MUTLAK MONARŞİ YOLUNDA BİR DURAK: HABSBURG KARLOVAC GENERALLİĞİ’NİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI (1741-1748)

XVIII. yüzyıl, tarihsel koşullardan ayrı olarak ve çağdaş devletlerin güç/çıkar mücadelesi bağlamında yeni birsiyasal gerçekliğin yaşandığı ve modern bürokratik devlet sisteminin gözle görülebilir bir biçim almaya başladığı birdönemdir. Dönemin Avrupa güçleri Aydınlanma Çağı’nın ortaya koyduğu düşünce ve fikirlere uygun olarakidarelerini ve toplumlarını reforma tabi tutarak, hâkimiyetleri altındaki toprakların tamamında merkezî bir iktidaryapısı oluşturmak istemişlerdir. Bu bağlamda 1730’lardan itibaren Habsburg Monarşisi, merkeziyetçi vemutlakiyetçi bir idari yapıya sahip olmak için kendi yönetimi altında bulunan Askeri Sınır Bölgesi’ni yenidenyapılandırma sürecini hızlandırmıştır. Bölgenin 1683-1699 Osmanlı-Habsburg savaşından sonra mekânsal olarakdeğişimi ve Osmanlı akınlarının belirgin bir biçimde azalması, kendisine Monarşi tarafından ek sorumluluklaryüklemesine sebep olmuştur. Monarşi, yaptığı birçok reform girişimi ile Askeri Sınır Bölgesi’ni Avrupa’dakisavaşlarında asker sağlayabileceği bir kaynağa dönüştürmek istemiştir. Bu ise Askeri Sınır Bölgesi’nin tamamının,ilerleyen süreçte bir yandan Habsburg daimi ordusunun bir parçası olmasını sağlarken diğer yandan profesyonel birorduya dönüşmesine imkân vermiştir. Bu araştırmanın amacı, Askeri Sınır Bölgesi’nin bir parçası olan KarlovacGeneralliği’nde Saksonya-Hildburghausen Dükü Joseph Friedrich tarafından 1747-1748 tarih aralığında yapılanreformları ele alınacaktır.

A STOP ON THE WAY TO ABSOLUTE MONARCHY: RESTRUCTURING OF THE HABSBURG KARLOVAC GENERALSHIP (1741-1748)

The European powers of 18th century wished to establish a central governing (power) structure on all their domains by subjecting their administrations (authorities) and communities to reformation according to the thoughts and ideas put forth by the Enlightenment. In this context, from the 1730s the Habsburg Monarchy accelerated the restructuring process of the Military Border Frontier under its rule in order to have a centralistic and absolutistic administrative (governing) structure. The change of the region spatially after the Ottoman-Habsburg war (1683-1699) and the decline in the Ottoman raids prominently caused the Monarchy to lay additional burdens on the region. The monarchy, with the help of its several reform initiatives, wanted to turn the Military Border Region into a source that could supply soldiers during its wars in Europe. On one hand, this made the Military Border Region as a whole be a part of the Habsburg regular army, on the other hand enabled it to turn into a professional army. From this point of view, the aim of this article is to handle (discuss)the reforms made between 1747-1748 by the duke of SaxoniaHildburshausen, Joseph Friedrich in the Karlovac Generalship, which was a part of the Military Border Region.

