Yabani Ekin Çiçeği Bitkisinden Elde Edilen Doğal Boya ile Keten Kumaşın Boyama Özelliklerinin İncelenmesi

Bu çalışmada keten kumaş numuneleri, yabani ekin çiçeğinden elde edilen doğal boyarmadde ile konvansiyonel yöntem ve mikrodalga enerjisi kullanılarak boyanmıştır. Boyama işleminden önce tüm numuneler ön mordanlama işlemine göre kalay klorür, bakır sülfat, demir sülfat, askorbik asit, potasyum alüminyum sülfat ve potasyum dikromat mordanları ile mikrodalga enerjisi yardımıyla mordanlanmıştır. Boyama işleminden sonra numunelerin renk koyuluk değeri, CIELab değeri ve haslık değeri kullanılan mordan cinsi ve boyama yöntemi açısından incelenmiştir. Çalışma sonucunda; mordan madde ve mikrodalga enerjisi kullanımının numunelerin haslık değerleri ile renk koyuluğunun artırdığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Keten, Doğal Boyama, Mikrodalga Enerji, Renk Koyuluğu, Haslık Özellikleri

Investigation of Dyeing Properties of Flax Fabric with Natural Dye Obtained from Wild Crop Flower

In this study, flax fabric samples were dyed with natural dye obtained from wild crop flower via conventional method and using with microwave energy. Before the dyeing process, samples were mordanted with different mordant agents by using microwave energy according to pre-mordanted process. After the dyeing process, colour strength value, CIELab value and fastness properties of samples were investigated. According to results, it was show that using of mordant agents and microwave energy increase in fastness properties and colour strength of samples.

Keywords:

