20357

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kamu Politikası Sürecinin Yeni Aktörleri: Politika Kurulları ve Ofisler

16 Nisan 2017 tarihinde yapılan Anayasa değişikliğine dair referandum ve akabinde 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimi ve seçilen Cumhurbaşkanının 9 Temmuz 2018 tarihinde Mecliste ettiği yeminle Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi hukuken ve fiilen uygulanmaya başlamıştır. Hükümet sistemi değişikliğiyle birincil/asli/resmi kamu politikası aktörü olarak yasama, yürütme ve yargı organlarında yeni yapısal ve fonksiyonel düzenlemeler yürürlüğe girmiştir. Yeni hükümet sisteminin asıl üzerine kurgulandığı organ ise yürütme olmuştur. İki başlı yürütme sisteminde kamu politikası yapım sürecinin en önemli iki aktörü olan Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulunun olduğu bir sistemden yürütmenin tek yetkilisi ve görevlisi olarak kamu politikalarını oluşturma sürecinde Cumhurbaşkanının tek belirleyici aktör olduğu yeni bir hükümet modeline geçilmiştir. Cumhurbaşkanının kamu politikası yapım sürecinde ana aktör olarak belirlenmesine müteakip, bu süreçlerde ona yardımcı olmak maksadıyla onun emir ve/veya talimatları doğrultusunda faaliyet icra eden kamu politikası oluşturma, geliştirme ve önerme gibi önemli görevlere sahip yeni aktörler olarak Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları ve Ofisleri ihdas edilmiştir. Literatür taraması ve gözlem yöntemi kullanılarak hazırlanan bu çalışmanın amacı Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle idari teşkilatta yerini alan Politika Kurullarının ve Ofislerin kamu politikası/siyasa yapım/oluşum süreçlerindeki önemi, yeri, görevleri, yapısı ve çalışma usul ve esaslarına ilişkin bilgiler sunarak, özgün ve yorumlayıcı bir değerlendirme yapmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi, kamu politikası, cumhurbaşkanlığı politika kurulları, cumhurbaşkanlığı ofisleri.

New Actors of the Public Policy Process in the Presidential Government System: Policy Boards and Offices

In Turkey, the Presidential Government System has started to be implemented legally and de facto with the referendum on the constitutional amendment made on April 16, 2017, and after that the Presidential election made on June 24, 2018, and the oath of the elected President in the Parliament on July 9, 2018. With the change of the government system, new structural and functional regulations have been put into effect in the legislative, executive and judicial organs as the primary and official public policy actor. The new government system is essentially built on the executive branch. From a system in which the President and the Council of Ministers are the two most important actors of the public policy-making process in the dual-head executive system, to a new government model in which the President is the sole determining actor in the process of creating public policies as the sole authority and official of the executive. Following the determination of the President as the main actor in the public policy-making process, in order to assist him in these processes and under his orders and/or instructions, the Presidential Policy Boards and Offices have established as new actors with important duties such as making, developing and proposing public policy. The aim of this study, which was prepared by using the literature review and observation method, is to make an original and interpretive evaluation by presenting information on importance, the position, duties, structure and working procedures and principles of the Policy Boards and Offices that take their place in the administrative organization with the Presidential government system.

Keywords:

Presidential government system, public policy, presidential policy boards, presidential offices.,

