İnsani Gelişmenin İller Bazında Farklılaşması: Eskişehir Üzerine Bir İnceleme

1990 yılından beri, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), çok sayıda ülke için hesaplanmış olan İnsani Gelişme Endeksi'ni (İGE), İnsani Gelişme Raporları (İGR) halinde yıllık olarak yayımlamaktadır. Bu çalışma, insani gelişme endeksini ulusal boyutta ele alarak Türkiye ve Eskişehir özelinde tartışmaktadır. Veriler Türkiye İnsani Gelişme Raporları'ndan elde edilmekte ve sonuçlar da Türkiye'nin diğer illerine ait insani gelişme endeksi değerleriyle karşılaştırılmaktadır. Bu çalışmada, Eskişehir'in Türkiye'deki diğer iller arasındaki İGE sıralamasındaki yerinin son yıllarda olumsuz etkilendiği görülmüştür. Bunun yanında, Eskişehir'in diğer illere göre insani gelişmedeki üst sıralardaki konumunun, İGE'ni oluşturan göstergeler olan uzun yaşam ve iyi yaşam standardından çok eğitim düzeyinden kaynaklandığı saptanmıştır.

Human Development Divergence Between Provices: An Analysis on Eskişehir

Since 1990, the United Nations Development Programme (UNDP) has published and introduced a series of annual Human Development Reports (HDRs) in which the human development index (HDI) is computed for large number of countries. This paper discusses the human development index in national dimension and specially Turkey and Eskişehir. The data from the Human Development Reports of Turkey and the results are compared to other provinces's HDIs of Turkey. We find that Eskişehir's HDI rank affected negatively in addition, Eskişehir's high HDI rank depends on its educational attainment rather then longevity and standard of living which are composed indicators of the HDI.

PDF

___

Despotis, D.K. (2005). "Measuring Human Development Via Data Envelopment Analysis: The Case of Asia and the Pacific", Omega, The International Journal of Management Science, ss.385-390.
Hicks, Douglas A. (1997). "The Inequality-Adjusted Human Development Index: A Constructive Proposal", World Development, Vol.25, No.8, ss.1283-1298.
Karakaş, E., ve E. Koksal .(2003). İnsani Kalkınma ve Türkiye, Toplumsal Katılım ve Gelişim Vakfı, Atra Matbaacılık, İstanbul
Kaya, Muammer. (2005). "Türkiye ve Eskişehir'de İnsani Gelişme Endeksi Eğilimi", Osmangazi Üniversitesi, Teknoloji Araştırma Merkezi, Eskişehir, http://ogu_tekam.sitemynet.com/yazilar3/TEKAM_45.htm/11.08.2005 (2005 download tarihidir)
Kaymak, C.,Akjpınar R. ve Kındap A. (2003). İller ve Bölgeler İtibariyla Gayri Safı Yurtiçi Hasıladaki Gelişmeler (1987-2000), DPT, Yayın No'2676, Ankara.
Mahlberg B. ve Obersteiner M. (2001). ''Remeasuring the HDI by Data Envelopment Analysis", International Institute for Applied Systems Analysis, Interim Report, IR-01-069, http://www.iiasa.ac.at/Publicatioris/Documents/IR-01-069.pdf (10.07.2005)
Neumayer, Eric. (2001). "The Human Development Index and Sustainability A Constructive Proposal", Ecological Economics, N.39, ss. 101-114.
Noorbakhsh, Farhad, (1998). "A Modified Human Development Index", World Development, Vol.26, No.3, ss.517-528.
Noorbakhsh, Farhad. (2005). "Human Development and Regional Disparities in Iran: APolicyModel", Centre for Development Studies,Glaskow,ingiltere,http://www.gla.ac.uk/Acad/PolEcon/pdf01/2001_ l.pdf (19.07.2005)
Rahman, T., Mittelhammer Ron.C, ve P. Wandschneider, (2005). "Measuring the Quality of Life Across Countries, WIDER Research Paper No.2005/06, United Nations University.
Ranis, G., Stewart F. ve Ramirez A. (2000). "Economic Growth and Human Development", World Development, Vol.28, No.2, ss. 197-219.
Ranis, G., Stewart F. ve Samman E. (2005). "Human Development: Beyond the HDI", Yale University Economic Growth Center, Center Discussion Paper, No.916.
Ravallion, Martin. (1997). "Good and Bad Growth: The Human Development Reports", World Development, Vol.25, No.5, ss.631-638.
Sağar, Ambuj D. ve Najam Adil, (1998). "The Human Development Index: A Critical Review", Ecological Economics 25, ss.249-264.
Sharpe, Andrew, (1999). "A Survey of Indicators of Economic and Social Well-being", Canadian Policy Research Networks, Centre for the Study of Living Standarts, July 22.
Şenses, Fikret, (2003). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk, 3.B., İletişim Yayınları, İstanbul.
Todaro, M., (2000) Economic Development, Seventh Edition, Addison Wesley.
UNDP (1990). Human Development Report, New York: Oxford UniversityPress,http://hdr.undp.org/reports/global/1990/en/(24.07.2005)
UNDP (2001). Human Development Report, Turkey, http://www.undp.org.tr/pdf/NHDR2001.pdf (06.03.2005) Türkçesi için bkz.:
UNDP, 2001, İnsani Gelişme Raporu, Türkiye, Dumat Matbaası, Ankara
UNDP (2004). Human Development Report, Turkey, http://www.undp.org.tr/pdf/NHDR2004engfinal.pdf (20.07.2005)
UNDP (2005). Human Development Report, New York: Oxford UniversityPress,http://hdr.undp.org/reports/global/2005/(30.08.2005)