Flax, Natural Dyeing, Microwave Energy, Colour Strenght, Fastness Properties,

PDF

___

[1] T. Bechtold, M.A. Amalid ve R. Mussak, “Natural dyes in modern textile dyehouses — How to combine experiences of two centuries to meet the demands of the future?,” Dyes and Pigments, c. 75, ss. 287-293, 2007.
[2] S. Haar, E. Schrader ve B.M. Gatewood, “Comparison of aluminum mordants on the colorfastness of natural dyes on cotton,” Clothing and Textiles Research Journal, c. 31, s. 2, ss. 97-108, 2013.
[3] N. Barka, A. Assabbane, A. Nounah, L. Laanab ve Y.L. Ichou, “Removal textile dyes from aqueous solution by natural phosphate as new adsorbent,” Desalination, c. 235, ss. 264-275, 2009.
[4] L.M. Wangatia, K. Tadesse ve S. Moyo, “Mango bark mordant for dyeing cotton with natural dye: fully eco-friendly natural dyeing,” International Journal of Textile Science, c. 4, s. 2, ss. 36-41, 2015.
[5] D.O. Bozkırlı, “Aspir çiçeğinden (Carthamus tinctorius) süperkritik karbondioksit ekstraksiyonu ile doğal boya eldesi ve uygulanabilirliği,” Yüksek lisans tezi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2007.
[6] H. Kahvecioğlu, “At kestanesi (Aesculus hippocastanum L.) bitkisinden elde edilen renkler ve renklerin yün halı iplikleri üzerindeki haslık değerleri,” Doktora tezi, Ev Ekonomisi Bölümü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2003.
[7] N. Camcı, “Ceviz (Juglans regia L) kozası (meyve kabugu)'ndan boyar madde ekstraksiyonu: Yün, tüylü deri ve pamuklu kumaş bayama,” Yüksek lisans tezi, Kimya Bölümü, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, Türkiye, 2004.
[8] D. Seyfikli, “Söğüt ekstraktı mordanlı elyaf ve ahşap numunelerinin soğan (Allium cepa L.) kabuğu ile boyanma özelliklerinin incelenmesi,” Yüksek lisans tezi, Kimya Bölümü, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, Türkiye, 2009.
[9] G. Gümrükçü, “Kırmızı soğan kabuğundan elde edilen antosiyanin ile yünlü kumaşların boyanması,” Yüksek lisans tezi, Kimya Bölümü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2003.
[10] Anonim. (2018, 9 Mayıs). [Çevrimiçi], Erişim: http://www.health.com/health/gallery/0,,20588763_15,00.html.
[11] Anonim. (2018, 9 Mayıs). [Çevrimiçi], Erişim: http://www.bkherb.com/NaturalFoodColor/11/.
[12] Anonim. (2018, 9 Mayıs). [Çevrimiçi], Erişim: http://www.azerbaijanrugs.com/arfp-natural_dyes_dyestuffs.htm.
[13] Anonim. (2015, 8 Kasım). [Çevrimiçi], Erişim: http://www.emrath.de/pigmente.htm.
[14] V.K. Joshi, D. Attri, A. Bala ve S. Bhushan, “Microbial pigments,” Indian Journal Biotechnol, c. 2, ss. 362-369, 2003.
[15] H. Ghouila, N. Meksi, W. Haddar, M.F. Mhenni ve H.B. Jannet, “ Extraction, identification and dyeing studies of Isosalipurposide, a natural chalcone dye from Acacia cyanophylla flowers on wool,” Industrial Crops and Products, c. 35, ss.31-36, 2012.
[16] R. Kiumarsi, R. Abomahboub, S.M. Rashedi ve M. Parvinzadeh, “Achillea millefolium, a new source of natural dye for wool dyeing,” Colorants and Coating, c. 2, ss. 87-93, 2009.
[17] D. Jothi, “Extraction of natural dyes from African Marigold flower (Tagetes Ereecta L) for textile coloration,” AUTEX Research Journal, c. 8, s. 2, ss. 49-53, 2008.
[18] S. Sahahidi, A. Rashidi, M. Ghoranneviss, A. Anvari ve J. Wiener, “Plasma effect on anti-felting properties of wool fabrics,” Surface & Coatings Technology, c. 205, ss. 349-354, 2010.
[19] A. Özerdem, I. Tarakçioğlu ve A. Özgüney, “Mikrodalga enerjisinin reaktif baskılı pamuklu kumaşların fiksajında kullanılabilirliği,” Tekstil ve Konfeksiyon, c. 18, s.4, ss. 289-296, 2008.
[20] N.S.E. Ahmed ve R.M.E El-Shishtawy, “The use of new technologies in coloration of textiles fibers,” Journal of Materials Science, c. 45, s. 5, ss. 1143-1153, 2010.
[21] S.Y. Wang ve C.T. Chen, “Effect of allyl isothiocyanate on antioxidant enzyme activities, flavonoids and post-harvest fruit quality of blueberries (Vaccinium corymbosum L., cv. Duke),” Food Chemistry, c. 122, ss. 1153–1158, 2010.
[22] Test for colour fastness of textiles-colour fastness to washing, International Organization for Standardization ISO 105-C06, 1997.
[23] Textiles-tests for colour fastness-Part B02: Colour fastness to artificial light: Xenon arc fading test, Türk Standartlar Enstitüsü TS 1008 EN ISO 105-B02, 2001.
[24] Textiles-Tests for colour fastness Part X12: Colour fastness to rubbing, Türk Standartlar Enstitüsü TS 717 EN ISO 105- X12, 2000.
[25] E.M. El-Khatib, N.F. Ali ve M.A. Ramadan, “Environmentally friendly dyeing of silk fabrics using microwave heating,” International Journal of Current Microbiology and Applied Science, c. 3, ss. 757-764, 2014.
[26] R. McDonald, Colour Physics for Industry, 2. baskı, Bredford, England: Society of Dyers and Colourists, 1997, ss. 45.
[27] K. Haggag, H.L Hanna, B.M. Youssef ve N.S. El-Shimy, “Dyeing polyester with microwave heating using disperse dyestuffs,” American Dyestuff Reporter, c. 84, s. 3, ss. 22-37, 1995.