PDF

___

Allmayer-Beck, J. C. (1983). Die armee Maria Thersias und Josephs II. E. Zöllner & H. Möcker (Ed.), Österreich im zeitalter des auf geklärten absolutismus içinde (ss. 71-83). Viyana: Österreichischer Bundesverlag.
Anderson, M. S. (1995). The war of Austrian succession, 1740–1748. New York: Longman.
Arneth, A. (1863-1879). Geschichte Maria Theresias, X Vols. Vienna: Braumüller.
Basset, R. (2015). For god and kaiser: The ımperial Austrian army from 1619 to 1918. New Haven: Yale University Press.
Black, J. (1994). European warfare, 1660-1815. London: University College London.
Browning, R. (1993). The war of the Austrian succession. New York: St. Martin's Press.
Browning, R. (2005). New views on the Silesian wars. The Journal of Military History, 69 (2), 521-534.
Buczynski, A. & Čoralić, L. (2013). Vojska. L. Čoralić (Ur.), U potrazi za mirom i blagostanjem: Hrvatske zemlje u 18. stoljeću içinde (ss. 149-168). Zagreb: Matica Hrvatska.
Buczynski, A. (1994). Bečka financijska politika i krajiški monetarni sustav. Numizmatičke Vijesti, 47, 146-164.
Buczyski, A. (1997). Gradovi vojne krajine. Knj. II, Zagreb: Hrvatski Institut za Povijest.
Dabić, V. S. (2000). Vojna krajina: Karlovački generalat (1530 - 1746). Belgrade: Sveti Arhijereijski Sinod Srpske Pravoslavne Crkve.
Duffy, C. (1977). The army of Maria Theresa: The armed forces of ımperial Austria 1740-1780. London: David & Charles.
Duffy, C. (1985). Frederick the great: a military life. London: Routledge & Kegan Paul.
Duffy, C. (1987). The military experience in the age of reason. London and New York: Routledge & Kegan Paul.
Fras, F. de P. J. (1988). Cjelovita topografija Karlovačke vojne krajine. (Pre.) Zlata Derossi, Gospić: Ličke Župe.
Guglia, E. (1917). Maria Theresia: Ihr leben und ihre regierung, 2 Vols. Munich: R. Oldenbourg.
Hochedlinger, M. (1999). 'Bella gerant alii ...'?: On the state of early modern military history in Austria. Austrian History Yearbook, 30, 237-277.
Holjevac, Ž.&Moačanin, N. (2007). Hrvatsko-Slavonska vojna krajina i Hrvati pod Vlašću Osmanskog carstva u Ranom novom vijeku. Zagreb: Leykam International.
Holjevac, Ž. (2004). Brinjsko-Lički ustanak 1746. godine. Samobor: Meridijani.
Howard, M. (2002). Rat u Europskoj povijesti. (Pre.) Magdalena Najbar-Agičić, Zagreb: Srednja Europa.
İnalcık, H. (2008). Osmanlı devleti’nde uc (serhad)lar. Doğu batı makaleler II içinde (ss. 45-60). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
İÖ.HKR, Akten, Kr. 39 (1737): Croatica, 1737-VII-44.
Jura regni Croatiae, Dalmatiae & Slavoniae, (Ed.) Joannes Kukuljević & Aliter Bassani de Sacchi, Knj. I, Zagreb: Velocibus Typis Dris Ludovici Gaj, 1862.
Jurišić, I. (1997). Financiranje Karlovačkog generalata za njegova preustroja, 1746. godine. Radovi: Radovi Zavoda za Hrvatsku Povijest Filozofskoga Fakulteta Sveučilišta u Zagrebu, 30(1), 43-47.
Jurišić, I. (1998). Karlovački generalat u reformama Habsburškoga dvorskog apsolutizma: primjer Hildburghausenovih reformi (1737.-1749.). Doktorska Disertacija, Sveučilište u Zagrebu.
Kaser, K. (1997). Slobodan seljak i vojnik. povojačenje agrarnog društva u Hrvatskoslavonskoj vojnoj krajini (1535.-1881.). Knj. II.. (Pre.) Josip Brkić, Zagreb: Naprijed.
Kretschmayr, H. (1938). Maria Theresia. Leipzig: L. Staackmann Verlag.
Lopašić, R. (1879). Karlovac: Poviest i mjestopis grada i okolice. Zagreb: Tiskom K. Albrechta.
Moačanin, F. (1984). Vojna krajina do kantonskog uredjenja 1787. D. Pavličević (Ur.), Vojna krajina: povijesni pregled, historiografija içinde (ss. 23-56). Zagreb: Sveučilišna Naklada Liber.
Monumenta spectantia historiam slavorum meridionalium: Acta comitialia regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae = Hrvatski saborski spisi, (Ur.) Ferdo Šišić, Knj. V, Zagreb: Academia Scientiarum et Artium Slavorum Meridionalium, 1918.
Monumenta spectantia historiam Slavorum meridionalium: Spomenici Hrvatske krajine, (Ur.) Radoslav Lopašić, Knj. III, Zagreb: Academia Scientiarum et Artium Slavorum Meridionalium, 1889.
Pöll, C.(2013). Die österreichische militärgrenze. Historia Scribere, 5, 427-444.
Ranke, L. (1968). Memoirs of the house of Brandenburg and history of Prussia, during the seventeenth and eighteenth centuries, Vol. II. (S. Alexander & L. Duff Gordon, Trans.). New York: Greenwood Press.
Rothenberg, G. E. (1960). The Austrian military border in Croatia, 1522-1747. Urbana: The University of İllinois Press.
Rothenberg, G. E. (1966). The military border in Croatia, 1740-1881. A study of an imperial institution. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Schreckengost, G. (2017). The battles of Frederick the great, Vol. I.: The Silesian wars, 1740- 1745. California: Create Space Independent Publishing Platform.
Schumacher, R.V. (1941). Des reiches hofzaun: Geschicte der Deutschen militärgrenze im südosten. Darmstadt.
Starkey, A. (2003). War in the age of enlightenment, 1700-1789. Westport, Connecticut: Paeger.
Symcox, G. (Ed.) (1974). War, diplomacy, and ımperialism, 1618-1763. London: The Macmillan Press.
Szabo, F. A. J. (2008). The seven years' war in europe, 1756-1763. Harlow: Pearson Longman.
Teuber, O. (1895). Die Österreichische armee von 1700 bis 1867, Vol. I. Vienna: E. Berté.
Tucker, S.C. (2015). Wars that changed history: 50 of the world's greatest conflicts: 50 of the world's greatest conflicts. ABC-CLIO.
Valentić, M. (1981). Vojna krajina i pitanje njezina sjedinjenja s Hrvatskom 1849.-1881. Zagreb: Institut za Historiju Radničkog Pokreta Hrvatske and Školska Knjiga.
Vaníček, F. (1875). Specialgeschichte der militärgrenze: Aus originalquellen und quellenwerken geschöpft, Vol. I. Wien: Die Kaiserlich-Königliche Hof- und Staatsdruckerei.
Wolf, A.&Zwiedeneck-Südenhorst H. v. (1884). Österreich unter Maria Theresia, Josef II. und Leopold II., 1740-1792. Berlin: G. Grote’sche Verlagsbuch-Handlung.
Wolf, J. (1947). Die Banater militärgrenze, ihre auflösung und ihre einverleibung in das königreich Ungarn. Innsbruck: Univ. Diss.
Wrede, A. (1903). Geschichte der k. und k. wehrmacht. Die regimenter, corps, branchen und anstalten von 1618 bis ende des XIX. Jahrhunderts, Vol. V. Viyana: Seidel & Sohn.