, N.(2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Sanem Yayıncılık.
  • King, D. T. (2007). Teacher beliefs and constraints in implementing a context based approach in chemistry. Teaching Science: The Journal of the Australian Science Teachers Association, 53(1), 14-18.
  • King, D. T. (2012). New perspectives on context-based chemistry education: Using a dialectical sociocultural approach to view teaching and learning. Studies in Science Education, 48(1), 51-87.
  • Kürkçü, E. (2016). Lise 1. sınıf biyoloji dersi "canlının temel birimi hücre'' konusunun öğretiminde 5e modelinin öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • MEB. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı. Ankara: MEB yayınları.
  • Murphy, P., & Whitelegg, E. (2006). Girls in the physics classroom: A review of the research on the participation of girls in physics. Institute of Physics Report, London.
  • Nentwig, P. M., Demuth, R., Parchmann, I., Grasel, C., & Ralle, B. (2007). Chemie im kontext: Situating learning in relevant contexts while systemetically developing basic chemical concepts. Journal of Chemical Education, 84(9), 1439- 1444.
  • Odubunmi, O., & Balogun, T. A. (1991). The effect of laboratory and lecture teaching methods on cognitive achivement in integrated science. Journal of Research in Science Teaching, 28(3), 213-224.
  • Özay-Köse, E., & ÇamTosun, F. (2011). Yaşam temelli öğrenmenin sinir sistemi konusunda öğrenci başarılarına etkileri. Türk Fen Eğitim Dergisi, 8(2), 91- 106.
  • Özsevgeç, T. (2007). İlköğretim 5. sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik 5E modeline göre geliştirilen rehber materyallerin etkililiklerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon.
  • Öztürk, N. (2013). Altıncı sınıf fen ve teknoloji dersi ışık ve ses ünitesinde 5E öğrenme modeline dayalı etkinliklerin öğrenme ürünlerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Pabuçcu, A., & Geban, Ö. (2015). 5E öğrenme döngüsüne göre düzenlenmiş uygulamaların asit-baz konusundaki kavram yanılgılarına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 191-206.
  • Parchmann, I., Grasel, C., Baer, A., Nentwig, P., Demuth, R., Ralle, B., & the ChiK project group. (2006). ‘Chemie im Kontext’: A symbiotic implementation of a context based teaching and learning approach. International Journal of Science Education, 28(9), 1041–1062.
  • Rayner, A. (2005). Reflections on context based science teaching: A case study of physics students for physiotherapy. Poster presented at the Annual UniServe Science Blended Learning Symposium Proceedings, Sydney.
  • Saka, A. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının genetik konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde 5E modelinin etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Sarı, Ö. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanında bağlama dayalı yaklaşımın benimsendiği bir materyalin geliştirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Stinner, A. (2006). The large context problem (LCP) approach. Interchange, 37(1-2), 19-30.
  • Şahin, Ç. (2010). İlköğretim 8. sınıf “kuvvet ve hareket” ünitesinde “zenginleştirilmiş 5E öğretim modeli”ne göre rehber materyaller tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Tekbıyık, A. (2010). Bağlam temelli yaklaşımla ortaöğretim 9. sınıf enerji ünitesine yönelik 5E modeline uygun ders materyallerinin geliştirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Uzun, F. (2013). Bağlam temelli yaklaşıma dayalı genel fizik-I laboratuvar dersinin fen bilgisi öğretmen adaylarının başarılarına, bilimsel süreç becerilerine, motivasyonlarına ve hatırlamalarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Ünal, H. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde yaşam temelli yaklaşıma uygun olarak yürütülmesinin “madde-ısı” konusunun öğrenilmesine etkilerinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • Yalçın, E. (2010). 5E öğrenme yönteminin 8. sınıf öğrencilerinin yaşamımızdaki elektrik konusunu anlamalarına ve fene yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • Yayla, K. (2010). Elektromanyetik indüksiyon konusuna yönelik bağlam temelli materyal geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Wilder, M., & Shuttleworth, P. (2005). Cell inquiry: A 5E learning cycle lesson. Science Activities, 41(4), 37-43.
  • Ziyafet, E. (2008). Fen ve teknoloji dersinde periyodik çizelgenin öğretiminde 5E modelinin öğrenci tutum ve başarısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara