KÜLTÜREL MİRAS TURİZMİ BAĞLAMINDA GELENEKSEL EL SANATLARI: ERZİNCAN BAKIR İŞLEMECİLİĞİ

Kültürel miras unsurları turizm açısından çok önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda geleneksel el sanatlarının korunması, geliştirilmesi ve sürdürülebilirliği hem geleneğin korunması hem de turizm yönüyle katma değer yaratması bakımından ele alınması gereken bir konudur. Erzincan geleneksel bakır işlemeciliğinin yapıldığı nadir illerimizden birisidir. Araştırmanın amacı, Erzincan’da bakır işlemeciliğinin eskiye göre durumunu tespit etmek ve el sanatına olan ilgi seviyesini belirlemek, el sanatı ustalarının bakır işlemeciliği kapsamında hangi ürünleri ürettikleri, bu sanatın zor taraflarını ortaya koymak, bakır işlemeciliğinin gelecek nesillere ulaştırılmasında ve korunmasında karşılaşılan güçlükleri açıklamak, somut olmayan kültürel miras çerçevesinde turizmin bu değerlerin değerlendirilmesi ve korunmasındaki rolünü tartışmak ve mesleğin sürdürülebilir gelişimi ve korunması açısından önerilerde bulunmaktır. Geleneksel bu sanatın korunması, yaşatılması ve gelecek nesillere doğru bir şekilde taşınabilmesi için, bu sanatı icra eden bakır işlemeciliği ustalarıyla 15.05.2016-20.05.2016 tarihleri arasında 10 bakır işlemeciliği ustasıyla yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Mülakat formundaki sorular Alparsan (2010), Çalık (2015), Çalık ve Ödemiş (2015) Dünya Turizm Örgütü Sürdürülebilir Turizm Göstergelerinden (2004) yararlanılarak oluşturulmuştur. Elde edilen görüşme metinlerinden tematik kategoriler belirlenmiş ve sayılarak sonuçların yorumlanması amacıyla içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda,bakır işlemeciliği sanatının yok olma riskiyle karşı karşıya olduğu, eskiye göre daha az üretim yapıldığını, geçmişe göre daha az ilgi gösterildiği ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu sanatın yaşatılabilmesi manasında daha çok turistik eşya üretilmesi ve turistlere sunulması gerektiği araştırmanın bir diğer önemli bulgusudur.

CURRENT SITUATION AND SUSTAINABILITY OF ERZINCAN COPPER PROCESSING ART IN TERMS OF CULTURAL HERITAGE TOURISM

Cultural heritage components have a very important place in terms of tourism. In this context, preserving, developing and sustaining of traditional handicrafts is a subject that needs to be considered both from the respepect of keeping traditions and creating added value in terms of tourism. Erzincan is one of the rare examples where traditional copper processing is surviving. The aim of the research is to determine the situation of the copper processing when compared and contrast with its past in Erzincan; to determine the level of interest in handicraft, to find out what products are produced by the handicraftsmen; to reveal the difficulties of this art; to explain the difficulties in reaching and transferring the copper processing art to future generations;  to discuss and evaluate the role of  tourism in the evaluation and protection of these values within the framework of intangible cultural the role of tourism within theframework of intangible cultural heritage and to make suggestions for the sustainable development and protection of the profession. Between the dates of 15.05.2016 and 20.05.2016,  structured interviews were held with 10 masters stil performing copper art in order to protect, maintain and transfer thet raditional handicraftst to next generations in the right manner. . The questions adopted in the interviews form were produced by using the studies of Alparsan (2010), Çalık (2015), Çalık and Ödemiş (2015) and Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations (WTO, 2004). The thematic categories were obtained from the interview texts and a content analyze method was conducted in order to interpret the results. Based on results of theresearch, it was revealed that the art of copper processingart  in the risk of disappering and both the production and the interest to copper products are lesser whencompared to the past. In addition, another significant finding of there search is the necessity of producing more touristic goods and offering them to tourists so as to maintain this kind of art. Moreover, another significant finding of the research is the necessity of producing more touristic goods and offering them to the tourists so as to maintain this sort of art.

___

  • Aksatan, M. ve Aktaş, G. (2012). Küçük Konaklama İşletmelerinde Müşteri İlişkileri Yönetimi: Alaçatı Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 23, Sayı 2, Güz: 233 – 247.
  • Albayrak, A., (2013). Alternatif Turizm, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Alparslan, E., (2010). Oltu Taşı İşlemeciliği İle İlgili Faaliyet Gösteren Bireylerin Demografik Özelliklerinin Ve Mesleğe İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 26: 40-56.
  • Arıoğlu, İ. E. ve Atasoy, Ö. A., (2015). Somut Olmayan Kültürel Miras Kapsamında Geleneksel El Sanatları Ve Kültür Ve Turizm Bakanlığı, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic (10)16:109-126
  • Bahçe, A. S., (2009). Kırsal Gelişimde Kültür (Mirası) Turizmi Modeli, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25: 1-12.
  • Batman, O. ve Oğuz, S. Ç., (2008). Kültür Turizmi, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi, Editör: Hacıoğlu, N. ve Avcıkurt, C., Nobel Yayın Dağıtım, Ankara: 189-208.
  • Bayazit, M., Ceylan, U. ve Saylan, U., (2012). Geleneksel El Sanatlarının Bölge Turizmine Etkisi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1): 899-908.
  • Brooks, G., (2011). Herıtage As A Driver For Development: Its Contribution to Sustainable Tourism In Contemporary Society, Heritage, Driver Of Development, Theme 3, Session 1: 496-505.
  • Can, M., (2013). Geleneksel Türk El Sanatlarının Turizme ve Ekonomiye Katkısı, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(2):259-266.
  • Carlsen, J., Hughes, M., Frost, W., Pocock, C. ve Peel, V., (2008). Success Factors In Cultural Heritage Tourism Enterprise Management, Technical Reports, CRC for Sustainable Tourism Pty Ltd, Australia.
  • Çalık, İ., (2015). Doğu Karadeniz Bölgesi Sürdürülebilir Turizm Araştırması, Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 28, Gümüşhane.
  • Çalık, İ. ve Ödemiş, M. (2015). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurlarının Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Değerlendirilmesi: Gümüşhane İli Örneği, 16. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, Editör: Kelkit, A., Editör Yrd: Mercan, Ş. O. ve Yıldırım, M., 12-15 Kasım 2015, Çanakkale, Detay Yayıncılık, Ankara. 833-843.
  • Dağtaş, Erdal (2006). Türkiye’de Magazin Basını Magazin Eklerinin Sektör ve Metin Analizi. Ankara: Ütopya Yayınevi.
  • Dağtaş, E. ve Okuroğlu, S. (2012). Küreselleşme Çerçevesinde Medya Ortamındaki Tektipleşmenin Magazin İçerikleri Üzerinden Çözümlenmesi: Tekelleşmiş Cnn, Hürriyet ve İzvestiya Haber Ağları Örnekleri. E. Dağtaş (Der). Küreselleşme, Medya, Toplum, Ankara: BirGün Kitap Yayıncılık, 2012. 235-290.
  • Doğaner, S., (2003). Miras Turizminin Coğrafi Kaynakları ve Korunması, E. Ü. Coğrafya Bölümü Sempozyumları 2, Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu, 16-18 Nisan 2003, İzmir: 1-8.
  • Emekli, G., (2006). Coğrafya, Kültür ve Turizm: Kültürel Turizm, Ege Coğrafya Dergisi, 15: 51-59.
  • Emekli, G., (2013). Kültür Mirasının Turizm Aracılığı İle Değerlendirilmesi: Kültürel Turizm ve Türkiye, Profesör Doktor İlhan Kayan’a Armağan, Editör: Öner, E., Ege Üniversitesi Yayınları Edebiyat Fakültesi Yayın No: 181: 655-663.
  • Erzincan Gezi Rehberi, (2011). Bizim Matbaa, İstanbul.
  • Fagence, M., (2003). Tourism and Local Society and Culture, Tourism In Destination Communities, Editör: Singh, S., Timothy, D. J. ve Dowling, R.K., CABI Publishing, UK: 55-78
  • Göğebakan, Y. (2015). Dünya Üzerindeki Kültürel Varlıkların Turizme ve Ekonomiye Katkısı. Anadolu Üniversitesi Sanat & Tasarım Dergisi, 5(9): 48-70.
  • Gülüm, E. (2015). Yaratıcı Turizm - Halk Kültürü İlişkisi Ve Yerelin Popülerleşmesi, Millî Folklor, 27 (105): 87-98.
  • İllere Göre Geleneksel El Sanatlarımız, (2012). Milli Eğitim Bakanlığı, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Sosyal ve Kültürel Eğitimler ve Faaliyetler Grup Başkanlığı.
  • Kozak, N., Kozak, M. A. ve Kozak, M., (2015). Genel Turizm, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Köşklü, Z., (2005). Geçmişten Günümüze Erzurum’da Bakırcılık ve Bakır Kaplar, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 8: 107-120.
  • Lenzerini, F., (2015). Intangible Cultural Heritage: The Living Culture of Peoples, The European Journal of International Law, 22(1): 101-120.
  • Mckercher, B. (2008). Tourism as a Catalyst for Crafts: Pros and Cons, Tourism and Handicrafts, A Report on the International Conference on Tourism and Handicrafts, 13 – 15 May 2006, Tehran, Islamic Republic of Iran, World Tourism Organization: 17-24.
  • Mckercher, B. ve Du Cros, H., (2012). Cultural Tourism The Partnership Between Tourism and Heritage Management, Routledge, USA.
  • Naldan, F., (2014). Erzincan Bakırcılığı, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9/10 Fall: 775-796.
  • Norhasimah, İ., Tarmiji, M. ve Azizul, A., (2014). Cultural Heritage Tourism in Malaysia: Issues and Challenges, SHS Web of Conferences 12, DOI: 10.1051/shsconf/20141201059: 1-8.
  • O’Connor, D. (2008). Handicrafts and their Linkage with Tourism, Tourism and Handicrafts, A Report on the International Conference on Tourism and Handicrafts, 13 – 15 May 2006, Tehran, Islamic Republic of Iran, World Tourism Organization: 7-14.
  • Ondimu, K. I., (2002). Cultural Tourism In Kenya, Annals of Tourism Research, 29(4): 1036–1047.
  • Özdemir, M. ve KAYA, F. O., (2011). Günümüzde Gaziantep İlinde Bakırcılık, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3):1249 -1270 ISSN: 1303-0094.
  • Öztürk, İ., (2005). Türk El Sanatlarının Günümüzdeki Durumu - (Tarihçe, Sorunlar, Öneriler), Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 10. Yıl Özel Sayısı, 7: 67-75.
  • Öter, Z., (2010). Türk El Sanatlarının Kültür Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi, Millî Folklor, 22 (86):174-185
  • Richards, G. ve Wilson, J., (2006). Developing Creativity in Tourist Experiences: A Solution to the Serial Reproduction of Culture?, Tourism Management, 27: 1209–1223.
  • Sarıkaya Hünerel, Z. ve Er, B., (2012). Halk Kültürünün Tanıtılmasında El Sanatlarının Yeri ve Önemi, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1):179-190.
  • Şahin, İ. F., (2009). Erzincan İli’nin Turizm Potansiyeli ve İldeki Ekoturizm Uygulamaları, Doğu Coğrafya Dergisi, 14 (22): 69-88.
  • Türker, A. ve Çelik, İ., (2012). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurlarının Turistik Ürün Olarak Geliştirilmesine Yönelik Alternatif Öneriler, Yeni Fikir Dergisi, 9: 86-98.
  • WTO, (2004). Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations:A Guidebook, Spain.
  • Uslu, A. ve Kiper, T., (2006). Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(3):305-314
  • http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,159257/somut-olmayan-kulturel-miras-ulusal-envanteri.html
  • http://www.erzincan.gov.tr/kulturel-degerler2
  • http://www.unesco.org/culture/ich/doc/src/00009-TR-PDF.pdf