ÇALIŞANLARIN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ
Günümüzde farklı kültürlerde çalışılan bir konu olarak önemini koruyan tükenmişlik; çalışanların meslekleriyle ilgili yaşadıkları zorluk ve stresin üstesinden gelememeleri sonucunda fiziksel ve duygusal olarak tükenme hissetmeleri biçiminde tanımlanabilir. Tükenmişlik hisseden bireyler, çalıştığı örgütte potansiyellerini yeterince iyi kullanamazlar ve bunun sonucunda örgütlerin verimliliği düşer. Bu çalışmada, Eskişehir’de faaliyet gösteren, kamuya ait bir makine üretim ve motor sanayi işletmesi çalışanlarının tükenmişlik düzeyleri incelenmiştir. Maslach Tükenmişlik Ölçeği ile elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve düşük kişisel başarı olmak üzere üç alt boyuta ayrılan tükenmişlik ile ilgili sonuçlar SPSS 15.0 ve LISREL 8.72 paket programları kullanılarak elde edilmiştir. Maslach Tükenmişlik Ölçeğinde yer alan ifadelerin alt boyutlara dağılımı ve alt boyutların tükenmişliği ne düzeyde açıkladığı, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleriyle yorumlanmıştır
Anahtar Kelimeler:
Tükenmişlik, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Açıklayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi
ÇALIŞANLARIN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ
The issue of burnout which retains its importance at present as a subject studied in different cultures can be defined as the feeling of physical and emotional exhaustion of workers, resulting of not being able to overcome the difficulty and stress of the job. People who feel burnout could not use their potential well enough, as a result of this the productivity of organizations drops. In this study the burnout level of the workers of a public machinery manufacturing and motor industry factory, operating in the Eskişehir, is investigated. The data collected by using Maslach Burnout Inventory are evaluated. The results related burnout, which is separated three subdimensions that are emotional exhaustion, depersonalization, low personalaccomplishment, achieved using the SPSS 15.0 and LISREL 8.72 packed programmes. The distributions of the expressions in the Maslach Burnout Inventory to the sub-dimensions and how much the sub-dimensions explains the bornout are interpreted with the explanatory and confirmatory factor analysis
Keywords:
Burnout, Maslach Burnout Inventory, Explanatory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis,
___
- BAKKER, A. B., DEMEROUTI, E. and SCHAUFELI, W. B. (2002). “Validation of the Maslach Burnout Inventory – General Survey: An Internet Study”, Anxiety, Stress and Coping: An International Journal, 15 (3) :245-260.
- BARUTÇU, E. ve SERİNKAN, C. (2008). “Günümüzün Önemli Sorunlarından Biri Olarak Tükenmişlik Sendromu ve Denizli’de Yapılan Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 8 (2): 541-561.
- BUDAK, G. ve SÜRGEVİL, O. (2005). “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2): 95-108.
- BYRNE, M. B. (1991). “The Maslach Burnout Inventory: Validating Factorial Structure and Invariance Across Intercediate, Secondary, and University Educators”, Multivariate Behavioral Research, 26 (4): 583-605.
- CHERNİSS, C. (1992). “Long-Term Consequences of Burnout: An Exploratory Study”, Journal of Organizational Behavior, 13 (1): 1-11.
- CORDES, C. L. and DOUGHERTY, T. W. (1993). “A Review and an Integration of Research on Job”, Academy of Management Review, 18 (4): 621-656.
- ÇAM, O. (1992). “Tükenmişlik Envanterinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Araştırılması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı, 155-160.
- ERGİN, C. (1992). “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğin Uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı,143-154.
- FREUDENBERGER, H. J. (1974). “Staff Burn-Out”, Journal of Social Issues, 30 (1): 159-165.
- IZGAR, H. (2001). Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- KÜÇÜKASLAN, A. (1994). “İstanbul Telefon Başmüdürlüğü’nde Çalışan Telefon Operatörlerinin Stres-İş Doyumu İlişkisinin İncelenmesi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- MASLACH, C. (1976). “Burned-out”, Human Behaviour, 5: 197-220.
- MASLACH, C. and GOLDBERG, J. (1998). “Prevention of Burnout: New Perspectives”, Applied and Preventive Psychology, 7: 63-74.
- MASLACH, C. and JACKSON, S. E. (1981). “The Measurement of Experienced Burnout”,Journal of Occupational Behaviour, 2: 99-113.
- MASLACH, C.; SCHAUFELİ, W. B. and LEİTER, M. P. (2001). “Job Burnout”,Annual Review of Psychology, 52: 397-422.
- MASLACH, C.; SCHAUFELİ, W. B. and LEİTER, M. P. (2008). “Job Burnout: 35 Years of Research and Practice”, Career Development International, 14 (3): 204-220.
- MUHAMMAD, A. H. and HAMDY, H. I. (2005). “Burnout, Supervisory Support, and Work Outcomes: A Study From an Arabic Cultural Perspective”, International Journal of Commerce and Management, 15 (3-4): 230-242.
- SARROS, J. C. and SARROS A. M. (1987). “Predictors of Teachers Burnout”, The Journal of Educational Administration, 24 (2): 272-280.
- SÜRGEVİL, O. (2006). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- TORUN, A. (1995). “Tükenmişlik, Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme”. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- TSIGILIS, N.; S KOUSTELIOS, A. and TOGIA, A. (2004). “Multivariate Relationship and Discriminant Validity Between Job Satisfaction and Burnout”, Journal of Managerial Psychology, 19 (7): 666-675.
- TÜMKAYA, S. (1996). “Öğretmenlerdeki Tükenmişlik Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa Çıkma Davranışları”, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1999
- Yayıncı: Dumlupınar Üniversitesi Rektörlüğü