Çağatay ORÇUN, Ayşegül ŞAHİN, Ayşegül ÇİMEN

Şirket etkinlikleri: İMKB 100 imalat sanayi şirketleri uygulaması

Bu çalışmada, ülkemizde İMKB 100 endeksinde yer alan 25 imalat sanayi şirketinin 2008 krizi öncesi ve sonrasındaki döneme ilişkin etkinlik düzeyleri Veri Zarflama Analizi (VZA) ile ölçülmüştür. Ardından gerçekleştirilen süper etkinlik analizi ile de etkin olan şirketler arasında bir sıralama yapılmıştır. Çalışmada cari oran, alacak devir hızı oranı, stok devir hızı oranı, uzun vadeli borç/özsermaye oranı ve finansal kaldıraç oranı girdi veri olarak, aktif karlılığı ve özsermaye karlılığı ise çıktı veri olarak kullanılmış, girdiye yönelik etkinlik ölçümü analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda, şirketlerin yalnızca 3 tanesi kriz öncesi ve kriz sonrası dönemde etkin olarak faaliyetlerini gerçekleştirebilmişlerdir. Bununla birlikte 3 şirket ise, küresel kriz sürecinde etkin kalmayı başaramamışlardır.

Firm efficiencies: An application manufacturing firms in ise 100

In this study, efficiency levels of 25 manufacturing firms listed in the ISE 100 index are measured for the period before and after the 2008 crisis by Data Envelopment Analysis (DEA). Afterwards, a ranking is made between the firms which are efficient by using super efficient analysis. In the study current ratio, receivables turnover ratio, inventory turnover ratio, long term debt/equity and financial leverage are used as input data and return on asset and return on equity are used as output data in order to analyze input oriented efficiency. As a result of the analysis, only 3 of the firms are found efficient before and after crisis period. Nonetheless, 3 firms were not able to remain efficient during global crisis period.

PDF

___

ALTIN H. (2010), “Küresel Kriz Ortamında İMKB Sınai Şirketlerine Yönelik Finansal Etkinlik Sınaması: Veri Zarflama Analizi Uygulaması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 2, ss.15-30.
ALTIN H., KARABAYIR M.E. ve SÜSLÜ C. (2010), “Şirketlerin Hayatta Kalma Kabiliyetleri: İMKB Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 3, ss.21-35.
AMIRTEIMOORI A., SHAHVARANI A. ve KORDROSTAMI S. (2010), “Super-efficiency in Data Envelopment Analysis: An Application to Gas Companies”, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, Vol: 4, No: 8, ss.3506-3512.
ANDERSEN P., PETERSEN N.C., (1993), “A Procedure for Ranking Efficient Units in Data Envelopment Analysis”, Management Science, Vol: 39, No: 10, pp.1261-1264.
ATA H.A. ve YAKUT E., (2009), “Finansal Performansa Dayalı Etkinlik Ölçümü: İmalat Sektörü Uygulaması”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 2, ss.80-100.
BABACAN A., KISAKÜREK M.M. ve ÖZCAN S., (2009), “İMKB’ye Kote Edilmiş Firmaların VZA Yöntemi İle Performans Ölçümleri”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 24, ss.23-36.
BAIN S.J. (1969) “Survival-Ability as a Test of Efficiency”, The American Economics Review, Vol: 59, No: 2, p.99- 104. Papers and Proceedings of the Eight-First Annual Meeting of the American Economics Association.
BAKIRCI F. (2006), “Sektörel Bazda Bir Etkinlik Ölçümü: VZA ile Bir Analiz”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, ss.199–217.
BANKER R.D., CHARNES A. ve COOPER W.W. (1984), “Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis”, Management Science, Vol: 30, No: 9, pp. 1087-1093.
CHANDRA P., COOPER W.W., Li S. ve RAHMAN A. (1998), “Using DEA to Evalute 29 Canadian Textile Companies-Considering Return to Scale”, International Journal of Production Economics, Vol: 54, p.29–141.
CHARNES A., COOPER W.W., LEWIN A.Y., SEIFORD L.M., (1994), “Data Envelopment Analysis”, p.66.
CHARNES A., COOPER W.W. ve RHODES E. (1978), “Measuring the Efficiency of Decision Making Units”, European Journal of Operational Research, Vol. 2. pp. 429–444.
CHEN Y., MOTIWALLA L. ve KHAN M. R.(2004), “Using Super-Efficiency DEA To Evaluate Financial Performance of E-business Initiative in The Retail Industry”, International Journal of Information Technology & Decision Making, Vol: 3, No: 2, ss.337-351.
CHONG R., ABDULLAH R.F.S. ve ANDERSON A., (2009), “Survival Ability of Firm: Empirical Evidence From Malaysia”, Global Journal of Business Research, Vol: 3, No: 1 p.133-145.
COOPER W.W., SEIFORD L.M. ve TONE K., (2007), “Data Envelopment Analysis”, Second Edition, pp. 21-25.
FARRELL M.J., (1957). “The Measurement of Productivity Efficiency”, Journal of the Royal Statistical Society, Vol: 120, pp. 253–290.
KAYA A., ÖZTÜRK M. ve ÖZER A., (2010), “Metal Eşya, Makine ve Gereç Yapım Sektördeki İşletmelerin Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, ss.129-147.
YILDIZ A. (2007), “İmalat Sanayi Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, ss.91–103.
ZHU J., (2001), “Super-Efficiency and DEA Sensivity Analysis”, European Journal of Operational Research, Vol: 129, pp.443-455.
http://www.imkb.gov.tr
http://www.kap.gov.tr
http://www.tek.org.tr