NEHCÜ’L-FERÂDÎS’in cümle yapısı ile ‘TAĶI’ VE ‘KİM’ bağlaçlarının kullanılışı

Harezm Türkçesi ile yazılmış eserlerden biri olan “Nehcü’l-Ferâdîs”, söz dizimi bakımından önemli bir özelliğe sahiptir. Onun dikkat çeken önemli özelliklerinden biri, eserde “takı” ve “kim” bağlacının oldukça değişik işlevlerde kullanılmış olmasıdır. Bu bağlaçları bu işlevler ile kullanmak, Arapçanın ve Farsçanın “Nehcü’l-Ferâdîs” üzerindeki söz dizimsel etkilerini göstermektedir

Use of TAKI and KİM conjuctions with sentence structure of NEHCÜ’L-FERÂDÎS

The “Nehcü’l-Ferâdîs” which is written in Harezm Turkish have an important property about syntax. One of the must remarkable properties is the many different usages of the conjuctions of “taķı” and “kim”. The usage of these conjuctions by these functions show that the syntactic effects of Arabic and Persian languages on syntax of “Nehcü’l-Ferâdîs”.

___

  • Ata, A. (1998), Nehcü’l-Ferâdîs III, Dizin-Sözlük, TDK, Ankara.
  • Eckmann, J. (1956), Nehcü’l-Ferâdîs I, Tıpkıbasım, XIV+444 s., TDK, Ankara.
  • Eckmann, J. (1959), “Çağataycada Yardımcı Cümleler”, TDAY- Belleten 1959, 27-58, Ankara.
  • Gürgendereli, R. (2001), Kaşgarlı Mahmud’un Nehcü’l-Ferâdis Adlı Eseri Üzerinde Cümle Bilgisi, Trakya Ü. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, 704 s., Edirne.
  • Kalsın, Ş. (1996), Nehcü’l-Ferâdis’te Söz Yapımı, Mersin Ün. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Yük. Lis. Tezi, 149 s. Mersin.
  • Karahan, L. (2005), Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yay., 8. bs., Ankara.
  • Karamanlıoğlu, A. F. (1968), “Nehcü’l-Ferâdîs’in Dil Husûsiyetleri I”, TDED XVI: İstanbul, 55-72.
  • Karatay, A. (2003), Kısasu’l-Enbiya ve Nehcü’l-Ferâdis’te Soru Cümleleri, Çukurova Ün. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Yük. Lis. Tezi, 286 s., Adana.
  • Mansuroğlu, M. (1955), “Türkçede Cümle Çeşitleri ve Bağlayıcıları”, TDAY-1955, Ankara, 59-71.
  • Sakça, B. (2003), Nehcü’l-Ferâdis’te Birleşik Eylemler, Mersin Ü. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Yük. Lis. Tezi, 349 s., Mersin.
  • Tezcan, S.- Zülfikar, H. (1955), Nehcü’l-Ferâdîs Cennetlerin Açık Yolu I-II, Ankara, XI+312+444 s., TDK, Ankara.
  • Tülücü, S. (1994), “[Maĥmûd el-Kerderî] NEHCÜ’L-FERÂDİS Uştmaħlarnıñ Açuq Yolı (Cennetlerin Açık Yolu) II Metin, Çeviriyazı: János Eckmann, Yayınlayanlar: Semih Tezcan- Hamza Zülfikar [Ankara: 1984], TDK Yay.: 518, XI+312+1 s.”, TDAY-1991: 155-161, Ankara.