Betül Özvatan, Ernaz Altundağ Çakır, Leman Kutlu

Düzce İl Merkezi Semt Pazarlarındaki Bitkilerin Etnobotanik Açıdan İncelenmesi (Karadeniz Bölgesi, Türkiye)

2017-2018 yılları arasında yapılan bu çalışmada ülkemizin Karadeniz Bölgesi’nde bulunan Düzce il merkezi semt pazarlarında satılan yabani bitkiler ve kültürel açıdan yoğun olarak tüketilen kültür bitkilerinin yerel halk tarafından geleneksel kullanımları araştırılmıştır. Semt pazarlarında satılan bitkilerden 26 tanesi yabani, 20 tanesi kültür bitkisi olmak üzere 24 familyaya ait toplam 46 bitki türü teşhis edilmiştir. Kullanımı olan türlerden en fazla türe sahip ilk 3 familya; Rosaceae (10 tür), Brassicaceae (6 tür) ve Apiaceae (4 tür) familyalarıdır. Kullanım amaçlarına göre bitki taksonlarından 24 tanesi gıda amaçlı çiğ veya pişirilerek, 6 tanesi tıbbi amaçla, 6 tanesi reçel yapımında, 4 tanesi kuruyemiş olarak, 3 tanesi baharat olarak, 3 tanesi turşu yapımında, 2 tanesi çay olarak ve 1 tanesi de sirke yapımında kullanılmak üzere satılmaktadır. Bu bitki taksonlarına ait 63 farklı yöresel isim kayıt edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Düzce, Etnobotanik, Gıda Bitkileri, , Semt Pazarları, Tıbbi Bitkiler, Türkiye

PDF

___

[1] G. Kendir ve A. Güvenç, “Etnobotanik ve Türkiye’de Yapılmış Etnobotanik Çalışmalara Genel Bir Bakış”, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, c. 30, s. 1, ss.49-80, 2010.
[2] A. Doğru Koca ve Ş. Yıldırımlı, “Ethnobotanical Properties of Akçakoca District in Düzce (Turkey),” Hacettepe Journal of Biology and Chemistry, c.38, s. 1, ss. 63-69, 2010.
[3] N. Aksoy, N. Güneş Özkan, S. Aslan ve N. Koçer, “Düzce İli Bitki Biyolojik Çeşitliliği, Endemik, Nadir Bitki Taksonları ve Koruma Statüleri,” Düzce'de Tarih ve Kültür, A. Ertuğrul, Düzce, Türkiye, Gaye Kitapevi, 2014, ss. 361-375.
[4] F. Ceylan, E. Yücel, “Düzce ve Çevresinde Gıda Olarak Tüketilen Yabani Bitkilerin Tüketim Biçimleri ve Besin Öğesi Değerleri,” Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, c. 15, ss. 1-17, 2015.
[5] Ş. Türkan, H. Malyer, S. Öz Aydın ve G. Tümen, “Ordu İli ve Çevresinde Yetişen Bazı Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri,” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 10, s. 2, ss. 162-166, 2006.
[6] D. Toksoy, M. Bayramoğlu ve S. Hacısalihoğlu, “Usage and the economic potential of the medicinal plants in Eastern Black Sea Region of Turkey,” Journal of Environmental Biology, c. 31, s. 5, ss. 623-628, 2010.
[7] D. U. Saraç, Z. C. Özkan ve S. Akbulut, “Ethnobotanic features of Rize/Turkey province,” Biological Diversity and Conservation, c. 6, s. 3, ss. 57-66, 2013. [8] E. Demir, B. Sürmen, H. Özer ve H. G. Kutbay, “Salıpazarı ve Çevresinde (Samsun/Türkiye) Doğal Olarak Yetişen Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri,” Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, c. 7, s. 2, ss. 68-78, 2017.
[9] E. B. Yeşilyurt, I. Şimşek, G. Akaydın ve E. Yeşilada, “An ethnobotanical survey in selected districts of the Black Sea region (Turkey),” Turkish Journal of Botany, s. 41, ss. 47-62, 2017.
[10] A. Karaevli ve A. G. Sarıkaya, “Korgan (Ordu) Yöresinde Gıda Olarak Tüketilen Doğal Bazı Bitki Taksonlarına Ait Yöresel Tarifler ve Etnobotanik Özellikleri (Local Recipes and Etnobotanical Properties of Natural Some Plant Taxa Consumed as Food in Korgan (Ordu) Region),” Journal of Tourism and Gastronomy Studies, c. 7, s. 2, ss. 1108-1123, 2019.
[11] A. Ergül Bozkurt, Z. C. Özkan ve D. U. Saraç, “The floristic structure of the Artvin-Soğanlı Village (Turkey) and the traditional usage of these plant taxa in this region,” Biological Diversity and Conservation, c. 12, s. 2, ss. 109-118, 2019.
[12] V. Altay, O. Çelik, “Antakya Semt Pazarlarındaki Bazı Doğal Bitkilerin Etnobotanik Yönden Araştırılması,” Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, c. 4, s. 2, ss. 137-139, 2011.
[13] R. Polat, S. Selvi, U. Çakılcıoğlu ve M. Açar, “Investigations of ethnobotanical aspect of wild plants sold in Bingöl (Turkey) local markets,” Biological Diversity and Conservation, c. 5, s. 3, ss. 155-161, 2012.
[14] Y. Z. Kocabaş ve O. Gedik, “Kahramanmaraş İl Merkezi Semt Pazarlarında Satılan Bitkiler Hakkında Etnobotanik Araştırmalar,” Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 6, s. 4, ss. 41-50, 2016.
[15] P.H. Davis, Flora of Turkey and the East Aegean Islands, c. 1-9, Edinburgh, University Press, 1965-1985.
[16] P.H. Davis, R.R. Mill, K. Tan, Flora of Turkey and the East Aegean Islands, c. 10 (Supplement I), Edinburgh, University Press, 1988.
[17] A. Güner, N. Özhatay, T. Ekim, K.H.C. Başer, Flora of Turkey and the East Aegean Islands, c. 11 (Supplement II), Edinburgh, University Press, 2000.
[18] Web sitesi, (02 Aralık 2019). [Online]. Erişim: http://www.duzce.gov.tr/
[19] Tardío J, Parto-de-Santaya M., “Cultural Importance Indices: A Comparative Analysis Based on the Useful Wild Plants of Southern Cantabria (Northern Spain),” Economic Botany, c. 62, s. 1, ss. 24-39, 2008.