RESİMLİ MÜNTEHABÂT-I EDEBİYYE ÜZERİNE BİR İNCELEME

Modern Türk edebiyatında edebiyat tarihi ve antolojiler hem edebiyat bilimi açısından hem de edebiyat eğitimi açısından önemlidir. Eleştiri kavramının gelişmediği, modern anlamda edebiyat tarihi kavramını karşılamayan tezkireler geleneğinden sonra Türk edebiyatında edebiyat tarihleri ve antolojiler Tanzimat dönemi ile beraber Batılı tarzda kurgu içerisine girer. Edebiyat tarihi çalışmalarını sistematik yapıya kavuşturan Gustave Lanson’dur. Türk edebiyatı tarihini ise Fuat Köprülü sistematik bir yapıda ele alır. Değerlendirmeye esas olan Resimli Müntehabât-ı Edebîye, Galatasaray Lisesi öğrencileri için Re‘fet Avni ve Süleyman Bahrî tarafından hazırlanır. Tanzimat ve Servet-i Fünun dönemi şair ve yazarlarının kısa bilgileri ve eserlerinden seçmeler yapılır. Edebi değerlendirmelerde sübjektif tavırlara da yer verilmekle birlikte edebiyat dünyasını aydınlatan objektif bilgiler de vardır.  Şinasi, Ziya Paşa, Sâdullah Paşa, Namık Kemal, Recâizâde Ekrem Bey Abdulhak Hamit, Samipaşazâde Sezâi Bey, İsmâil Safâ  Tevfik Fikret, Hâlid Ziyâ Bey, Cenab Şehâbeddin, Halit Nâzım, Nabizâde Nazım, Ahmet Hikmet Bey, Süleyman Nesib Bey, Rıza Tevfik Bey, Fâik Ali Bey, Hüseyin Siret Bey, Hüseyin Cahit Bey, Mehmet Rauf Bey, İbrâhim Cehdi Bey, Hüseyin Suad Bey ve Celal Sâhir Bey’e yer verilir.

A STUDY ON MÜNTEHABÂT-I EDEBİYYE

History of literature and antlogies in modern Turkish lieterature are important both in terms of literature education and the science of literature.  When the concept of criticism was not developed and after the tradition of collection of antologies that did not meet concept of modern literary history, history of literature and antologies got its westen shape after the Tanzimat reform era in Türkish literature. It was Gustave Lanson who developed the history of literature systematically. Fuat Köprülü studied history of Turkish literature systematically. The work, Resimli Müntehabât-ı Edebiyye, under discussion was prepared by Re‘fet Avni and Süleyman Bahrî for Galarasary High School students. Some selections were made from Tanzimat and Servet-i Fünun era poets and writers. Although there were some subjective approaches in literary assessment, there was also objective knowledge which enlightining literary world. Şinasi, Ziya Paşa, Sâdullah Paşa, Namık Kemal, Recâizâde Ekrem Bey, Abdulhak Hamit, Samipaşazâde Sezâi Bey, İsmâil Safâ, Tevfik Fikret, Hâlid Ziyâ Bey, Cenab Şehâbeddin, Halit Nâzım, Nabizâde Nazım, Ahmet Hikmet Bey, Süleyman Nesib Bey, Rıza Tevfik Bey, Fâik Ali Bey Hüseyin Siret Bey, Hüseyin Cahit Bey, Mehmet Rauf Bey, İbrâhim Cehdi Bey, Hüseyin Suad Bey and Celal Sâhir Bey were included in those assessments.

___

  • Abdülhalim Memduh. (1306). Târîh-i Edebiyât-ı Osmaniye. İstanbul: Mahmudbey Matbaası.
  • Ali Ekrem. (1328). Tarih-i Edebiyât-ı Osmâniye. İstanbul: cüz. 1.
  • Faik Reşad, (tarih yok). Tarih-i Edebiyât-ı Osmâniye. İstanbul: Zerafet Matbaası.
  • İbrahim Necmi. (1338). Tarih-i Edebiyat Dersleri. İstanbul: Matbaa-i Âmire. C.2.
  • Köprülü, M.F.( 1329). Türk Tarih-i Edebiyâtı Dersleri. İstanbul: ss.80
  • Köprülü, M. F.; Şehabeddin Süleyman, (1332). Yeni Osmanlı Tarih-i Edebiyâtı. İstanbul: Tefeyyüz Kitabevi, Şirket-i Mürettibiye Matbaası.
  • Köprülü, M. F. (1926). Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Millî Matbaa.b. 2.
  • Lanson, G. (1926). Târîh-i Edebiyatta Usul. (çev. Yusuf Şerif). İstanbul: Matbaa-i Amire.
  • Mehmed Hayreddin. (1330). Tarih-i Edebiyat Dersleri. Konya: Vilâyet Matbaası.
  • Polat, N.H. (2005). “Türk Edebiyatı Tarihi Çalışmalarının Neresindeyiz?”. Beşinci Türk Kültürü Kongresi-Cumhuriyetten Günümüze Türk Kültürünün Dünü, Bugünü ve Geleceği (17-21 Aralık 2002) Bildirileri Kitabı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. Edebiyat C. II. s. 4.
  • Refet Avni; Süleyman Bahrî. (1329). Resimli Müntehabât-ı Edebiyye, İstanbul, Kanaat Matbaası.
  • Sağlam, N. (2006). Tarihimizin En Girift Labirenti: Türk Edebiyatı Tarihi, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C.4, S. 7, ss. 9-23.
  • Şehabeddin Süleyman. (1328). Tarih-i Edebiyât-ı Osmâniye. İstanbul: Sancakyan Matbaası.
  • Tanpınar, A. H. (1956). XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: İbrahim Horoz Basımevi.