PDF

___

Akman, E. (2019). Kamu politikası. Ankara: Nobel Yayınları.
Akman, E. (2019). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde kamu politikası aktörleri. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi 15(1), 35-54.
Akman, Ç. (2019). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde politika kurulları: Sosyal politikalar kurulu üzerinden bir değerlendirme. Route Educational and Social Science Journal 6(3), 663-664.
Akyüz, Ü. (2009). Siyaset ve ahlak. Yasama Dergisi, (11), 93-129.
Akdoğan, A. A. (2011). Türkiye’de kamu politikası disiplinin tarihsel izleri. F. Kartal (Ed.), Türkiye’de kamu yönetimi ve kamu politikaları içinde (ss. 75-98). Ankara: TODAİE.
Akıncı, B. (2018). Türkiye’de kamu politikası oluşturma sürecinde yeni aktör: Cumhurbaşkanlığı politika kurulları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 9(16), 2133.
Atay, E. E. (2018). İdare Hukuku. 6 b. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
Avaner, T. ve Çelik, M. (2021). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin iki yılı: Karşılaştırmalı analiz. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(23), 242-259.
Belli, A. (2016). Yürütme. H. Altunok ve F. G. Gedikkaya (Ed.), Kamu politikaları ansiklopedisi içinde (ss. 391-393), Ankara: Nobel Yayınevi.
Boyalı, H. (2021). Türkiye'de hükümet sistemleri. İ. Dursunoğlu (Ed.), Türkiye'de demokrasi süreç yapı tartışmalar içinde (ss. 115-144). İstanbul: Efe Akademi Yayınları.
Boyalı, H. ve Gümüş, K. (2022). Bürokrasi ve siyaset ilişkisinin parlamenter sistem ile cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi özelinde analizi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (55), 232-247.
Dinç, Y. D. ve Yılmaz, V. (2022). Türkiye’de cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin yasama, yürütme, yargı organları ile taşra ve yerel yönetimlere etkilerinin değerlendirilmesi. Ombudsman Akademik 8(16), 167-213.
Dursunoğlu, İ. (2018). Türk tipi başkanlık: Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi. Özdaşlı, K., Demir, M. C., Tire, O., Odabaş, İ. S., ve Odabaş, U. K., (Ed.), Sosyal beşeri ve idari bilimler alanında yenilikçi yaklaşımlar içinde (C.1, ss. 355-379) Ankara: Gece Akademi
Dye, T.R. (1981). Understanding public policy. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, N.J.
Considine, M. (2020). Kamu politikası yapımı. (H. Altunok ve F.G. Gedikkaya, Çev). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Çevik, H. H. ve Demirci, S. (2008). Kamu politikası: Kavramlar, aktörler, süreç, modeller, karar verme. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Çevik, H. H. (2016a), Politika. H. Altunok ve F. G. Gedikkaya (Ed.), Kamu Politikaları Ansiklopedisi içinde (ss. 244), Ankara: Nobel Yayınevi.
Erol, Ö. F. (2020). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde cumhurbaşkanlığı politika kurulları. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 26(1), 107-130.
Eryılmaz, B. (2018). Kamu yönetimi: Düşünceler-yapılar-fonksiyonlar-politikalar, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Fendoğlu, H. T. (2003). Parlamentarizm-başkanlık sistemi tartışmaları üzerine. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(7), 1-34.
Gözler, K. (2019). İdare Hukuku Cilt 1, Bursa: Ekin Yayınevi.
Hebebci, Ali. (2020). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde kamu politikası yapımı ve politika kurulları, [Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
Heywood, A. (2013). Siyaset (B. B. Özipek, Çev), İstanbul: Adres Yayınları.
Kuzu, B. (2011). Her yönüyle başkanlık sistemi, İstanbul, Babıali Kültür Yayıncılığı.
İzci, F. ve Atmaca, Y. (2021). Yapısal ve işlevsel boyutlarıyla cumhurbaşkanlığı politika kurulları. A. Yılmaz ve T. Güler (Ed.), Değişim ve dönüşüm dinamikleri bağlamında Türkiye’de cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi içinde (ss. 35-62). Bursa, Ekin Yayınevi.
Örselli, E., Babahanoğlu, V., ve Bilici, Z. (2018). Kamu politikalarında yeni aktörler: Cumhurbaşkanlığı politika kurulları ve ofisleri. Turkish Studies 13(30), 303-318.
Ülgen, Ö. (2018). Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin niteliği ve türleri. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2018(1), 4-36.
Sobacı, M. Z. (2009). İdari reform ve politika transferi. Ankara: Turhan Kitabevi.
Taşkın, Y. (2017). Siyaset: Kavramlar, kurumlar, süreçler. Araştırma-İnceleme Dizisi 345. İstanbul: İletişim Yayınları.
Yıldız, M. ve Sobacı, M. Z. (Der.). (2015). Kamu politikası ve kamu politikası analizi: Genel bir çerçeve. Kamu politikası: Kuram ve uygulama içinde (ss. 18-19), Ankara: Adres Yayıncılık.
Yıldırım, T., Yasin, M., Kaman, N., Özdemir, H. E., Üstün, G., Çakır, M. ve diğerleri (2018). İdare hukuku. 7 b., İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.