Hatice POYRAZ, Fahrettin Anıl SIRLIBAŞ, Şeyma CİVAN, Ümit KUMBIÇAK, Zübeyde KUMBIÇAK

Marinarozelotes barbatus (L. Koch, 1866)’un Sitogenetik Analizi

Örümcekler, en çok çalışılan araknid takımlarından birini temsil etmektedir. Karmaşık cinsiyet kromozomu belirleme sistemleri nedeniyle özellikle sitogenetik açıdan oldukça ilgi çekicidirler. Kromozomal çalışmalardaki bu karmaşıklık, örümcek sitogenetiği alanındaki çalışmaların sayısını kısıtlamıştır. Bu çalışmada Türkiye’nin farklı habitatlarından toplanan erkek örümceklerde Gnaphosidae familyasına ait Marinarozelotes barbatus’un kromozom özellikleri ilk kez araştırılmıştır. Yer örümceklerini incelemek için standart Giemsa boyaması, hipotonik uygulama, dokuların sabitlenmesi-ezilmesi ve son olarak havada kurutma yöntemleri uygulanmıştır. Türün diploid sayısı 2n♂=22 ve eşey kromozom sistemi X1X20 şeklindedir. Eşey kromozomların ve otozomların kromozom morfolojisi telosentrik tipte bulunmuştur. Otozomal kromozomlardaki relatif uzunluklar kademeli olarak azalış göstermiştir (%9,85-%7,07). Eşey kromozomlarından X1 (%11,11)’in karyotipte en büyük kromozom olduğu, X2 (%6,14)’nin ise en küçük kromozom olduğu hesaplanmıştır. Mayoz bölünmenin profaz 1 evresinde eşey kromozomları pozitif heteropiknotik özellik göstermektedir. Sonuç olarak sunulan ilk karyolojik bulgular, Marinarozelotes cinsi için hem yeni veriler sunmakta hem de yer örümceklerinin karyolojik özellikleri hakkındaki bilgilerimizin artmasına katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Karyotip, Kromozom, Marinarozelotes, Mayoz, Örümcek

PDF

___

[1]N. I. Platnick. “The World Spider Catalog,” version 22.0. American Museum of Natural history, New York, 2021. [Online]. Available: http://wsc.nmbe.ch.
[2]P. A. Sebastian and K. V. Peter. Spiders of India. Universities Press/Orient Blackswan. ISBN 978-81 – 7371 -641 -6, 2009.
[3]J. A. Coddington and H. W. Levi. “Systematics and evolution of spiders (Araneae),” Annu. Rev. Ecol. Syst. vol.22, pp. 565–592, 1991.
[4]D. Araújo, M. C. Schneider, E. Paula-Neto, and D. M. Cella. “The spider cytogenetic database,” version 21.5. 2021. [Online]. Available: www.arthropodacytogenetics.bio.br/spiderdatabase.
[5]L. H. B. Souza, A. D. Brescovıt and D. Araujo. “A new species of Synotaxus and the first chromosomal study on Synotaxidae, presenting a rare XY sex chromosome system in spiders (Araneae, Araneoidea),” Zootaxa, vol. 4303 no.1, pp. 140, 2017, doi:10.11646/zootaxa.4303.1.9.
[6]D. Araujo, D.M. Cella and A.D. Brescovit. “Cytogenetic analysis of the Neotropical spider Nephilengys cruentata (Araneomorphae, Tetragnathidae): standard staining NORs, C-bands and base-specific Fluorochromes,” Braz. J. Biol. vol. 65, pp. 193-202, 2005.
[7]J. Krâl, J. Musilovâ, F. St’áhlavský, M. Řezáč , Z. Akan, R. L. Edward, F. A. Coyle and C. R. Almerje. “Evolution of the karyotype and sex chromosome systems in basal clades of araneomorph spiders (Araneae: Araneomorphae),” Chromosome Res. vol. 14, pp. 859-880, 2006, doi: 10.1007/s10577-006-1095-9.
[8]T. K. Tuneva and S. L. Esyunin. “Diversity of fauna and geographic distribution of Gnaphosidae spiders (Aranei) in the Urals,” Entomological Review, vol. 89, no. 8, pp. 1001–1012, 2009, doi:10.1134/S0013873809080144.
[9]Z. Kumbıçak, S. Ergene, Ü. Kumbıçak and E. Ekiz.” A chromosomal analysis of five spider species (Araneae: Gnaphosidae, Miturgidae and Philodromidae) from Turkey,” Caryologia, vol. 67 no. 2, pp. 155-159, 2014, https://doi.org/10.1080/00087114.2014.931637.
[10]S. Pekâr, J. Krâl. “A comparative study of the biology and karyotypes of two central European Zodariid spiders (Araneae, Zodariidae),” Journal of Arachnology, vol. 29 no. 3, pp. 345-353, 2001, doi:10.1636/0161-8202(2001)029[0345:ACSOTB]2.0.CO;2.
[11]Ü. Kumbıçak. “Cytogenetic analysis of Tegenaria elysii (Araneae: Agelenidae),” Sakarya University Journal of Science, vol.22 no. 6, pp. 1669-1673, 2018, doi: 10.16984/saufenblder.363843.
[12]A. Levan, K. Fredga and A. A. Sandberg. “Nomenclature for centromeric position on chromosomes,” Hereditas, vol 52 no. 2 pp. 201-220, 1964, https://doi.org/10.1111/j.1601-5223.1964.tb01953.x.
[13]M. D. Windham, G. Yatskievych. “Chromosome studies of cheilanthoid ferns (Pteridaceae: Cheilanthoideae) from the Western United States and Mexico,” Amer J Bot vol. 90 no. 12 pp. 1788-1800, 2003, doi: 10.3732/ajb.90.12.1788.
[14]T. Danışman, K. B. Kunt, and R. S. Özkütük. “The Checklist of the Spiders of Turkey,” Version 2019, 2021. Online at: http://www.spidersofturkey.info.
[15]Z. Kumbıçak and H. Poyraz. “A cytogenetical study on two ground spider species (Gnaphosidae: Drassodes) from Nevşehir District,” Pakistan J. Zool., vol. 52 no. 2 pp. 513-517, 2020, doi: https://dx.doi.org/10.17582/journal.pjz/20180610190658.
[16]Z. Kumbıçak. “Cytogenetic characterization of ten araneomorph spiders (Araneae): karyotypes and meiotic feature,” Biologia (Bratislava), vol. 69, no. 5, pp.644- 650, 2014, doi:10.2478/s11756-014-0350-3.